Mazurek Dąbrowskiego - geneza utworu i gatunek
Geneza „Mazurka Dąbrowskiego” Józefa Wybickiego związana jest wizytą autora we Włoszech niedługo po utworzeniu Legionów Polskich za zgodą Napoleona Bonaparte. Po trzecim rozbiorze Polski, który nastąpił w 1795 roku, kwestia odzyskania niepodległości była bardzo trudna, jednakże wojny napoleońskie otworzyły spore nadzieje przed Polakami. Wielu z nich emigrowało, aby poza dawnymi granicami kraju budować wojsko polskie. Udało się to właśnie z pomocą Napoleona, a dzięki zaangażowaniu Dąbrowskiego i Wybickiego w Legionach Polskich obowiązywały komendy i stopnie polskie, nie mówiąc już o mundurach wzorowanych na strojach narodowych.
W takich okolicznościach w lipcu 1797 r. Legiony Polskie ujrzał Józef Wybicki, podczas swojej wizyty we Włoszech. Zachwycony widokiem polskich żołnierzy, pełnych zapału do walki o wolność ojczyzny, poeta napisał pieśń, która miała być dla nich pokrzepieniem i motywacją do dalszej służby. Utwór powstał w bardzo krótkim czasie, bo w ciągu zaledwie paru dni, początkowo pod tytułem „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”. Prawdopodobnie pierwsze wykonanie pieśni miało miejsce około 16 lipca 1797 r. w Reggio. Pieśń na tyle spodobała się żołnierzom, że bardzo szybko znana stała się we wszystkich zaborach i śpiewana była przy okazji ważnych wydarzeń patriotycznych. Niejednokrotnie zmieniano także jej tekst, dostosowując go do okoliczności.
„Mazurek Dąbrowskiego” został ogłoszony hymnem państwowym Polski w 1927 roku. Jego obecna treść odbiega od oryginału – została uwspółcześniona, niektóre strofy zostały usunięte, a inne zmieniły kolejność.