Ewolucja jest procesem nieustających, stopniowych, ciągłych zmian które prowadzą do przejścia organizmów w coraz wyższe stadium rozwoju. Jako ewolucję organizmów określa się zachodzące stopniowo przemiany anatomicznej budowy oraz fizjologicznych cech gatunków, doprowadzające do wytworzenia nowych gatunkowych form, przystosowanych lepiej do środowiska.

Dowody świadczące o zachodzeniu ewolucji Ziemi oraz organizmów zamieszkujących ją podzielić można na dwa typy:

I. Bezpośrednie dowody: do tych dowodów zalicza się te, które wskazują jednoznacznie na to, iż Ziemia przechodziła przez liczne zróżnicowane długotrwałe etapy ewolucji. Do bezpośrednich dowodów zalicza się:

  1. Szczątki kopalne różnego rodzaju znalezione na obszarze całej kuli ziemskiej w piasku, mule oraz skałach. Przeważnie są to szczątki dinozaurów pochodzące z okresu Kredy, Triasu i Jury, jednak zdarza się iż paleontolodzy znajdują znacznie starsze formy, w tym m.in. kambryjski kopalny Trylobit, Konodonty, (Kambr - Trias), Anomalocaris (Kambr) a także szczątki roślin w tym: Arborea (Kambr), szczątki plechy prekambryjskiej oraz wiele odmiennych form. Szczątki stanowią jedyny bezpośredni dowód na to, iż w różnych geologicznych okresach Ziemi istniało życie na niej. Kopalne dane jednak stanowią bardzo niekompletny dowód. Liczne organizmu, które natychmiast po śmierci nie zostały zagrzebane w piasku czy mule, nie zachowało się. Nie posiadające szkieletów twardych formy wykazywały znacznie mniejsze szanse by zachować się w osadowych skałach osadowych, mułach czy piaskach. Z tego względu liczne formy nigdy nie zostały oraz nie zostaną odkryte. Szczątki zachowane do dzisiaj musiały przeleżeć setki milionów lat w ziemi a także nie podlegać erozji, zniszczeniom wywołanym wahaniami temperatury, ciśnienia i orogenezom. Musiały ostatecznie się znaleźć w miejscach które są dostępne dla paleontologów.
  2. Organizmy które zostały wykopane z obszaru wiecznej zmarzliny (Tundra, Syberia). Zwierzę, które zakonserwowane zostało przez lód oraz zachowało się aż do obecnych czasów to mamut, niedźwiedź jaskiniowy i nosorożec włochaty. Wyżej wspomniane mamuty przetrwały w tak doskonałym stanie będąc zakonserwowanymi w lodzie, iż naukowcy mogli zbadać bez przeszkód ich wszystkie wnętrzności. Poza tym ich mięso nadawało się do spożycia a ludność zamieszkująca Syberię je konsumuje. Nosorożec włochaty odnaleziony został w ziemnym wosku. Okazał się zakonserwowany w stopniu który pozwolił naukowcom na zrekonstruowanie jego wnętrzności, skóry i włosów, wraz z zawartością pokarmowego przewodu.
  3. Inny dowód stanowią organizmy które zalane są w żywicy. Jakiegokolwiek rodzaju robaki, owady oraz organizmy drobne, które zakonserwowane zostały w bryłach żywicy, bursztynu, dzisiaj posiadają ogromną wartość, stanowią także niezbity dowód świadczący o ewolucji.
  4. Relikty - czyli żywe skamieniałości. Dzisiaj taki relikt to m.in. Latimeria. Ta ryba żyje w wybrzeżach płytkich ciepłych mórz i zagrożona jest wyginięciem na skutek działalności kutrów rybackich, które łowią ryby na wodach płytkich przybrzeżnych np. w Japonii. Latimeria Halumne jest rybą trzonopłetwą. Te ryby są potomkami grupy liczącej wiele gatunków żyjącej 75 mln lat temu. Ryba ta praktycznie powinna dawno już zniknąć z Ziemi. Ta ryba posiada zdolność tworzenia wokół swego ciała skorupy którą stanowi muł oraz jej własne wydzieliny, pozostawiając jedynie sobie wentylacyjny otwór. Według naukowców możliwość ta mogła być niezwykle pomocna przy przetrwaniu Latimerii do czasów dzisiejszych. Inny wyjątkiem jest ryba Prapłetwiec - przedstawiciel grupy dwudysznych które oddychają przy pomocy płuc. Inny relikt to ptak hoacyn, który obecnie zamieszkuje Amerykę łacińską. Jego cechą charakterystyczną jest nieprzyjemna woń produkowana przez gruczoły tego ptaka, nieptasi głos a także palce które wyrastają mu z jego skrzydeł. Inne relikty to jajorodne ssaki: kolczatki i dziobaki. Mimo, iż one są pod ochroną, ich liczba się zmniejsza nieustannie.
  5. Metody wyznaczania wieku skamieniałości i odcisków są także silnym dowodem świadczącym o ewolucji. Dotychczas naukowcy wykorzystują dwie metody datowania: Pierwszą metodą jest izotopowa metoda - badanie izotopów węgla C14. Metoda ta niestety sprawdza się jedynie w przypadku odcisków lub szczątków mających nie więcej niż 30000 lat. Jednak ta metoda jest bardzo wiarygodna i dokładnie sprawdzona. Przy pomocy tej metody możliwe jest bardzo precyzyjne określenie wieku badanej skamieniałości czy organizmu. Druga z metod przeprowadzana jest w oparciu o badanie izotopów Uranu 438, rozkładającego się do Ołowiu 206. Czas połowicznego rozkładu wymienionego pierwiastka równy jest 3,5 miliarda lat. Badacze po pobraniu próbki obserwują stan rozkładu Uranu. Wiedząc jaki jest okres rozkładu połowicznego uranu, a także znając proporcję pomiędzy Ołowiem i Uranem w próbce, możliwe jest bardzo precyzyjne określenie wieku badanego egzemplarza. Trzecią metodą jest ta której podstawą jest analiza pyłkowa. Jest stosowana przy badaniu np. torfowisk. Ocenie są poddawane zarodniki oraz pyłek kwiatowy. Badając warstwę zarodników i pyłów, określić można wiek i gatunki żyjących w tym miejscu roślin. Poprzez obserwacje pod mikroskopem rozmaitych kształtów, faktur oraz kolorów tychże pyłków, możliwe jest określenie ich wieku.

II. Pośrednie dowody: to dowody, dzięki którym jedynie można się domyślać, iż proces ewolucji miał miejsce w ogóle. Do bezpośrednich dowodów zalicza się:

  1. Dowody z obszaru taksonomii. Taksonomia jest nauką która zajmuje się porządkowaniem i klasyfikowaniem wszystkich obecnych na kuli ziemskiej gatunków zwierząt i roślin. Taka klasyfikacja nie byłaby możliwa bez pewnych wspólnych anatomicznych i fizjologicznych cech organizmów należących do danego gatunku. Bierze się pod uwagę także sposób rozmnażania, typ zarodkowego rozwoju, symetrię ciała. Im bardziej od siebie są odległe obserwowane postacie, tym trudniej jest zauważyć w tych organizmach cechy wspólnych elementów. Jeśli bierze się pod uwagę bliższe coraz formy w klasyfikacyjnym systemie, zauważa się coraz obszerniejsze podobieństwa w elementach coraz drobniejszych.
  2. Homologiczne narządy. Narządy te mają takie samo pochodzenie, jednak w wyniku różnego zastosowania oraz środowiska podlegały zróżnicowanym przekształceniom. Plan ich budowy jest mimo to identyczny, z czego wnioskuje się ich pochodzenie wspólne. bardzo dobry przykład stanowią kończyny obecne u kręgowców. Skrzydło nietoperza, skrzydło ptaka, płetwa wieloryba, kończyna przednia konia oraz ręka człowieka spełniają odmienne funkcje. Zbudowane są jednak z identycznych elementów, przekształconych w zróżnicowany sposób. Innym przykładem tychże narządów jest pokrycie ciała zwierząt: paznokcie, kopyta, pazury, łuski, sierść, pióra wytworzone z łusek zmutowanych. Ptaki do obecnych czasów na kończynach tylnych posiadają nadal łuski. U roślin homologicznymi narządami są liście różnego rodzaju, przybierające postać wąsów, płatków, cierni, kolców. Różnice dotyczące wyglądu homologicznych narządów stanowią wynik ewolucji oraz przystosowań do zróżnicowanych środowiskowych warunków. Wspólny plan budowy stanowi dowód na genetyczne pokrewieństwo oraz wspólne pochodzenie.
  3. Analogiczne narządy. Analogia - konwergencja jest podobieństwem narządów powstałym na skutek całkowicie niezależnych ewolucyjnych procesów. Skrzydła ptaka i motyla mimo, iż pełnią identyczną funkcję, wykazują całkowicie inne pochodzenie oraz plan budowy. Oko ośmiornicy i oko ryby posiada budowę bardzo podobną, jednak powstały jako wynik oddzielnych ewolucyjnych dróg. Niekiedy podobieństwo jest na tyle duże, iż jest trudno odróżnić rzeczywiste podobieństwa od pozornych.
  4. Szczątkowe narządy. Narządy te u określonych przedstawicieli gatunku są rozwinięte oraz wykorzystywane normalnie, u innych z kolei występują w zaniku. Takim szczątkowym narządem u człowieka jest kątnica czyli wyrostek robaczkowy. Ono nie pełni w organizmie człowieka żadnej roli, z kolei u roślinożernych ssaków oraz odżywiających się obfitującym w celulozę pokarmem m.in. u królików, stanowi on organ niezwykle rozbudowany będący magazynem dla przetrawionego poprzez cienkie jelito pokarmu i trawiennych enzymów. Innymi szczątkowymi narządami u człowieka są: kość ogonowa, resztkowe uszne mięśnie. U wielorybów i węży zachowały się pewne pozostałości biodrowego pasa. U konia jeszcze obecne są nieużywane zupełnie kości drugiego oraz czwartego palca. Obecność szczątkowych narządów wskazuje jednoznacznie na to, iż organizmy podlegały zmianom od milionów lat, a ich obecne formy stanowią wynik długotrwałego procesu jakim jest ewolucja.
  5. Zarodkowy rozwój. Embriologia dostarcza niezwykle istotnych danych które wskazują na pochodzenie wspólne różnych organizmów. Przy badaniu wczesnych rozwojowych stadiów zarodków różnego rodzaju należących do pokrewnych grup zaobserwować można, iż ich stopień podobieństwa jest większy niż w przypadku późniejszych stadiów rozwojowych. Kiedyś uważano, iż następujące po sobie stadia rozwojowe przez które przechodzi zarodek podczas ontogenezy stanowią powtórzenie stadiów ewolucyjnego rozwoju systematycznej grupy do której przynależał dany organizm, czyli rekapitulacją. Zgodnie z takim stwierdzeniem zarodek u człowieka posiadałby początkowo cechy ryb, potem gadów, po czym dopiero ssaków. Ten pogląd nie był jednak prawdziwy. Dochodzi czasami do tego, iż cechy odmiennych systematycznych grup pojawić się mogą w zarodkowym rozwoju organizmów należących do innych grup. W określonej fazie rozwoju zarodkowego u ssaków występują pochewki oraz łuki skrzelowe, przekształcające się w stadiach późniejszych w gruczoły przytarczyczne, aparat nagłośni, trąbki Eustachiusza czy też fragmenty krtani. Jest to jedynie pojedynczy przykład przejściowych embrionalnych stadiów. Przykłady te stanowią wskazanie do tego, iż różnorodne formy organizmów obecnie żyjących posiadały wspólnego przodka.
  6. Biochemiczne podobieństwo. Niezbitym dowodem na wspólne pochodzenie różnych organizmów jest m.in. taka sama budowa podstawowych biologicznych makrocząsteczek. Białka u każdego z żywych organizmów składają się z identycznych aminokwasów. Sekwencja aminokwasów tworzących te białka wykazuje również identyczność. Taka cecha występuje na skutek istnienia zdegenerowanego genetycznego kodu. Biochemiczne podobieństwo dotyczy nie tylko białek ale i innych procesów i związków. U większości komórek występują podobne rodzaje związków tworzących błony, także u nich zachodzi cykl Krebsa. U różnych organizmów cykl mitozy przebiega w identyczny lub bardzo podobny sposób. Poza tym mitochondria obecne w komórkach maja identyczna budowę i pełnią identyczne funkcje.

Już od początku powstania Ziemi zachodziła na niej ewolucja. Ewolucji podlegała nie tylko sama planeta, ale i każda z pierwotnych form które powstały na niej. Dotyczy ona nie tylko świata ożywionego, ale i nieożywionego, w tym ukształtowania terenu, łącznie z górskimi łańcuchami. Nie przyjmując twierdzenia o zachodzeniu ewolucji nie jest się w stanie wyjaśnić licznych biologicznych zjawisk, które mają obecnie miejsce. Dowody świadczące pośrednio o ewolucji zwłaszcza procesów biochemicznych oraz budowy cząsteczek, jak i podobieństwa fizjologiczne i anatomiczne organizmów istniejących różnego rodzaju danych gatunków umożliwiają stwierdzenie tego iż każdy z tych organizmów kiedyś posiadał wspólnego przodka. Kopalne szczątki stanowią świadectwo istnienia różnych form, które stanowiły podstawę dla dzisiejszych organizmów, metody datowania z kolei umożliwiają określenie ich wieku.

Ewolucja kuli ziemskiej, zarówno całości ożywionego świata jak i ukształtowania terenu to niezauważalny proces. Według naukowców systematyczna grupa która przetrwała niezmiennie niemal przez miliony lat to owady. Biorąc pod uwagę powstawanie oraz wymieranie różnego rodzaju form żywych organizmów możliwy jest wniosek według którego przed ludzkością istnieje widmo zagłady albo wymarcie. Tylko i wyłącznie owady będą mogły przetrwać kolejne lata bez zmian ich form, gdyż są najliczniejsze i wykazują zdolność masowego szybkiego rozmnażania się.