Ziele na kraterze - biografia autora
Melchior Wańkowicz urodził się 10 stycznia 1892 r. Przyszedł na świat w Kałużycach na Mińszczyźnie, w rodzinie mieszczańskiej herbu Lis. Rodzina szybko przeniosła się do stolicy. Tutaj już Melchior ukończył liceum im. Jana Zamoyskiego. Już na tym etapie miał jednak problemy – został bowiem osadzony w więzieniu za działalność konspiracyjną. W 1909 roku założył „Wici” – czasopismo wychodzące w nakładzie 2000 egzemplarzy. Było to pismo konspiracyjne. Sam pisał w nim pod pseudonimem Jerzy Łużyc. Pod tym samym nazwiskiem napisze w 1940 roku „Te pierwsze walki”.
W trakcie I wojny światowej za pracę w konspiracji skazano go na śmierć przez rozstrzelanie. Na szczęście udało mu się uniknąć wykonania wyroku. W czasie walk znalazł natomiast miłość swojego życia – Zofię Małagowską. Para wzięła ślub w 1916 roku. W 1917 roku Wańkowicz wstąpił natomiast do I Korpusu Polskiego. Wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po wojnie, w 1922 roku ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W okresie międzywojennym mieszkał w Warszawie. Pracował jako dziennikarz, pisał slogany reklamowe, co przyniosło mu stabilizację finansową. Od 1926 roku prowadzeniu Towarzystwa Wydawniczego „Rój”, którego był współzałożycielem. Wydawał literaturę poważną i popularną.
Po wybuchu II wojny światowej podjął decyzję o emigracji. Najpierw mieszkał w Rumunii, potem we Włoszech, w końcu wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, podobnie jak jego młodsza córka Marta. Starsza córka, Krystyna zginęła w powstaniu warszawskim. W latach 1943 – 1946 pracował jako korespondent wojenny. Brał też udział w walkach o Monte Casino. Po emigracji do USA do Polski wrócił dopiero w 1959 roku. W 1964 aresztowano go za podpisanie „Listu 34”. Skazano go na dwa lata, ale potem wykonanie kary wstrzymano, a potem zawieszono. Wańkowicz zmarł 10 września 1974 roku w Warszawie.
Zasłynął przede wszystkim jako autor reportaży: „W kościołach Meksyku”, „Opierzona rewolucja”, „Na tropach Smętka” (o Prusach Wschodnich) i trylogia „Śladami Kolumba” (poświęcona Ameryce). Pisał także reportaże wojenne, w tym słynną „Bitwę o Monte Casino”. Napisał także powieści o charakterze autobiograficznym: „Szczenięce lata” i „Ziele na kraterze”.
