car Aleksander I po kilku latach panowania zaczął łamać ustanowioną przez siebie konstytucję, rozbudował tajną policję i wprowadził cenzurę

przeciwko tym reformom wystąpili posłowie z województwa kaliskiego, tzw. kaliszanie → stanowili oni legalną opozycję

agresywne podejście cara do kaliszan spowodowało powstawanie tajnych organizacji patriotycznych:

Towarzystwo Patriotyczne → mjr Walerian Łukasiński → 1821 - 1822 → odbudowa Polski w granicach panujących przed rozbiorami → po rozbiciu mjr Łukasiński został skazany na dożywocie

Towarzystwo Filomatów → Tomasz Zan, Adam Mickiewicz → 1817 - 1823 → edukacja z dodatkiem patriotyzmu → po rozbiciu działacze zostali zesłani w głąb Rosji

Sprzysiężenie Podchorążych → ppor. Piotr Wysocki → 1828 → walka o niepodległość i przygotowanie powstania → po stłumieniu powstania listopadowego ppor. Wysocki został skazany na 20 lat ciężkich robót

==================================================================

Wybuch powstania listopadowego

Przyczyny:

  1. do Warszawy dotarła wieść o zwycięstwie rewolucji lipcowej (Paryż)
  2. pojawiła się groźba zdekonspirowania ppor. Wysockiego i jego spisku w Szkole Podchorążych Piechoty
  3. pojawiły się informacje, że car zamierza wysłać polskich żołnierzy do stłumienia powstania w Belgii

W nocy 29/30 listopada 1830r. wybucha powstanie listopadowe

Przebieg:

  1. Polacy zajmują Belweder, okazuje się, że książe Konstanty uciekł
  2. Bogaci mieszczanie i oficerowie odmawiają udzielenia wsparcia powstańcom
  3. warszawiacy przyłączają się do walk
  4. Polacy wyganiają Rosjan ze stolicy
  5. Zapoczątkowanie wojny Polski z Rosją

W styczniu 1831r. sejm detronizuje cara Mikołaja I, rozpoczyna się bitwa Polski z Rosją

Przebieg:

  1. na terytorium Królestwa Polskiego wkracza ponad dwukrotnie większa armia rosyjska
  2. 25.02.1831r. Polacy zarządzają odwrót w bitwie o Olszynkę Grochowską, Rosja czasowo rezygnuje ze szturmu na Warszawę
  3. 03/04.1831r. Polacy wygrywają kilka bitew dzięki gen. Ignacemu Prądzyńskiemu
  4. 05.1831r. Polacy przegrywają bitwę pod Ostrołęką
  5. 8.09.1831r. kapituluje Warszawa
  6. 21.10.1831r. kapituluje Zamość, ostatnie broniące się miasto

Skutki:

  1. represje wobec uczestników powstania listopadowego oraz wojny polsko-rosyjskiej
  2. likwidacja konstytucji, armii, sejmu
  3. emigracja wielu Polaków (Wielka Emigracja)