Pamiętnik z powstania warszawskiego - geneza utworu i gatunek
Miron Białoszewski „Pamiętnik z powstania warszawskiego” zaczął pisać w 1967 roku, ukończył utwór rok później. Pierwsze wydanie miało miejsce w 1970 roku. Utwór Białoszewskiego był zapisem dramatu powstania warszawskiego, widzianego z perspektywy ludności cywilnej. To utwór wpisujący się w nurt prozy powojennej podejmującej tematykę II wojny światowej. Białoszewski robi to jednak w sposób szczególny, przesuwając uwagę z samych walk na konsekwencje, jakie spadały na zwykłych mieszkańców Warszawy. Jako naoczny świadek i uczestnik tych wydarzeń daje czytelnikom dostęp do niezwykłej perspektywy widzenia kluczowych wydarzeń z historii Polski.
„Pamiętnik z powstania warszawskiego” Mirona Białoszewskiego nawiązuje oczywiście do formy pamiętnika, a więc wyróżnia się:
- dystansem czasowym narratora do opisywanych wydarzeń,
- subiektywnym stosunkiem do przedstawianej historii,
- wykorzystaniem narracji 1-osobowej,
- skoncentrowaniem tak na wydarzeniach, jak i własnych przeżyciach i percepcji tych wydarzeń.
Trzeba jednak podkreślić, że w przypadku „Pamiętnika z powstania warszawskiego” Mirona Białoszewskiego trudno mówić o czystej formie pamiętnika, ponieważ można tutaj znaleźć fragmenty bardziej przypominające powieść, dziennik, relację, reportaż.
