Cały okres osobniczego rozwoju człowieka (i nie tylko człowieka, gdyż termin ten odnosi się również do innych organizmów), tj. od momentu poczęcia aż do śmierci nazywa się ontogenezą. W wyniku zapłodnienia (połączenia komórki rozrodczej męskiej i żeńskiej) powstaje zygota, która rozwija się w wielokomórkowy organizm. Ciąża u człowieka trwa dziewięć tygodni (275 dni, czyli długo). Człowiek po urodzeniu przez bardzo długi okres życia nie jest samodzielny (ok. 20 % całej długości życia) i wymaga opieki rodziców. W ontogenezie człowieka można wyróżnić następujące etapy: zapłodnienie, okres rozwoju płodowego (ciąża), narodziny, okres niemowlęcy (do pierwszego roku życia po narodzinach), okres dzieciństwa ( od 1 do 3 roku życia), okres przedszkolny (od 3 do 6 lat), wiek szkolny (od 6 do 16 roku życia), wiek młodzieńczy (od 16 do 18 roku), dojrzałość, starzenie się, wiek starczy, śmierć.

Zapłodnienie następuje w jajowodzie. Komórka jajowa wędruje do jajowodu z jajnika, w którym wcześniej dojrzewa. Jedna komórka jajowa dojrzewa u kobiety co miesiąc (raz w prawym, raz w lewym jajniku). Dojrzewanie jaja zachodzi w pęcherzyku Graafa, który po uprzednim pęknięciu uwalnia gametę żeńską. Na miejscu pękniętego pęcherzyka Graafa pojawia się ciałko żółte, które produkuje specjalny hormon-progesteron, odpowiedzialny za powstrzymywanie dojrzewania następnego pęcherzyka Graafa oraz przygotowanie ściany macicy (poprzez wywołanie w niej odpowiednich zmian, np. zgrubienie, ukrwienie) do przyjęcia zygoty i utrzymania płodu. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, to nabłonek macicy złuszcza się i zostaje wydalony na zewnątrz (komórka jajowa również zostaje wydalona z nabłonkiem), co nazywa się menstruacją. Komórka jajowa człowieka jest izolecytalna (żółtko równomiernie rozmieszczone), a zarazem oligolecytalna (znaczy to, że żółtka jest mało). W czasie bruzdkowania powstają komórki o zbliżonej wielkości (bruzdkowanie jest równomierne i całkowite). Podziały komórkowe w obrębie zygoty zachodzą szybko. Po bruzdkowaniu ( trwającym około 10 dni) pojawia się stadium zwane morulą, a następnie blastulą. Blastula jest pęcherzykiem złożonym z dwóch warstw komórek: trofoblastu oraz embrioblastu. Pierwsza z nich odżywia i chroni zarodek, natomiast druga daje właściwe ciało tworzącego się organizmu. Zygota przesuwa się przez kilka dni w stronę macicy. Gdy już do niej dotrze, zaczyna odżywiać się mleczkiem macicznym, czyli odżywczą substancją wydzielaną przez śluzówkę macicy. Zygota zagnieżdża się w ścianie macicy (nazywa się to implantacją zarodka). Następnie śluzówka macicy obrasta zarodek i tworzy się łożysko. Około dwunastego dnia po zapłodnieniu zaczyna się proces gastrulacji (pojawia się stadium gastruli), w którym dochodzi do wyróżnicowania się listków zarodkowych: mezodermy, endodermy i ektodermy. Powstają błony płodowe, czyli owodnia wypełniona płynem płodowym, stanowiącym środowisko rozwoju nowego organizmu; omocznia oraz kosmówka. W czwartym tygodniu życia płodowego u zarodka wykształcają się elementy morfologicznej i anatomicznej budowy: powstają zawiązki głowy, kończyn, oczu, łuki skrzelowe, zawiązki uszu itd. Wielkość zarodka wynosi wtedy ok. 3 mm. Serce zaczyna bić u zarodka w dwudziestym czwartym dniu po zapłodnieniu. Po pierwszym miesiącu wykształcają się kończyny, które z czasem coraz bardziej przypominają kończyny dorosłego człowieka. Układ nerwowy wraz z mózgiem zaczyna działać w czterdziestym dniu.

Z każdego listka zarodkowego powstają poszczególne elementy organizmu:

1) z ektodermy powstają: nabłonki, które pokrywają ciało; naskórek i jego wytwory (włosy czy paznokcie), układ nerwowy, narządy zmysłów, nabłonki, które wyściełają początkowy oraz końcowy odcinek przewodu pokarmowego

2) z mezodermy powstają: mięśnie i szkielet, nabłonki wyściełające wtórną jamę ciała, układ rozrodczy, układ krwionośny, skóra, układ wydalniczy, tkanka łączna

3) z endodermy powstają: pęcherz moczowy, gruczoły trawienne, nabłonki wyściełające środkowy odcinek przewodu pokarmowego, płuca.

Od trzeciego miesiąca nie mówimy już o zarodku, lecz o płodzie. W tym okresie następuje ostateczny rozwój narządów i szybki wzrost. W czwartym miesiącu ciąży płód przypomina człowieka, waży niewiele ponad trzysta gram i ma długość nieco przekraczającą 15 cm. Wytwory naskórka, takie jak włosy, paznokcie, rzęsy pojawiają się około dwudziestego tygodnia. Płód otoczony jest płynem stanowiącym zabezpieczenie przed uderzeniami zewnętrznymi. Dziecko porusza się w brzuchu matki, co może być nieraz odczuwane jako delikatne uderzenia. Kiedy zbliża się czas porodu (w dziewiątym miesiącu ciąży), matka zaczyna odczuwać bóle, które z czasem stają się coraz silniejsze. Macica i mięsnie brzucha zaczynają wykazywać regularne skurcze, które doprowadzają do przesunięcia się płodu w kierunku pochwy. Owodnia zostaje w końcu rozerwana i wylewa się jej zawartość, czyli wody płodowe. Dziecko wydostaje się na świat głową do przodu i twarzą w dół. Pępowina zostaje przecięta, a łożysko usunięte na zewnątrz. Łożysko w czasie ciąży pełni bardzo ważną rolę: dostarcza od matki substancje odżywcze do płodu, a w odwrotnym kierunku transportuje metabolity dziecka; stanowi barierę dla wszelkiego rodzaju zarazków krążących we krwi matki i próbujących wniknąć do organizmu dziecka; przepuszcza przeciwciała matki do płodu; zabezpiecza przed mieszaniem się krwi matki i dziecka (dlatego często dzieci matek zarażonych wirusem HIV rodzą się zdrowe, nie zarażone wirusem. Krytycznym momentem w życiu dziecka po jego narodzinach jest pierwszy oddech. Krzyk jest dowodem na to, że dziecko oddycha.

Czasem w organizmie kobiety dochodzi do uwolnienia dwóch (lub więcej) komórek jajowych jednocześnie. Jeśli komórki te połączą się z plemnikami, to dojdzie do ciąży mnogiej. Rozwijają się dwa (lub więcej) zarodki i rodzą się bliźnięta (trojaczki, czworaczki, itd.). Ciąża mnoga może też pochodzić tylko od jednej komórki jajowej (wówczas mówimy o bliźniętach jednojajowych, które są identyczne, w przeciwieństwie do dwujajowych). Bliźnięta jednojajowe powstają wskutek rozdzielenia się dwóch komórek potomnych powstałych po pierwszym podziale zygoty.

Człowiek otrzymuje od każdego z rodziców po 23 chromosomy (dlatego łącznie posiada ich 46). Gamety zawierają też po jednym chromosomie płciowym. Komórka jajowa zawiera zawsze chromosom płciowy X, a plemnik albo chromosom X (który odpowiada za płeć żeńską), albo chromosom Y ( taki plemnik po połączeniu się z komórką jajową da początek mężczyźnie). Jak widać, to plemniki odpowiedzialne są za płeć dziecka, a więc od ojca zależy, czy urodzi się syn, czy córka. Tak jest u ludzi. W przypadku zwierząt, np. kur, od samicy zależy płeć potomstwa.