Powstanie Kościuszkowskie 24 marca 1794r.

 

przyczyny powstania kościuszkowskiego:

  • obrona niepodległości
  • chęć uniezależnienia się od mocarstw ościennych
  • Kryzys gospodarczy
  • Niepogodzenie się z porażką po wojnie w obronie Konstytucji 3 maja
  • wieści o rewolucji we Francji (bezskuteczne zabieganie o pomoc francj)
  • uległość króla wobec zaborcy
  • Rozpoczęcie wojny Rosji z Turcją
  • Bunt generała Antoniego Madalińskiego

 

Skutki:

  • III rozbiór Polski
  • upadek państwa polskiego
  • represje o charakterze zemsty za zorganizowanie powstania
  • emigracja

 

Przebieg:

12 marca – gen. Antoni Madaliński nie podporządkował się rozkazom o redukcji oddziałów i wyruszył z Ostrołęki na Kraków, co dało początek powstaniu kościuszkowskiemu.

24 marca –Tadeusz Kościuszko złożył przysięgę na krakowskim rynku i został naczelnikiem powstania narodowego.

4 kwietnia –zwycięstwo wojsk polskich nad rosyjskimi w bitwie pod Racławicami.

17 kwietnia –: wybuch powstania w Warszawie, pod wodzą Jana Kilińskiego.

7 maja-Tadeusz Kościuszko wydał uniwersał połaniecki pod Połańcem znoszący poddaństwo osobiste chłopów, gwarantował wolność osobistą  ,był to ostatni akt prawny I Rzeczypospolitej..

6 czerwca –klęska wojsk powstańczych pod Szczekocinami.( Prusy przyłączyły się)

13 lipca –: wojska rosyjsko-pruskie rozpoczęły oblężenie Warszawy.

20 sierpnia – wybuchło powstanie wielkopolskie.

6 września –zakończyło się oblężenie Warszawy.

10 października – klęska wojsk powstańczych pod Maciejowicami. Tadeusz Kościuszko dostał się do niewoli. ( trwała 12 godzin)

4 listopada – wkroczenie wojsk Suworowa i Fersena do Warszawy. Szturm na Pragę i rzeź.

5 listopada – kapitulacja wojsk broniących Warszawę.

9 listopada – wojska rosyjskie wkroczyły do Warszawy.

16 listopada – pod Radoszycami skapitulował ostatni oddział powstańczy insurekcji kościuszkowskiej. Koniec insurekcji

25 listopada- Stanisław August Poniatowski zrzekł się korony

 

 

Powstanie listopadowe 29/30 listopada 1830r.

 

Przyczyny:          

  • Łamanie konstytucji przez cara
  • Dążenie do uzyskania własnego, suwerennego państwa
  • Wprowadzenie cenzury
  • Walka o niepodległość
  • Tworzenie się jeszcze w sejmie grup opozycyjnych i spiskowych

Skutki:

  • Wielka Emigracja -9 tys. Polaków wyemigrowało na Zachód;
  • umocnienie nastrojów narodowych wśród Polaków;
  • 1833 - doszło do podpisania układu między zaborczymi państwami, który miał być porozumieniem co do wzajemnej pomocy na wypadek kolejnych wybuchów powstańczych;
  • rozpoczęła się a następnie nasiliła rusyfikacja;
  • w Europie (głównie we Francji) szerzyły się nastroje pro polskie;
  • w sztuce i literaturze coraz częściej pojawiały się myśli narodowowyzwoleńcze

 

Przebieg:

  • 29/30 listopada 1830r.- wybuch powstania

-Spiskowcy ruszyli na Belweder celem było pojmanie księcia Konstantego

-Spiskowcy przyłączeni do powstania mieszkańców warszawy

  • 30 listopada – Warszawa została oczyszczona z wojsk rosyjskich. Władzę objęła Rada Administracyjna, dążąca do porozumienia z wielkim księciem Konstantym. Wojska rosyjskie i polskie wierne księciu Konstantemu wycofały się pod Warszawę.
  • 3 grudnia – Radę Administracyjną Królestwa Polskiego zastąpił Rząd Tymczasowy.
  • 5 grudnia – dyktatorem powstania ogłoszono generała Józefa Chłopickiego.
  • 18 grudnia-Sejm uznał trwające powstanie (listopadowe) za narodowe.
  • 25 stycznia 1831-Sejm Królestwa ogłosił detronizację cara Mikołaja I z tronu polskiego.
  • 30 stycznia 1831 –Sejm wybrał Adama Jerzego Czartoryskiego na prezesa Rządu Narodowego.
  • 6 lutego –wojska rosyjskie wkroczyły do Królestwa Polskiego.
  • 25 lutego –bitwa wojsk polskich z wojskami rosyjskimi pod Grochowem(odwrót Polaków)
  • 26 maja –porażka wojsk polskich w bitwie pod Ostrołęką (m.in. gen. Ludwik Kicki), odwrót pozostałych oddziałów w kierunku Warszawy
  • 6 września –szturm wojsk rosyjskich na Warszawę; śmierć gen. Sowińskiego na Woli.
  • 8 września- kapitulacja warszawy
  • 10 września- generał Maciej Rybiński został ostatnim przywódcą powstania listopadowego.
  • 5 października – wojsko polskie w liczbie 20 tys. ludzi wraz z ostatnim wodzem powstania listopadowego gen. Maciejem Rybińskim przekroczyło granicę pruską we wsi Jastrzębie pod Brodnicą i złożyło broń, był to ostatni epizod powstania listopadowego.

 

 Powstanie styczniowe

 

Przyczyny:

  • Brak reform ze strony cara Aleksandra II
  • Osłabienie Rosji w wyniku przegranej wojny krymskiej
  • Rosnące aresztowania
  • Ogłoszenie branek

Skutki:

  • umocnienie świadomości narodowej,
  • poległy tysiące powstańców,
  • zubożenie powstańców,
  • represje wobec uczestników powstania i ich rodzin,
  • ożył spór o celność powstań. 

Przebieg:

  • 22 stycznia - wybuchło powstanie styczniowe.

*w Warszawie ogłoszony został Manifest 22 stycznia

  • 26 stycznia –Ludwik Mierosławski przyjął dyktaturę powstania.
  • 10 marca – dyrektorem powstania został gen. Mariana Langiewicza
  • 3 maja – Tymczasowy Rząd Narodowy powołał Komitet Polski w Paryżu.
  • 23 maja – upadł Tymczasowy Rząd Narodowy.
  • 19 września –zamach w Warszawie na namiestnika Królestwa Polskiego, generała Berga.
  • 17 października – Romuald Traugutt został dyktatorem powstania styczniowego.
  • 21 lutego – porażka wojsk powstańczych w bitwie o Opatów.
  • 2 marca – ogłoszono dekret cara Aleksandra II o uwłaszczeniu chłopów w Królestwie Polskim.
  • 10/11 kwietnia – nocą Rosjanie aresztowali Romualda Traugutta, ostatniego dyktatora powstania styczniowego.