ORGANIZM CZŁOWIEKA

1.OKREŚL ROLĘ TĘTNIC, ŻYŁ I NACZYŃ WŁOSOWATYCH W FUNKCJONOWANIU ORGANIZMU CZŁOWIEKA

TĘTNICE- to naczynia krwionośne prowadzące krew od serca do tkanek

ŻYŁY- to naczynia krwionośne prowadzące krew od tkanek do serca

NACZYNIA WŁOSOWATE- to drobne naczynia krwionośne łączące tętnice i żyły. Przez ich cienkie ścianki zachodzi wymiana substancji między komórkami ciała a krwią

2. WYKAŻ RÓZNICE W BUDOWIE I ROLI OBIEGÓW PŁUCNEGO I OBWODOWEGO W ORGANIŹMIE CZŁOWIEKA

OBIEG PŁUCNY-prowadzi krew do płuc gdzie występuje wymiana gazowa. Krew dochodząca do płuc jest uboga w tlen i zawiera dużo dwutlenku węgla, a wracająca z płuc zawiera dużo tlenu a mało dwutlenku węgla. W obiegu płucnym w tętnicach znajduje się krew żylna a w żyłach krew tętnicza.

OBIEG OBWODOWY- dostarcza poszczególnym narządom tlen i substancje odżywcze i zabiera z nich dwutlenek węgla i inne produkty przemiany materii. W obiegu obwodowym w tętnicach znajduje się krew tętnicza a w żyłach krew żylna.

3. KREW UTLENIONA I ODTLENIONA

a) Tętnice – mają grube elastyczne ścianki, dzięki grubej warstwie tkanki mięśniowej. W tętnicach płynie krew UTLENIONA (wyjątek to tętnice płucne- krew ODTLENIONA), t tętnicach płynie krew z serca do narządów pod dużym ciśnieniem.

b) Żyły – Ściany są cieńsze, mniej elastyczne krew w żyłach płynie do serca i jest ODTLENIONA ( wyjątek to żyły płucne, gdzie płynie krew UTLENIONA).

4. PRZYCZYNY MAIAŻDZUCY

-nieprawidłowa dieta

-palenie papierosów

-mało ruchliwy tryb życia

-stres

5. WYJAŚNIJ POJĘCIA ZAWAŁ SERCA BY-PASS

ZAWAŁ SERCA- obumieranie części serca do której zwężone naczynia wieńcowe nie dostarczają krwi

BY-PASS- sztucznie wykonane zespolenie naczyniowe, omijające chorobowo zmieniony odcinek naczynia krwionośnego. Najczęściej przeprowadza się połączenia aortalno-wieńcowe, łącząc tętnicę piersiową wewnętrzną z odcinkiem tętnicy wieńcowej, poza miażdżycowym zwężeniem

6. WYJAŚNIJ ROLĘ POSZCZEGÓLNYCH KRWINEK W FUNKCJONOWANIU CZŁOWIEKA

- KRWINKI CZERWONE ERYTROCYTY: transportują tlen i częściowo dwutlenek węgla

-KRWINKI BIAŁE LEUKOCYTY: pełnią funkcję obronną zwalczają wirusy i bakterie

- PŁYTKI KRWI TROMBOCYTY: pełnią funkcję obronną biorą udział w krzepnięciu krwi

7. OPISZ W JAKI SPOSÓB SĄ WYTWARZANE KRWINKI

Krwinki są wytwarzane w szpiku kostnym z dzielących się komórek macierzystych krwi

8. JAK POWSTAJE SKRZEP

Skrzep zwany inaczej czopem hemostatycznym, powstaje w wyniku aglutynacji płytek krwi i spełnia funkcje korka zatykającego uszkodzone naczynie, zapobiegając tym samym stratom cennej, niezbędnej do życia krwi. jak już wspomniano początkowym etapem powstawania skrzepu jest gromadzenie w miejscu uszkodzenia płytek krwi. Uwalniają one serotoninę, powodującą obkurczanie się naczyń krwionośnych i ułatwiającą w ten sposób zahamowanie krwawienia. Niezależnie od tego następstwem aglutynacji trombocytów jest ich rozpad. Ze zniszczonych trombocytów zostaje uwolniona trombokinaza czyli enzym katalizujący przejście nieaktywnej protrombiny w trombinę. Ta ostatnia odpowiada za przeprowadzenie rozpuszczonego w osoczu fibrynogenu w galaretowaty włóknik (fibrynę) czyli skrzep.

9. WYJAŚNIJ NA CZYM POLEGA HEMOFILIA

Hemofilia jest chorobą o podłożu genetycznym polega na mutacji genu odpowiedzialnego za powstawanie jednego z czynników niezbędnych podczas przekształcania fibrynogenu w fibrynę. Skutkiem tego jest brak krzepnięcia krwi.

10.UZASADNIJ STWIERDZENIE ŻE NA PODSTAWIE BADAŃ KRWI MOŻNA

Ocena morfologii krwi pozwala określić stan zdrowia badanego pacjenta, wykryć zapalenia, infekcje, niedokrwistości i wiele innych procesów chorobowych zachodzących w organizmie. Z komputerowego wyniku badania można odczytać kilka ważnych informacji. Gdy weźmie się pod uwagę wywiad od pacjenta, badanie fizykalne i uzupełni się je badaniem laboratoryjnym krwi można w wielu przypadkach trafnie postawić rozpoznanie.

11. CO TO JEST NIESWOISTA ODPORNOŚĆ ORGANIZMU

odporność nieswoista - wiąże się z występowaniem zróżnicowanych naturalnych barier ochronnych oraz z uaktywnieniem się takich komórek krwi jak: makrofagi, granulocyty obojętno- i kwasochłonne, przeprowadzających fagocytozę niespecyficzną,

12.WYJAŚNIJ W JAKI SPOSÓB LIMFOCYTY ROZPOZNAJA OBCE KOMÓRKI

Limfocyty posiadają na swojej powierzchni specjalne receptory dzięki którym rozpoznają obcy antygen. Rozpoznanie odbywa się na zasadzie wzajemnego dopasowania. Ilość różnych receptorów jest ogromna a poszczególne limfocyty posiadają różne ich rodzaje. Receptory pasujące do danego antygenu występują tylko na nielicznych limfocytach. Ustalanie że prezentowany przez makrofag antygen jest obcy i uruchomienie odpowiedzi immunologicznej należy do limfocytów T pomocniczych w skrócie Th. 

13. DLACZEGO SZCZEPIONKA CHRONI PRZED CHOROBĄ?

Ponieważ szczepionka zawiera wyhodowane bakterie chorobotwórcze lub wirusy o osłabionym działaniu które mają na celu pobudzić zdrowy organizm do wytwarzania ciał odpornościowych.

14.WYJAŚNIJ DLACZEGO PRZECIW GRYPIE TRZEBA SIĘ SZCZEPIĆ CO ROK

15. DLACZEGO HIV JEST GROŹNE DLA ORGANIZMU CZŁOWIEKA

Ponieważ powoduje degradację układu odpornościowego prowadząc do rozwoju nabytego zespołu upośledzenia odporności tzw AIDS. Cząsteczki wirusa atakują przede wszystkim limfocyty T pomocnicze mogą też atakować makrofagi. Obecność wirusa HIV prowadzi do obniżania się liczby limfocytów Th poprzez:

-namnażanie się cząstek wirusa w ich wnętrzu i doprowadzenie do rozpadu komórki

-powodowanie ze limfocyty T cytotoksyczne zgodnie ze swoim programem działania zabijają zainfekowane komórki w tym przypadku Th i makrofag prowadzi to do sytuacji w której zainfekowany układ odpornościowy niszczy sam siebie.

16 DLACZEGO PODCZAS TRANSFUZJI GRUPA KRWI DAWCY MUSI BYĆ ZGODNA Z GRUPĄ BIORCY

Obecność przeciwciał we krwi jest przyczyną dla której bezwzględnie należy przestrzegać określonych zasad podczas jej przetaczania. Podanie pacjentowi krwi nieodpowiedniej grupy wywołuje reakcję serologiczną prowadzącą do śmierci

17 WYMIEŃ DROGI USUWANIA Z ORGANIZMU ZBĘDNYCH SUBSTANCJI

- poprzez nerki

- poprzez skórę

-poprzez płuca

18 JAKĄ ROLE PEŁNIĄ NERKI

-wydalają zbędne lub szkodliwe produkty przemiany materii głównie mocznik

-wydalają toksyny z organizmu np.. alkohol

-regulują gospodarkę wodną poprzez pozbywanie się jej nadmiaru lub intensywnej resorpcji zwrotnej w razie niedoboru

- regulują właściwe stężenie elektrolitów poprzez wydalanie lub zatrzymanie w organizmie kationów głównie N+ i K+ i anionów np. Cl+

-utrzymują odpowiednie ciśnienie osmotyczne płynów ustrojowych  poprzez wydalanie odpowiednich ilości wody i soli mineralnych

- utrzymują właściwe PH krwi poprzez wydalanie jonów H+ 

- produkują hormon erytropoetyny pobudzający tworzenie erytrocytów w szpiku kostnym

19 DLACZEGO MOCZNIK MUSI BYĆ WYDALANY Z ORGANIZMU

Ponieważ jego nadmiar upośledza nerki i zawiera szkodliwe substancje dla organizmu człowieka.

20.ZBĘDNE I SZKODLIWE SUBSTANCJE ZAWARTE W MOCZU

-nadmiar wody

-amoniak

-nadmiar soli

- alkohol

-trucizny

-leki

21. WYJAŚNIJ JAK DZIAŁA SZTUCZNA NERKA

Zasada pracy urządzenia polega na tym że krew pacjenta pompowana jest do cieniutkich rurek zbudowanych z pół przepuszczalnej błony. Rurki te omywane są przez płyn dializujący. Na zasadzie dyfuzji poprzez błonę półprzepuszczalną z krwi do płynu dializującego przechodzi mocznik i inne szkodliwe substancje i krew zostaje z nich oczyszczona.

22. WYKAŻ WSPÓŁDZIAŁANIE RÓŻNYCH NARZĄDÓW W UTZYMANIU TEMPERATURY CIAŁA CZŁOWIEKA NA STAŁYM POŹIOMIE

Zmiany ciepłoty ciała odbierają termoreceptory. Ośrodki odbierające te informacje zlokalizowane są w podwzgórzu. W przednim podwzgórzu istnieje ośrodek utraty ciepła, a w tylnym podwzgórzu – ośrodek zachowania ciepła. Pobudzenie przedniej części przez receptory ciepła powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych skóry, zwiększenie przepływu krwi, wzmożone wydzielanie potu i nasilenie utraty ciepła (układ przywspółczulny). Pobudzenie tylnej części poprzez receptory zimna wywołuje zmniejszenie przepływu krwi, wskutek zwężenia naczyń, ponadto nasilenie termogenezy drżeniowej i bezdrżeniowej (układ współczulny). Ochłodzenie wywołuje stres, co nasila wydzielanie adrenaliny, nasilającej procesy tworzenia ciepła.

23. WYKAŻ WSPÓŁDZIAŁANIE RÓŻNYCH NARZĄDÓW W UTRZYMANIU PARAMETRÓW KRWI NA STAŁYM POZIOMIE. WSKAZ SZCZEGÓLNE CECHY BUDOWY KOMÓRKI NERWOWEJ I WYJAŚNIJ DO JAKICH FUNKCJI STANOWIĄ ONE PRZYSTOSOWANIE

Regulacja krążenia krwi w naczyniach polega na zmianie ich średnicy. Przyspieszenie pracy serca zachodzi zwykle ze zwężeniem naczyń krwionośnych, a spowolnienie z ich rozszerzeniem. Średnica drobnych naczynek krwionośnych jest regulowana na drodze nerwowej przez ośrodek naczyniowo-ruchowy za pośrednictwem nerwów oraz przy udziale hormonów rdzenia nadnerczy (adrenaliny i noradrenaliny) i podwzgórza (wazopresyna).

Ośrodek naczyniowo-ruchowy zostaje pobudzony przez;

o ośrodki kory mózgowej za pośrednictwem podwzgórza i śródmózgowia

o ośrodek oddechowy

o obniżenie prężności O2 we krwi tętniczej

o impulsy nerwowe z chemoreceptorów aortalnych i szyjnych

o obniżoną prężność CO2 we krwi tętniczej

o impulsy nerwowe z chemoreceptorów aortalnych i tętnicy szyjnej wewnętrznej, które oceniają ciśnienie krwi

24 WYJAŚNIJ NA CZYM POLEGA PRZEWODZENIE IMPULSU NERWOWEGO W NEURONIE

Przewodzenie impulsów jest efektem zmiany przepuszczalności błony komórki nerwowej dla jonów sodu i potasu, gromadzących się po obudwu stronach błony ( zewnętrzna strona jony sodu, wewnętrzna strona jony potasu ). Zjawisko jest to możliwe dzięki działaniu pompy sodowo - potasowej, pracującej wbrew gradientowi stężeń. Pompa sodowo - potasowa wypompowuje sód poza komórkę i wpompowuje do wnętrza jony potasu, a źródłem energii dla pompy jest hydroliza ATP z ADP. Takie działania pompy gwarantuje utrzymanie polaryzacji spoczynkowej. Gdy dochodzą bodźce ze środowiska zewnętrznego, w błonie komórkowej otwierają sie liczne kanały jonowe. To powoduje gwałtowny napływ sodu do wnętrza komórki, w efekcie czego ładunek wnętrza komórki zmienia się na dodatni. Następuje więc depolaryzacja błony, a fala depolaryzacyjna przemieszczająca  się wzdłuż neuronu to właśnie impuls nerwowy.

25. WYKAŻ ROLĘ NEUROPRZEKAŹNIKÓW W FUNKCJONOWANIU UKŁADU NERWOWEGO

Neuroprzekaźniki czyli mediatory są substancjami produkowanymi przez komórki nerwowe i wydzielane do synaps w celu przekazania sygnału kolejnej komórce.

26. WYMIEŃ GŁÓWNE NARZĄDY UKŁADU NERWOWEGO CZŁOWIEKA

Mózgowie i rdzeń kręgowy

27. PRZEDSTAW PODSTAWOWE FUNKCJE RDZENIA KRĘGOWEGO I MÓZGU

RDZEŃ KRĘGOWY- stanowi swoistą magistralę komunikacyjną przez która odbywa się przewodzenie impulsów nerwowych od i do mozgu

MÓZG-

28. WYJAŚNIJ NA CZYM POLEGA ŁUK ODRUCHOWY

Łuk odruchowy inaczej droga odruchowa jest to zespół struktur anatomicznych biorących udział w realizacji odruchu. Składa się z narządu odbiorczego - receptora, drogi doprowadzającej impulsy nerwowe do ośrodka nerwowego, ośrodka nerwowego, drogi odprowadzającej impulsy z ośrodka oraz narządu wykonawczego - efektora. Najprostszy łuk odruchowy to tzw. łuk odruchowy monosynaptyczny składający się z dwóch neuronów: czuciowego i wykonawczego. W ośrodku odruchu występuje tylko jedna synapsa. Przeważnie w skład łuku odruchowego wchodzi wiele neuronów to wtedy jest tzw. łuk odruchowy polisynaptyczny gdyż między obu neuronami występują neurony pośredniczące (interneurony). Składa się z receptora, neuronu aferentnego (dośrodkowego), jednej lub wielu synaps w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, neuronu aferentnego (odśrodkowego) oraz efektora. Połączenie między neuronem aferentnym a eferentnym znajduje się na terenie mózgowia i rdzenia kręgowego. Wypustki neuronów aferentych przebiegają w obrębie nerwów czaszkowych.

29.PORÓWNAJ FUNKCJE OŚRODKOWEGO I OBWODOWEGO UKŁADU NERWOWEGO

OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY zbudowany jest przez skupiska ciał neuronów (perikariony) zwane istotą szarą która może znajdować się na powierzchni ośrodkowego układu nerwowego tworząc korę lub pod powierzchnią tworząc jadra podkorowe:

-mózgowie

-rdzeń kręgowy

OBWODOWY UKŁAD NERWOWY  budowany jest przez włókna nerwowe (dendryty i aksony wraz z osłonkami) stanowiące istotę biała tworząc tzw drogi nerwowe

- nerwy czaszkowe 12 par

- nerwy rdzeniowe 31 par

- pnie i zwoje współczulne

- zwoje przywspółczulne

- układ przewodzący serca

30. WYJASNIJ JAK ROZUMIESZ OKREŚLENIA SOMATYCZNY UKŁAD NERWOWY I AUTONOMICZNY UKŁAD NERWOWY

Układ somatyczny kieruje dowolnymi czynnościami organizmu, takimi jak poruszanie się, czucie i percepcja, uczenie się. Działa na zasadzie łuku jest zorganizowany na odruchowego.

Układ autonomiczny, wegetatywny układ nerwowy. Unerwia mięśnie gładkie, mięsień sercowy i komórki gruczołowe zlokalizowane w różnych narządach. Jego działanie nie podlega naszej woli. Pozostaje pod kontrolą wyższych ośrodków mózgu.

31. WYMIEŃ PODSTAWOWE TYPY RECEPTORÓW I WYJAŚNIJ OGÓLNY MECHANIZM ICH DZIAŁANIA

- FOTORECEPTORY reagują na światło-narząd wzroku

- CHEMORECEPTORY odbierają bodźce chemiczne- narząd smaku i węchu

- MECHANORECEPTORY wrażliwe na ucisk w tym fale akustyczne- narząd dotyku i słuchu

- TERMORECEPTORY reagują na temperaturę- zakończenia nerwowe w skórze

32. PRZEDSTAW SYSTEM PRZENOSZENIA FAL DZWIĘKOWYCH W UCHU CZŁOWIEKA

Fale dźwiękowe-małżowina-przewód słuchowy-błona bębenkowa -młoteczek-kowadełko-strzemiączko-okienko owalne-ślimak-zmiana drgań na impulsy nerwowe-nerw słuchowy-ośrodek słuchowy w mózgu w płatach skroniowych

33. CO TO JEST DALTONIZM I AKOMODACJA

Daltonizm, zaburzenia rozpoznawania barw, zaburzenia wrodzone, dziedziczne, polegające na nierozpoznawaniu barwy: czerwonej (protanopia), zielonej (deuteranopia), czerwono-zielonej (daltonizm), żółto-niebieskiej (tritanopia).

Akomodacja (nastawność oka) – zjawisko dostosowania się oka do oglądania przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Dostosowanie to polega na odpowiednim doborze ostrości widzenia.

34.WYJAŚNIJ NA CZYM POLEGA PROCES UCZENIA SIĘ 

Uczenie się- jest to proces, który stanowi podstawę względnie stałych zmian zachowania i zachodzi w wyniku ćwiczenia lub doświadczeń; Są to różne sposoby modyfikacji naszych reakcji na oddziałujące na nas bodźce; Uczenie się w sensie behawiorystycznym- „behawior”- zachowanie, polega na wywołaniu w znacznej mierze nieświadomych zmian w zachowaniu ogólnym i sytuacyjnym;

35. PRZEDSTAW RÓŻNICĘ MIĘDZY PAMIĘCIĄ KRÓTKO A DŁUGO TRWAŁĄ

PAMIĘĆ KRÓTKOTRWAŁA- funkcjonuje kilka najwyżej kilkanaście minut. Służy do przechowywania aktualnych informacji a jej pojemność jest niewielka. Jeżeli informacja w tym czasie nie zostanie utrwalona ulega zapomnieniu

PAMIĘĆ DŁUGOTRWAŁA- jeśli informacja która znajduje się w pamięci krótkotrwałej zostanie skojarzona z innymi informacjami lub powtórzona przechodzi do pamięci długotrwałej. Pamięć ta ma nieograniczoną pojemność a informacje znajdujące się w niej mogą być przechowywane do końca życia.

36. SCHARAKTERYZUJ OBJAWY ALZHEIMERA

Choroba ta polega na zaniku neuronów w korze mózgowej co prowadzi do jej degeneracji. Pierwsze objawy to osłabienie pamięci zaburzenia w wykonywaniu codziennych czynności w tym takich jak pisanie i czytanie. Z czasem chorzy przestają rozpoznawać znane osoby i miejsca nie potrafią też posługiwać się przedmiotami codziennego użytku. Zmiany mają charakter nieodwracalny podawanie leków może tylko spowolnić rozwój choroby i złagodzić jej objawy.

37.WYJAŚNIJ JAKIE ZNACZENIE MAJĄ EMOCJE W ŻYCIU CZŁOWIEKA

Emocje wyrażają stosunek człowieka do otaczającej go rzeczywistości lub jej elementów. Przykładami emocji są: gniew, strach (negatywne) albo radość i szczęście (pozytywne). Za ich powstawanie odpowiada układ limbiczny mózgu. Obejmuje on kilka elementów położonych na terenie międzymózgowia i kory mózgowej. Ważne ośrodki układu limbicznego to: 

-ośrodki głodu i sytości

- ośrodki pragnienia

- ośrodki agresji

- ośrodki popędu seksualnego

- ośrodki bólu

- ośrodki oceny przyjemności i przykrości tworzące “ układ nagrody i kary”

Ośrodki te kontrolowane są przez korę mózgową w której zapada decyzja o uzewnętrznieniu emocji lub ich powstrzymaniu.

38. RODZAJE NARKOTYKÓW

SKUN

HASZYSZ

OLEJ HASZYSZOWY

AMFETAMINA

KOKAINA

CRACK

ECSTASY

HEROINA

BROWN SUGAR

KOMPOT-tzw. polska heroina.

39. WYJAŚNIJ W JAKI SPOSÓB NARKOTYKI WPŁYWAJĄ NA CZYNNOŚCI OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO I FUNKCJONOWANIE ORGANIZMU

40. PRZEDSTAW ARGUMENTY PRZECIWKO BRANIU NARKOTYKÓW

41. PRZEDSTAW ROLĘ HORMONÓW W ORGANIŹMIE CZŁOWIEKA

Hormony są cząsteczkami organicznymi które w organizmie człowieka regulują i koordynują czynności narządów i tkanek przyczyniając się do zachowania homeostazy w całym organizmie.

42. WYMIEŃ GRUCZOŁY DOKREWNE CZŁOWIEKA I WYDZIELANE PRZEZ NIE HORMONY. OKREŚL FUNKCJĘ TYCH HORMONÓW

PODWZGÓRZE

a) hormony oddziaływujące na przysadkę ( hamują lub pobudzają wydzielanie hormonów przez przysadkę mózgową)

b) wazopresyna ( reguluje gospodarkę wodną poprzez zmniejszenie ilości wody w moczu)

PRZYSADKA MÓZGOWA

a) hormon wzrostu ( pobudzanie wzrostu regulacja przemiany materii)

b) hormony tropowe ( pobudzają czynności gruczołów: tarczycy{ hormon tyreotropowy} gonad { hormon gonadotropowy} kory nadnerczy { hormon kortykotropowy})

c) prolaktyna ( pobudza komórki gruczołów mlekowych do produkcji mleka)

SZYSZYNKA

a) melatonina ( przyśpiesza dojrzewanie płciowe, wpływa na rytm snu i czuwania)

TARCZYCA

a) tyroksyna ( pobudza tempo metabolizmu)

b) kalcytonina ( wpływa na gospodarkę wapniową poprzez odkładanie wapnia w kościach i obniżanie jego poziomu we krwi)

PRZYTARCZYCE

a) parahormon ( wpływa na gospodarkę wapniową poprzez uwalnianie wapnia z kości i podnoszenie jego poziomu we krwi)

GRASICA

a) tyrozyna (wpływa na odporność organizmu)

TRZUSTKA

a) insulina ( obniża poziom glukozy we krwi poprzez pobudzanie syntezy glikogenu w wątrobie)

b) glukagon ( podwyższa poziom glukozy we krwi poprzez wpływ na rozpad glikogenu w wątrobie)

NADNERCZA : KORA

  a) kortykoidy ( wpływają na gospodarkę związkami mineralnymi np.kortyzol podnosi poziom  glukozy we krwi odpowiada za długotrwałe reakcje stresowe)

  RDZEŃ

  a) adrenalina ( mobilizacja organizmu w stanach stresowych: przyśpieszenie akcji serca, podwyższenie ciśnienia krwi, przyśpieszenie oddechów, podwyższenie glukozy we krwi, zahamowanie procesów trawiennych)

GONADY: JAJNIKI

a) estrogeny ( warunkują rozwój żeńskich cech płciowych, biorą udział w regulacji cyklu płciowego u kobiet)

  b)progesteron ( uczestniczy w regulacji cyklu płciowego kobiety wpływa na utrzymanie ciąży)

  JĄDRA

a) testosteron ( warunkują rozwój męskich cech płciowych, dojrzewanie plemników)

43. WSKAŻ NAJWAŻNIEJSZE RÓŻNICE W SPOSOBIE KOORDYNACJI CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH CZŁOWIEKA POPRZEZ UKŁAD DOKREWNY I UKŁAD NERWOWY.

Istnieje ścisła zależność funkcjonalna układu humoralnego (w tym hormonalnego) i układu nerwowego. Oba układy na siebie wzajemnie wpływają i wzajemnie się regulują oraz kontrolują. Układ humoralny jest ewolucyjnie starszy od układu nerwowego. Substancje humoralne rozpowszechniane w ustroju przez krew i limfę oddziałują na wszystkie tkanki mające dla nich swoiste receptory. Układ humoralny działa wolniej niż układ nerwowy. Zatem czynności ruchowe są koordynowane głównie (ale nie wyłącznie!) za pomocą układu nerwowego. Mięśnie poprzecznie prążkowane ulegają pobudzeniu przy dopływie impulsów z układu nerwowego.

44 I 45.WYJAŚNIJ PODŁOŻE OBJAWY I SKUTKI CUKRZYCY. METODY LECZENIA

PODŁOŻE

Cukrzyca (łac. diabetes mellitus) – grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią (podwyższonym poziomem cukru we krwi) wynikającą z defektu produkcji lub działania insuliny wydzielanej przez komórki beta trzustki[2]. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów, szczególnie oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych.

OBJAWY

Podstawowym objawem cukrzycy jest podwyższenie stężenia glukozy we krwi. W zależności od zaawansowania choroby może ono występować jedynie po spożyciu węglowodanów lub niezależnie od niego. Zawartość cukru we krwi (glikemię) podaje się w miligramach na 100 ml krwi (mg%) lub w milimolach na litr (mmol/l). Niższe stężenie glukozy oznacza hipoglikemię, a wyższe oznacza:

- stan przedcukrzycowy (nieprawidłowa glikemia na czczo, nieprawidłowa tolerancja glukozy)

- cukrzycę, gdy: stężenie glukozy zmierzone o dowolnej porze doby przekracza 200 mg/dl, dwukrotnie poziom glukozy na czczo przekracza 126 mg/dl.

SKUTKI

Skutki cukrzycy to zmiany zwyrodnieniowe nerek, krwawienia do gałek ocznych, zaćma, zwężenie naczyń krwionośnych i choroby serca, udar mózgu Diagnostyka: badanie krwi i moczu

LECZENIE

Insulinoterapia to podstawowe leczenie dla chorych na cukrzycę typu 1. Ma również zastosowanie u chorych na cukrzycę typu 2, u których nie wystarcza odpowiednia dieta, tryb życia i doustne leki przeciwcukrzycowe oraz u kobiet z cukrzycą ciążową.

46. JAKĄ ROLE ODGRYWA PODWZGÓRZE I PRZYSADKA W KONTROLI I KOORDYNACJI FUNKCJONOWANIA ORGANIZMU CZŁOWIEKA.

Pozostałe neurohormony podwzgórzowe wydzielane są do układu wrotnego przysadki i za jego pośrednictwem wraz z krwią docierają do przedniej i środkowej części przysadki mózgowej regulując syntezę i wydzielanie hormonów tropowych. Są to liberyny (RH)-pobudzające wydzielanie przysadkowe oraz statyny (RIH)-hamujące ten proces. Tak więc, po wykryciu hormonalnej funkcji podwzgórza okazało się, że rola przysadki mózgowej jako gruczołu nadrzędnego jest ograniczona, a wydzielanie hormonów jest regulowanie podwójnie. Podwzgórze i przysadka mózgowa są też powiązane mechanizmem ujemnego sprzężenia zwrotnego. Jeżeli pod wpływem liberyny poziom hormonu tropowego wzrośnie (wzrośnie też poziom hormonu wydzielanego przez pobudzanym hormonem tropowym gruczoł), to na skutek sprzężenia zwrotnego oddziałuje on na podwzgórze, które wzmaga wydzielanie statyny. układ podwzgórzowo- przysadkowy, jest  tonp. tarczyca. Komórki nabłonka pęcherzyków tarczycy wychwytują z krwi jod nieorganiczny i aminokwas tyrozynę. Dochodzi do jodowania tyrozyny, powstają hormony : trójjodotyronina ( T3) i czterojodotyronina (T4), czyli tyroksyna. Hormony te: 

*są niezbędne do prawidłowego wzrostu, dojrzewania i różnicowania komórek ośrodkowego układu nerwowego *ich działanie wzmaga podstawową przemianę materii, w tym przyspiesza utlenianie biologiczne

*pobudzają one również syntezę białek komórkowych, w tym enzymatycznych, ale w stanach nadczynności tarczycy powodują rozpad białek i prowadzą do ujemnego bilansu azotu w organizmie

*przyczyniają się do zmniejszenia poziomu cholesterolu we krwi dzięki wychwytywaniu go z krwi i przyspieszaniu rozpadu w wątrobie

*przyspieszają wydalanie z organizmu wody i soli mineralnych.

47. WYJAŚNIJ JAKĄ ROLĘ ODGRYWAJĄ HORMONY W REAKCJI NA STERS

Podczas stresu wydzielany jest hormon kortyzol którego zadaniem jest podtrzymywanie stanu mobilizacji jeśli poziom kortyzonu utrzymuje się przez dłuższy czas zaczyna on wtedy negatywnie oddziaływać na organizm człowieka . Oraz hormon adrenaliny który podnosi sprawność fizyczną psychiczną oraz intelektualną

48. WYJAŚNIJ DLACZEGO GAMETY ZAWIERAJĄ O POŁOWĘ MNIEJ CHROMOSOMÓW NIŻ POZOSTAŁE KOMÓRKI ORGANIZMU CZŁOWIEKA

Powstawanie gamet wymaga redukcji o połowę ilości chromosomów ponieważ komórki ciała są diploidalne i zawierają 46 chromosomów natomiast zarówno plemniki jak i komórki jajowe są haploidalne i zawierają 23 chromosomy  dzięki temu powstały w wyniku połączenia gamet nowy organizm posiada prawidłową diploidalną liczbę chromosomów

49. JAKI WPŁYW W OKRESIE DOJRZEWANIA WYWIERAJĄ ESTROGENY NA ORGANIZM DZIEWCZYNKI

Mają wpływ na: rozwój gruczołów mlecznych, rozwój macicy, pochwy, jajowodów, dojrzewanie komórek jajowych, pojawienie się miesiączki, zmianę sylwetki

50. JAKI WPŁYW W OKRESIE DOJRZEWANIA WYWIERA TESTOSTERON NA ORGANIZM CHŁOPCA

Powoduje u chłopców: pojawienie się zarostu na twarzy, zmianę głosu (mutacja), przyrost masy mięśniowej i rozrost kości, zmianę sylwetki, powiększenie się prącia, moszny, jąder, wytwarzanie plemników w jądrach, wytrysk nasienia w trakcie snu.

51. OMÓW KOLEJNE PRZEMIANY W CYKLU OWULACYJNO-MENSTRUACYJNYM KOBIETY

Cykl owulacyjno-menstruacyjny to zjawisko cyklicznych zmian w obrembie jajnika i śluzówki macicy. Cykl przebiega następująco: krwawienie miesiączkowe (4-5dni) faza przedowulacyjna ( pęcherzykowa trwa między 5 a 14 dniem cyklu) owulacja (około 14 dnia cyklu) faza poowulacyjna ( lutealna trwa najczęściej do 28 dnia cyklu)

52. PODAJ OBIAWY PŁODNOŚCI KOBIETY

I. Zmiany podstawowej temperatury ciała. ( PTC ) 

II. Zmiany śluzu szyjkowego.

III. Zmiany położenia szyjki macicy

Dodatkowe objawy

1. Ból owulacyjny

2. Plamienie okołowowulacyjne.

3. Wrażliwość piersi.

4. Zatrzymanie wody w organizmie.

5. Kłucie i pobolewanie żylaków

6. Częste oddawanie moczu

7. Zmiana nastroju

53. W CZYM PRZEJAWIA SIĘ KLIMAKTERIUM

Klimakterium (przekwitanie) jest fizjologicznym etapem w życiu każdej kobiety, fazą przejściową pomiędzy okresem dojrzałości płciowej a okresem starczym. U podstawy tego zjawiska leży osłabienie czynności rozrodczej i wegetatywnej jajników, które jako pierwszy narząd w organizmie ulegają inwolucji tracąc zdolność reagowania na gonadotropiny.

54. CO TO JEST ZAPŁODNIENIE I WJAKIM MIEJSCU DO NIEGO DOCHODZI

ZAPŁODNIENIE jest to połączenie jądra plemnika z jądrem komórki jajowej. Do zapłodnienia dochodzi w jajowodzie

55. WYKAŻ ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY BUDOWĄ A FUNKCJĄ MACICY

BUDOWA: składa się z tzw szyjki, trzonu, dna ściana macicy zbudowana jest z trzech warstw włókien mięśni gładkich i śluzówki.

FUNKCJA:  w ścianie macicy zagnieżdża się zarodek i zachodzi tam rozwój płodu

56. WYJAŚNIJ JAKĄ FUNKCJĘ PEŁNI ŁOŻYSKO

-chroni przed mikroorganizmami krążącymi we krwi matki

- wytwarza i wydziela hormony: gonadotropinę kosmówkową, progesteron  i estrogeny niezbędne dla utrzymania ciąży

- umożliwia dostarczenie do płodu substancji odżywczych i usunięcie metabolitów

57.W KTÓRYM OKRESIE ROZWOJU ZARODKOWEGO ZACZYNAJA FORMOWAĆ SIĘ NARZĄDY

Na końcu etapu zarodkowego i na początku rozwoju płodowego

58. WYMIEŃ NAJCZESTRZE PRZYCZYNY ZATRUĆ

•   Przedawkowanie
•   Zażycie leków przeterminowanych
•   Wdychanie CO2

Spożycie trujących grzybów

59. WYMIEŃ ZNANE CI CZEŚCI CZŁOWIEKA KTÓRE MOŻNA PRZESZCZEPIĆ

-przeszczep skóry

-przeszczep nerki

-przeszczep wątroby

-przeszczep serca

60. PODAJ, JAKIE SĄ NOWE ZAGROŻENIA CHOROBAMI ZAKAŹNYMI W CZASACH WSPÓŁCZESNYCH