Tkanki merystematyczne

Komórki budujące tkankę merystematyczne są drobne, a ich ściana komórkowa jest cienka. Jadra komórek tworzących tę tkankę są duże. Komórki te mają jednak słabo rozwinięty system wakuolarny. Komórki tkanki merystematycznej zdolne są do ciągłych podziałów, dzięki czemu możliwy jest wzrost całej rośliny. U roślin występują dwa typy wzrostu:

  • Wzrost dyfuzyjny i ograniczony: wzrost zachodzi równocześnie we wszystkich kierunkach rozwijającego się organu. Gdy organ osiągnie odpowiednią wielkość i kształt, wzrost kończy się równocześnie we wszystkich miejscach. Ten typ wzrostu charakterystyczny jest dla niektórych organów roślinnych, takich jak liście, kwiaty, czy owoce. Gdy organ rośnie, jest w całości zbudowany z tkanki merystematycznej. Gdy wzrost ustanie, tkanki różnicują się.
  • Wzrost zlokalizowany i nieograniczony: ten typ wzrostu zachodzi tylko w pewnych określonych miejscach ciała rośliny i odbywa się przez całe życie. Za ten typ wzrostu odpowiedzialne są między innymi merystemy wierzchołkowe pędu i korzenia.

Ze względu na umiejscowienie, merystemy dzielimy na wierzchołkowe, które powodują przyrost na długość oraz boczne, odpowiedzialne za przyrost na grubość. Merystemami bocznymi są miazga i fellogen. Wyróżniamy ponadto merystemy pierwotne i wtórne. Merystemy pierwotne funkcjonują w sposób ciągły od stadium zarodkowego. Merystemy wtórne natomiast powstają w wyniku odróżnicowania z tkanek stałych.

Epiderma

Epidermę tworzy pojedyncza warstwa komórek żywych, które ściśle do siebie przylegają. Komórki epidermy na ogół nie posiadają chloroplastów. Epiderma odgranicza organizm rośliny od środowiska zewnętrznego, chroniąc go przed niekorzystnym wpływem różnych czynników fizycznych, chemicznych oraz biologicznych. Zewnętrzne powierzchnie komórek tworzących epidermę pokrywa warstwa kutikuli, która niemal całkowicie eliminuje dyfuzję pary wodnej. Aby jednak możliwa była transpiracja, która jest dla roślin procesem niezbędnym, w epidermie obecne są aparaty szparkowe. Aparat szparkowy zbudowany jest z dwóch komórek fasolowatego kształtu. Cechuje je obecność chloroplastów oraz charakterystycznych zgrubień ściany komórkowej. Zgrubienia te pozwalają na zmianę kształtu komórki, towarzyszące zmianom turgoru. Pomiędzy komórkami aparatu szparkowego występuje otwór, którego wielkość zmienia się w zależności od turgoru. Epiderma może być gładka, lub mogą ją pokrywać różne włoski, kolce, lub wyrostki. Włoski mogą być jedno, lub wielokomórkowe, żywe, lub martwe, proste lub rozgałęzione, różnokształtne. Jeśli włoski tworzą na powierzchni epidermy gęstą powłokę, mówimy o kutnerze. Epiderma korzenia jest w znikomym stopniu pokryta kutikulą, co ma związek jej funkcją jaką jest pobieranie wody wraz z rozpuszczonymi w niej solami mineralnymi. Aby zwiększyć powierzchnię chłonną, wiele komórek w młodszych partiach korzenia wytwarza wydłużone wypustki zwane włośnikami.

Epiderma zarówno korzenia jak i pędu jest tkanką pierwotną. Niekiedy powstaje wtórna tkanka okrywająca zwana perydermą. W skład perydermy wchodzi fellogen, czyli miazga korkotwórcza oraz produkowane przez fellogen fellem, czyli korek oraz felloderma. Fellem odkładany jest na zewnątrz, a felloderma ku wnętrzu organu. Komórki korka są martwe, a ich ściany wysycane są suberyną. Korek jest więc tkanką nieprzepuszczalną dla powietrza i wody.

Parenchyma

Parenchyma, czyli miękisz to najpowszechniej występujący typ tkanki roślinnej. Wypełnia duże przestrzenie w ciele rośliny. Komórki budujące tę tkankę są żywe i silnie zwakuolizowane. Ściany komórkowe są cienkie. Komórki budujące tkankę miękiszową są luźno ułożone, a pomiędzy nimi występują stosunkowo liczne przestwory. Istnieje kilka odmian miękiszu. Najpowszechniejszy jest miękisz zasadniczy, który zajmuje przestrzenie pomiędzy innymi tkankami. Miękisz asymilacyjny najpowszechniej występuje w liściach. Jego komórki wyposażone są w liczne chloroplasty. Miękisz spichrzowy tworzą komórki wypełnione materiałami zapasowymi. Miękisz wodny, będący odmianą miękiszu spichrzowego gromadzi wodę. Miękisz powietrzny, czyli aerenchyma posiada silnie rozwinięty system przestworów komórkowych. Spełnia on funkcję przewietrzającą.

Tkanki przewodzące

Wodę, wraz z solami mineralnymi rozprowadza w roślinie ksylem, czyli drewno. Ksylem jest tkanką niejednorodną. U roślin niższych, takich jak paprotniki i nagonasienne, ksylem zbudowany jest z cewek. Cewki mają wrzecionowaty kształt. Są to komórki martwe, o nierównomiernie zgrubiałych ścianach. Ściany cewek poprzebijane są licznymi jamkami. U okrytonasiennych drewno zbudowane jest z naczyń. Naczynia zbudowane są z komórek zwanych członami naczyń, które tworzą wydłużone rury. Dzięki całkowitemu, lub częściowemu zanikowi ścian poprzecznych, naczynia sprawniej, niż cewki przewodzą wodę. Ściany członów naczyń posiadają liczne zgrubienia i jamki. Oprócz elementów przewodzących, ksylem tworzą włókna drzewne oraz miękisz drzewny.

Za pośrednictwem łyka, czyli floemu transportowane są substancje organiczne, wytworzone w procesie fotosyntezy. Podobnie jak ksylem, floem też jest tkanką niejednorodną. Elementami przewodzącymi są rurki sitowe. Rurki sitowe zbudowane są z komórek, zwanych członami rurek sitowych. Są to komórki żywe. Mają one wydłużony kształt i silnie rozwinięty system wakuolarny. Dojrzałe człony rurek sitowych pozbawione są jądra. Ściany poprzeczne, zwane sitami są perforowane, co zapewnia sprawny transport asymilatów. U roślin niższych, elementami przewodzącymi są komórki sitowe. Oprócz elementów przewodzących w skład floemu wchodzą też komórki towarzyszące, które ściśle przylegają do członu rurki sitowej. Są to komórki żywe i silnie wydłużone. Ponadto w obrębie łyka występuje miękisz łykowy i włókna łykowe.

Tkanki wzmacniające

Istnieją dwa rodzaje tkanki wzmacniającej-kolenchyma i sklerenchyma. Kolenchyma, czyli zwarcica zbudowana jest z komórek żywych i silnie wydłużonych. Ściana, która je otacza, jest niezdrewniała i posiada nierównomierne zgrubienia. Jeśli zgrubienia biegną wzdłuż kątów komórki, to mówimy o kolenchymie kątowej. Jeśli zgrubieniu ulegają ściany równoległe względem siebie i styczne do powierzchni organu, mówimy o kolenchymie płatowej. Kolenchyma jest tkanką zwartą, jej komórki ściśle do siebie przylegają.

Komórki sklerenchymy mają mocno zgrubiałe i zdrewniałe ściany. Są one najczęściej martwe. Sklerenchyma, czyli twardzica występuje w dwóch odmianach, jako włókna, lub jako komórki kamienne, czyli sklereidy. Włókna są silnie wydłużone. Sklereidy mogą przyjmować bardzo różne kształty.