Odyseja - streszczenie krótkie

Pieśń I

W inwokacji do Muzy poeta przypomina gniew Achillesa i ostateczne rozstrzygnięcie wojny trojańskiej, potem zaś przechodzi do opowieści o Odyseuszu. Informuje, że jego powrót do domu trwał wyjątkowo długo. Pokrótce opisuje tułaczkę bohatera.

Następnie przenosi słuchaczy na zgromadzenie na Olimpie, gdzie Zeus wspomina, jak Ajgistos zamordował wracającego spod Troi Agamemnona. Przekonuje jednak, że o ile Odyseusz do domu wracać będzie dłużej, to zatriumfuje ostatecznie nad wszystkimi swoimi wrogami. Za długą tułaczką Odyseusza stoi Posejdon kierujący statek z dala od Itaki, który karze w ten sposób herosa za to, że ten oślepił mu syna – cyklopa Polifema. Inni bogowie jednak wspierają władcę Itaki. Atena zamierza wysłać Odyseusza, Telemacha na poszukiwania ojca. Hermes rozkazuje nimfie Kalypso, aby wreszcie uwolniła Odyseusza, z którego uczyniła swojego kochanka.

Atena pod przebraniem króla Tafijczyków Mentes mówi Telemachowi, co ma zrobić. Problemem jest nie tylko zaginięcie Odysa, ale i zalotnicy, którzy nastają na cześć jego żony – Penelopy. Telemach ma uda się do  Nestora i Menelaosa, aby dowiedzieć się o losach ojca. Telemach orientuje się, że rozmawiał z bóstwem. Jest poirytowany otoczeniem zalotników i postanawia posłuchać się rad, które otrzymał.

Pieśń II

Telemach zwołuje mieszkańców Itaki, krytykuje obecność zalotników, skarży się na nich i ich zachowanie. Antinoos, przywódca zalotników twierdzi, że wszystko by się rozwiązało, gdyby tylko Penelopa w końcu kogoś wybrała. Okazuje się, że ta pod pozorem konieczności ukończenia całunu dla ojca Odyseusza, który co noc spruwała, starała się odsunąć od siebie konieczność tej decyzji. Telemach decyduje się na podróż. Chce poszukać wieści o ojcu. Zanim wyda matkę za mąż, chce mieć pewność, że Odys nie żyje.

Pieśń III

Telemach w towarzystwie Ateny dociera na spotkanie z Nestorem. Telemach dowiaduje się o zemście Orestesa, który pomścił śmierć Agamemnona. Atena pod postacią Mentora opuszcza młodzieńca,  przemienia się w drapieżnego ptaka i odlatuje. Wszyscy orientują się, że Telemach cieszy się boską opieką.

Pieśń IV

Telmach dociera do Menelaosa. Tutaj spotykają także Helenę. Od Menelaosa Telemach dowiaduje się, że Odyseusz przebywa u nimfy Kalipso. W Itace oczekują wieści o podróży Telemacha. Zalotnicy postanawiają więc zorganizować na niego zasadzkę w cieśninie między wyspami.

Pieśń V

Zeus wysyła Hermesa z posłannictwem do nimfy Kalipso. Ta niechętnie więc wypuszcza Odyseusza, który na tratwie opuszcza wyspę. Wściekły Posejdon zsyła na niego burzę. W końcu Odys trafia do kraju Feaków, dzięki pomocy bogini Leukotei. Zasypia w gęstych zaroślach okalających rzekę.

Pieśń VI

Córka władcy Feaków – Nauzykaa nad rzeką spotyka Odyseusza, którego gościnni, ofiarowuje mu ubranie i prowadzi przed oblicze swojego ojca – Alkinoosa.

Pieśń VII

Kiedy Odyseusz staje przed obliczem Alkinoosa, ten wysłuchuje opowieści o kolejnych przygodach herosa do momentu opuszczenia przez niego wyspy Ogigii aż do spotkania z Nauzykaą.

Pieśń VIII

Nikt z Feaków nie wie, kim jest tajemniczy przybysz. Król decyduje się mu jednak pomóc. Szykują mu okręt. Przed jego odpłynięciem zapraszają jeszcze Odysa na ucztę. Podczas niej śpiewak Demodok opowiada o sporze Agamemnona i Odysa. Odyseusz zaczyna płakać. Feakowie proponują więc zawody zapaśnicze, które Odyseusz wygrywa, co ujawnia jego  szlacheckie pochodzenie. Na kolejnej uczcie sam Odys prosi Demodoka, aby ten opowiedział o koniu trojańskim oraz zburzeniu Troi.

Pieśń IX

Odyseusz decyduje się ujawnić. Opowiada o swojej tułaczce. Kiedy razem z towarzyszami wyruszył spod Troi, trafił do kraju Kikonów, potem Lotofagów, aż w końcu dotarli do  Cyklopów, którzy pojmali Odysa i jego towarzyszy. Odys trafił do jaskini Polifema, syna Posejdona. Heros upił Polifema i go oślepił. Dzięki temu udało mu się uratować część załogi.  

Pieśń X

Odys dotarł na Eolię, gdzie rządził król wiatrów, Eol. Przekazał on Odyseuszowi groźne wiatry zamknięte w worze, aby bez problemu mógł wrócić do ojczyzny. Niestety ciekawi towarzysze otworzyli worek, a wiatr zmienił kierunek statku. Tak dotarli do kraju ludożerców – Lajstrygonów. Zginęła prawie cała załoga Odysa. Uciekła tylko mała grupa, która dostała się na wyspę Ajaje czarodziejki Kirke. Ta jednak zmieniła wszystkich w wieprze. Tylko Odyseusz, który nie próbował podanych przez nią dań, nie przeszedł metamorfozy. Kirke trzymała go jednak na wyspie prawie rok. W końcu przekonał ją, aby pozwoliła wszystkim opuścić wyspę. Podpowiedziała mu też, aby w kraju Kimeryjczyków wywołał z Hadesu wieszcza Tejrezjasza.

Pieśń XI

Odys zdecydował posłuchać rad Kirke. Przy wejściu do podziemia złożył ofiary. Najpierw spotkał nieżyjącą już matkę, potem Tejrezjasza, który podpowiedział, jak wrócić do domu. Matka opowiedziała mu, co dzieje się w Itace. Podczas wizyty w podziemiach Odyseusz spotkał wielu wojowników spod Troi, widział potępionych na wieki Syzyfa i Tantala.

Pieśń XII

Odys wrócił Ajaje, bo chciał pochować przypadkowo zabitego towarzysza. Kirke postanowiła uświadomić go, jak niebezpieczeństwa będą go czekać po drodze i jak ich uniknąć. Pierwsze były śpiewające syreny. Dzięki podpowiedziom Kirke, wszyscy zakleili sobie uszy woskiem, a herosa dodatkowo przywiązano do masztu sznurami. Potem trzeba było pokonać Plankty – z potworami  Scyllą i Charybdą po dwóch stronach skał. To też się udało, ale kolejni towarzysze polegli. W końcu dotarli na wyspę boga słońca, Heliosa. Odyseusz zakazał towarzyszom zabijać woły należące do Heliosa, ci jednak zlekceważyli zakaz, czym rozwścieczyli boga, który pozabijał ich piorunem. Ocalał ju tylko Odyseusz, który nie zlekceważył boskiego zakazu. Dopłynął do wyspy Ogigii, gdzie mieszkała nimfa Kalypso. Tutaj Odyseusz kończy swoją opowieść.

Pieśń XIII

U Feaków w końcu odbywa się uczta pożegnalna. Odyseusz rusza do domu. Posejdon zamienia Feaków w skały za pomoc Odysowi. Ten dociera do Itaki. Pojawia się Atena, która namawia Odysa na zemstę na zalotnikach. Heros akceptuje ten plan. Bogini zamienia go w starego żebraka tak, aby nikt go nie rozpoznał.

Pieśń XIV 

Odys w przebraniu żebraka dociera do świniopasa Eumajosa. Mówi, że spotkał króla Itaki. Ten mu nie wierzy, ale się wzrusza, bo popiera prawowitego króla całym sercem. Odys prosi go o płaszcz, aby mógł się przespać.

Pieśń XV

Do Telemacha we śnie przychodzi Atena. Każe mu wracać do Itaki. Informuje o zasadzce zalotników, której udaje mu się uniknąć. Syn Odysa przypływa do Itaki. Eumajos okazuje się synem króla Mykanów porwanym przez Fenicjan.  Wracający Telemach idzie do Eumajosa po wieści, co się dzieje w ojczyźnie. 

Pieśń XVI

Telemach spotyka Odyseusza, któremu Atena na chwilę przywraca prawdziwą postać. Ojciec i syn omawiają plan zemsty, po czym Odys wraca do przebrania. Zalotnicy dowiadują się o powrocie Telemacha. Postanawiają więc jeszcze raz spróbować go zabić. Eumajos informuje Telemacha i Odysa o wydarzeniach rozgrywających się na dworze.

Pieśń XVII

Kiedy Odys (w przebraniu żebraka) pojawia się w pałacu rozpoznaje go jedynie wierny pies Argos. Drwią z niego zalotnicy, wyśmiewając jego stan i wiek. W obelgach przoduje Antinoos. Penelopa liczy, że skoro żebrak jest spoza Itaki, może wie coś o jej mężu.

Pieśń XVIII

Zalotnicy kpią z Odyseusza-żebraka. Dołącza do nich zwykły żebrak, który chce przepędzić Odysa. Dochodzi do walki, którą Odys wygrywa. Zalotnicy doceniają żebraka. Żona Odyseusza wkracza więc do sali, w której biesiadują zalotnicy i ogłasza, że niebawem wybierze nowego męża. Uradowani zalotnicy bawią się do późna.

Pieśń XIX

Odyseusz i Telemach w końcu zostają sami. Przygotowują się do walki. Penelopa szuka wieści o swoim mężu. Odys-żebrak obiecuje jej, że ten powróci następnego dnia. Nie zdradza jednak swojej tożsamości. Piastunka Eurykleja myje stopy żebrakowi i rozpoznaje Odyseusza po charakterystycznej bliźnie na nodze. Penelopa nie wierzy w zapewnienia żebraka, decyduje, że jej przyszłym mężem zostanie ten, komu uda się napiąć łuk należący do Odysa i trafić do ustalonego celu.

Pieśń XX

Penelopa rozpacza nad swym losem. Nie chce nowego męża i z utęsknieniem cały czas czeka na Odysa. Zalotnicy schodzą na śniadanie i znów drwią z żebraka. Ponownie rozważają także plan zabójstwa Telemacha.  Do pałacu wchodzi wieszcz Teoklimenes, który przybył razem z Telemachem. Przepowiada wydarzenia, które za chwilę rozegrają się w pałacu. Zalotnicy obawiają się niekorzystnej wróżby.  

Pieśń XXI

Zaczyna się konkurs. Pierwszy staje Telemach zmagający się z łukiem bezskutecznie. Penelopa jest niepocieszona. Telemach przekazuje łuk jednemu z zalotników. Odys nakazuje zamknąć drzwi do sali. Nikomu nie udaje się nawet napiąć łuku. Kiedy konkurs dobiega końca, Odys prosi o możliwość sprawdzenia własnych sił. Naciąga łuk i strzela do wskazanego celu. Obok niego od razu pojawia się uzbrojony Telemach.

Pieśń XXII

Odys dokonuje rzezi zalotników. Odyseusz wyjawia, kim tak naprawdę jest. Zalotnicy próbują uciec. Sala jest jednak zamknięta. Telemach pilnuje, aby nikomu nie udało się zbiec. Odys zabija wszystkich bez litości. Zabija nawet niewierną mu służbę.

Pieśń XXIII

Penelopa śpi i nie wie, co się dzieje na dole. Eurykleja, dawna piastunka Odysa, budzi Penelopę, aby przekazać jej radosne wieści. Kiedy jednak Penelopa schodzi na dół dalej nie poznaje męża. W końcu Odys wyznaje jej prawdę. Kobieta rzuca się mu w ramiona. Odyseusz razem z Telemachem ruszają do domu ojca Odysa – Laertesa.

Pieśń XXIV

Dusze zalotników trafiają do Hadesu. Spotykają bohaterów spod Troi, którzy opowiadają im, że Odyseusz dociera wreszcie do Laertesa. Ojciec Antinoosa próbuje podburzyć lud przeciwko królowi Itaki. Część chce walczyć z Odyseuszem. Walka kończy się jednak szybkim zwycięstwem Odysa, który ze wsparciem Ateny zawiera przymierze ze swoim ludem.