Elementy środowiska zarówno fizyczne, chemiczne jak i biologiczne wywierają duże znaczenie na różnorodność biologiczną i jej liczebność. Wszystkie żywe istoty bytujące na danym terenie w pewien sposób oddziałują na to środowisko, które je otacza. Ekolo0gia jest to dział biologii zajmujący się wzajemnym oddziaływaniem oraz badaniem zależności pomiędzy danymi osobnikami a ich środowiskiem.
Ochrona przyrody to zachowanie, przywrócenie do stanu pierwotnego gatunku zagrożonego wyginięciem i właściwe użytkowanie zasobów przyrody i jej tworów ożywionych i nieożywionych, których utrzymanie leży w interesie społeczeństwa. Można wyróżnić:
-ochronę gatunkową roślin i zwierząt
-ochronę pomników przyrody
-tworzenie rezerwatów i parków narodowych
-tworzenie parków krajobrazowych
-wyznaczanie obszarów chronionego krajobrazu.
Wskaźników różnorodności biologicznej jest liczba gatunków, znajdująca się na danym obszarze. W Polsce dane statystyczne mówią ze jest około 46000 gatunków. Do chronionych zaliczamy następujące gatunki.
Drozd obrożny nazwa łacińska to Turdus torquatus. Gatunek ten obecny jest w górach. Pojawia się on w Karpatach oraz w partiach wyższych w Sudetach. Ptak ten zaliczany jest do ptaków wędrownych. Odlatuje on w miesiącach wrzesień- październik, a przylatuje maj-kwiecień. Bardzo trudny jest do zaobserwowania, gdyż żyje w ukryciu. Bardzo podobny jest do kosa. Półobrożę na piersi koloru białego jest charakterystyczna dla samców. Maja one również bardzo jasne brzegi piór na skrzydłach oraz spodzie ciała. Półobroża u samic jest bardzo słabo zaznaczona, mają one barwę brunatną.
Drozd śpiewak- jest to ptak zaliczany do rodziny drozdowatych. Bardzo pospolity gatunek ptaka. Między samicami a samcami nie ma wyraźnej różnicy w ubarwieniu. Drozd śpiewak ma barwę oliwkowo-brązową, pojawiają się czarne plamki od spodu. Piękny głos jest charakterystyczny dla samców drozda śpiewaka.
Trzmiel ziemny nazwa łacińska to bombus terrestris. Można go spotkać na polach, łąkach, pastwiskach i skrajach lasów. Jego wielkość nie przekracza 28 milimetrów. Trzmiel ma czarne ubarwienie z bardzo odznaczającą się żółtą na przedpleczu owada przepaską. Tył odwłoka jest koloru białego. Jego gniazda można spotkać w norach gryzoni. Trzmiel ziemny jest to owad, który tworzy bardzo duże rodziny. Osiągają one niekiedy nawet ponad 500 osobników.
Padalec zwyczajny- Anguis fragilis. Oczywiście uważany jest za gatunek znajdujący się pod ścisłą ochrona gatunkową. Zaliczany on jest do jaszczurek beznogich, Gdynie posiada wcale kończyn. Jego kształt ciała jest silnie wydłużony. Ciało pokryte jest łuskami błyszczącymi, gładkimi. Głowa jest tu słabo wyraźna i niezbyt odznaczona od tułowia. Można go spotkać w całej Europie oprócz chłodnej północnej części. W naszym kraju pojawia się na całym jego obszarze
Zimorodek- jest to jeden z najpiękniejszych ptaków występujących w Polsce. Jego życie związane jest z wodami śródlądowymi. Okresy lęgowe odbywają się w rzekach, strumykach. Zimorodek doskonale nurkuje, zbiera w ten sposób swoje pożywienie
Ryjówka aksamitna- te ssak należy do rodziny ryjówkowatych. Jest on bardzo małym ssakiem. W Polsce występuje on w bardzo licznych ilościach.
Świstaki, występuje on w Tatrach. Gryzoń ten pojawia się na łąkach. Jego kolonie, które tworzy zawierają około kilkanaście osobników. Trawy, zioła także korzenie roślin są głównym pożywieniem świstaków. Często można zauważyć jednego świstaka, który stoi na tylnych nogach i obserwuje terytorium na którym reszta osobników z kolonii poszukuje pokarmu. Gryzoń ten objęty jest całkowitą ochrona. Został objęty w roku 1869. W Polsce żyje około 200 osobników.
Bociany jest to ptak typu brodzącego. Pojawia się on na terenach wilgotnych. Jego główne pożywienie to owady, żaby, myszy.
Orzeł bielik, jest to ptak bardzo drapieżny. Jego dziób ma barwę jaskrawą oraz posiada on krótki ogon. Orzeł swe gniazda zakłada na drzewie. Pożywienie jego to : padlina, ssaki, ryby oraz ptaki wodne.
Dzięcioł, bardzo liczne są jego dziuple na drzewach. Owady stanowiące jego pożywienie wyciągane są z dziupli dziobem. Dziób jest bardzo długi. Często można zauważyć stukającego dzięcioła.
Łabędź, jest to ptak zaliczany do grona wodno-lądowych ptaków. Charakteryzuje się bardzo długa szyją oraz niewielka głową. Jego barwa jest biała. Odznacza się doskonałym lotem. Jego pożywienie stanowią rośliny wodne. Samiec z samica po połączeniu się są parami na całe życie.
Puchacz, zaliczany jest do ptaków drapieżnych. Charakteryzuje się wspaniałym wzrokiem oraz słuchem. Posiada bardzo duże oczy oraz miękkie upierzenie. Jego dziób jest zakrzywiony. Jego pożywienie stanowią zarówno małe ssaki jak i ptaki.
Bóbr, jest doskonałym pływakiem oraz nieźle nurkuje. Jest budowniczym tam z gałęzi oraz mułu. Można go spotkać w wodach stojących oraz w lasach liściastych.
Żubr, pojawia się Puszczy Białowieskiej. Jest to gatunek, któremu grozi wyginięcie. Może dożyć około 35 lat. Żubry tworzą stada. Jego pożywienie to głównie: trawa, kora drzew, mchy oraz porosty.
Jemiołuszka zaliczana jest do ptak wędrowny. Ptak ten pojawia się w Polsce około listopada. Jego odlot przypada na marzec czy też kwiecień. Gniazda jego można spotkać na drzewach liściastych. Pożywienie jego to przeważnie jemioła, jagoda, głóg czy też jarzębina.
Wilk, zaliczany jest do rodziny psowatych. Można go spotkać pojedynczo lub w parach. Jego pożywienie to jelenie, łosie oraz dziki. Może także pojawiać się w licznych stadach. Jego waga dochodzi do około 80 kilogramów, jednak najczęściej to 40 kilogramów. Długość ciała wilka to około 2 metry. Pod względem wielkości dominują znacznie samce. Wilki posiadają okrągłą głowę oraz maja krótkie stojące uszy. Ich łapy są stosunkowo szerokie. Żyją około 16 lat. W niewoli mogą dożywać 20 lat. Dziennie wilk spożywa około 1.3 kilograma mięsa. Pożywienie jego to ptaki oraz drobne zwierzęta. W Polsce występuje wilk europejski w liczbie około 700 osobników. Najwięcej wilków pojawia się w takich województwach jak podkarpackie, małopolskie oraz suwalskie.
Ryś, pojawia się w Karpatach i Puszczy Białowieskiej. Jego barwa jest żółtawo szara, z cętkami. Charakterystyczne dla rysia są tzw. pędzelki na końcach uszów. Głównie żeruje nocą
Jeż, jest to gatunek o największej aktywności w nocy. Pojawia się licznie w zagajnikach oraz lasach mieszanych. W sen zapada w dzień. Także u niego pojawia się sen zimowy. Pożywienie jego stanowią: ślimaki, grzyby, owoce, gady, ptasie jaja, owady oraz robaki.
Kozica pojawia się w Tatrach. Pożywienie jej to głównie zioła, kora, trawy oraz mchy. Aktywna jest w ciągu dnia.
Niedźwiedź brunatny, jest to bardzo obszerny drapieżnik. Zaliczany jest do zwierząt wszystkożernych, począwszy od owadów, jagody, grzybów , poluje również na ryby, a także ssaki. Niedźwiedź zapada w sen zimowy. W Polsce pojawia się liczbie około 35 osobników. Pojawiają się one w lasach oraz puszczach.
Śnieżyczka przebiśnieg, jest to roślina cebulowa. Pojawia się w zaroślach, lasach liściastych
i na wilgotnych łąkach. Jej czas kwitnienia przypada na okres od lutego do kwietnia. Jej kwiaty są białawe, a liście wąskie oraz zielonkawe.
Sasanka zwyczajna, jest to roślina pojawiająca się na w lasach iglastych oraz suchych wzgórzach. Występuje głównie w Tatarach oraz na nizinach. Okres kwitnienie przypada na kwiecień-maj. Jej łodyga jest ulistniona i owłosiona. Posiada wielkie, fioletowe kwiaty.
Konwalia, jest to roślina objęta ochroną częściową. Można ją spotkać na terenie całej Polski, w lasach liściastych i mieszanych. Okres kwitnienia przypada na maj, czerwiec.
Szarotka alpejska, jest5 to roślina pojawiająca się w Tatrach. Posiada włoski stanowiące ochronne przed zimnem oraz gorące. Okres kwitnienia przypada na lipiec oraz sierpień.
Mikołajek nadmorski, pojawia się głównie na wydmach nadmorskich nad Bałtykiem. Dzięki kłączu, które wypuszcza utrwala wydmy. Jego liście są kolczaste i ostre oraz twarde. Kwiaty tworzą kwiatostany .
Rosiczka, pojawia się na terenie całej Polski. Można ja spotkać głównie na torfowiskach oraz na piaskach. Włoski, które są na jej liściach produkują lepką ciecz, która zwabia owady. Rosiczka Żywi się owadami.
Szafirek, pojawia się w Polsce południowo-wschodniej. Jego liście są wąskie. Kwiaty szafirka maja kolor niebieski. Pojawiają się pomiędzy kwietniem a majem.
Kosodrzewina, zaliczana jest do krzewów. Należy do rodziny sosnowatych. Występuje w górach. Posiada stępione oraz niekłujące igły. W Polsce można ją spotkać w Tatrach, Sudetach i na Babiej Górze. Pełni następujące funkcje:
- chroni glebę przed erozją, zapobiegając osuwaniu się ziemi i lawinom
- olejek z igieł kosodrzewiny wytwarza olejek eteryczny, który jest stosowany jako składnik herbat ziołowych na terenie Bułgarii.
Limba, jest to drzewo należące do rodziny sosnowatych. Pojawia się na stromych zboczach skalnych wysoko w Tatrach. Jest to drzewo odporne na wiatry i wszelkie szkodniki. Należy do drzew światłolubnych. Igły jej są zielone, bardzo sztywne. Limba pojawia się na glebach wilgotnych, żyznych.
Cis, jest to drzewo lub krzew iglasty. Pojawia się na nizinach Pomorza, Mazowsza, Śląska i Wyżyny Małopolskiej. Często można go również spotkać w parkach, gdyż tam tez się go sadzi. W 1423 roku cis pospolity został objęty ochrona przez króla Władysława Jagiełło.
Tojad sudecki nazwa łacińska to Acontium Callibotryon. Występuje bardzo rzadko, posiada on jedynie kilka stanowisk. Jest to gatunek o niewielkiej liczebności, zagrożony jest wyginięciem. Znajduje się na liście gatunków zagrożonych. Występuje on w górach. Można go spotkać w Karkonoszach i Masywie Śnieżki, a także Sudetach. Jego miejsca bytowania to głównie zarośla górskie torfowiska położone w piętrze alpejskim i subalpejski. Jest on bardzo wysoki, o zgrubiałym kłączu. Jest on uważany za roślinę lecznicza. Ma również działanie trujące, gdyż wytwarza alkaloidy. Okres kwitnienia przypada na miesiące lipiec a wrzesień. Jego kwiaty maja barwę fioletową.
Tojad wiechowaty nazwa łacińska to Aconitum Degenii. Roślina ta stanowi gatunek reglowy. Można ją spotkać w Bieszczadach. Jej miejscem bytowania są potoki, ziołorośla, żyzne gleby. Preferuje środowisko mokre lub wilgotne. Roślina ta osiąga wielkość około 150 centymetrów. Jej kłącza są zgrubiałe, u góry następuje rozgałęzienie łodygi. Kwiaty tojada maja barwę niebieskawą. Tojad kwitnie w okresie sierpnia i września. Posiada on działanie trujące, znajduje się pod ścisłą ochrona.
Tojad mocny, jego łacińska nazwa to Aconitum firmum. Tojad ten jest prawie taki sam jak tojad sudecki, dlatego też do niedawna uważano te dwie odmiany za jedna. Można go spotkać na obszarach Tatrzańskiego oraz Babiogórskiego Parku Narodowego. Pojawia się on głównie koło potoków, w lasach i zaroślach. Roślina ta osiąga wielkość około 1.5 metra. Ma ona liści dłoniaste, które są skrętolegle ułożone. Łodyga tojada jest sztywna. Tojad posiada kwiaty koloru granatowego. Kwiatostan jest silnie rozgałęziony i posiada boczne gałązki. Tojad mocny kwitnie w okresie lipca oraz sierpnia. W zapylaniu duży udział biorą trzmiele. Owoce pojawiające się u tojada to mieszek. Nasiona posiadają skrzydła, występują w bardzo dużej liczbie. Roślina ta ma działanie lecznicze.
W naszym kraju prawdopodobnie zwierząt chronionych jest około 568 gatunków. Spośród nich, objętych całkowitą ochrona jest około 367 gatunków kręgowców i 74 gatunki bezkręgowców. Bardzo liczna grupa wśród bezkręgowców to owady. Ochrona gatunków może być całkowita, czyli dany gatunek jest przez cały czas chroniony, lub też może pojawić się ochrona częściowa, czyli w danym okresie roku. Ochroną częściową objęte są głównie rośliny lecznicze, oraz zwierzęta takie jak : ryby, ślimaki czy też zwierzyna łowna. Warto, zatem, aby wpływać w jakiś sposób na ta ochronę gatunkową, zakładać ogrody botaniczne czy też zoologiczne. W nich głównie trzyma się gatunki, które są na wymarciu oraz te, które nie można już spotkać w naturalnym środowisku. W Polsce znajduje się około 12 ogrodów zoologicznych.