Odyseja - charakterystyka bohaterów
W „Odysei” Homera występuje mnóstwo bohaterów. Najważniejsi z nich to przede wszystkim:
Odyseusz – jest jedną z najbardziej złożonych i niejednoznacznych postaci literackich nie tylko starożytności, postać pełna sprzeczności i głębi – jednocześnie sprytny i przezorny, odważny i pełen tęsknoty, boski i ludzki. Jest władcą niewielkiej wyspy Itaka. Znany jest przede wszystkim ze swojego niezwykłego intelektu i zdolności do przystosowywania się do trudnych sytuacji, przebiegły i pomysłowy (o czym świadczy choćby jego pomysł konia trojańskiego). Najczęściej fragmenty Odysei opisują go jako „bystrogłowego” (potrafi błyskawicznie analizować sytuację i wymyślać skuteczne plany działania), „boskiego” (ze względu na nadludzkie zdolności i charyzmę) i „przezornego” (zawsze myśli kilka kroków do przodu). Przez swoją dziesięcioletnią drogę powrotną do Itaki stał się symbolem wędrowca, ale i nieustraszonego podróżnika
Penelopa – żona Odyseusza; jest symbolem wierności, cierpliwości i inteligencji. Przez dwadzieścia lat nieobecności męża wierzyła w jego powrót. Konsekwentnie odrzucała zaloty licznych kandydatów do jej ręki. Przy okazji wykazała się niezwykłym sprytem, obiecując zalotnikom, że wybierze męża, gdy ukończy tkanie całunu dla teścia Laertesa – co noc jednak pruła to, co utkała za dnia, aby odsuwać konieczność podjęcia jakiejkolwiek decyzji. Jest również prezentowana jako troskliwa matka, dbającą o dobro syna Telemacha; opiekunka domu, wytrwale czekająca na powrót Odyseusza.
Telemach – syn Odyseusza i Penelopy, młody książę Itaki, dojrzewający w cieniu nieobecności ojca; na początku jest bardzo niepewny, czuje się bezsilny wobec zalotników. Z pomocą Ateny wyrusza jednak na poszukiwanie wiadomości o ojcu. Od tej podróży zaczyna błyskawicznie dojrzewać i brać odpowiedzialność za swoje czyny. Podobnie jak Penelopę cechuje go determinacja i wiara w powrót ojca. Wykazuje odwagę, mądrość i zdolność do podejmowania decyzji, a więc cechy upodabniające go do ojca. Jest lojalny przede wszystkim wobec Ojca i matki. Stanowi uosobienie młodego bohatera, który poprzez próby i trudności odkrywa swoją tożsamość i przeznaczenie.
Wśród mieszkańców Itaki wyróżnić trzeba:
- Eumajosa – świniopasa, który ugościł Odysa-żebraka; okazał się porwanym księciem,
- Eurykleję – piastunkę Odysa, starą służącą, która poznała go po bliźnie na nodze,
- Antinoosa, Eurymacha, Echeta, Filojtiosa – zalotników starających się o rękę Penelopy.
Z przygodami Odyseusza wiążą się także inne postaci:
- Feakowie, król Alkinoos, jego żona Arete i córka Nauzykaa udzielający Odyseuszowi bezinteresownej pomocy,
- Kikonowie – sprzyjający Trojanom, za co Odys podczas powrotu pustoszy ich gród Ismar,
- Lotofagowie – lud żywiący się kwiatami lotosu, który odwiedza Odyseusz,
- Cyklopi – synowie Posejdona, jednego z nich – Polifema Odyseusz oślepia, aby ratować siebie i towarzyszy,
- Lajstrygonowie – ludożercy, którzy zabijają wielu towarzyszy Odyseusza,
- Eol – król Eolii, władca wiatrów, w darze ofiarowuje Odysowi wór ze złymi wiatrami, który niestety rozwiązują ciekawscy towarzysze Odyseusza,
- Kirke – czarodziejka, królowa wyspy Ajaji, która zamieniła towarzyszy Odysa w świecie, ale w końcu Odyseusz przekonał ją do ich uwolnienia,
- Kimeryjczycy – obywatele krainy znajdującej się w pobliżu Hadesu, do której Odyseusz przybywa, aby zejść do podziemia i spotkać się z Terezjaszem,
- syreny – wabiące żeglarzy śpiewem i ich uśmiercają, przed nimi ostrzega Odysa Kirke, dzięki czemu Odys wie, że musi zatkać sobie uszy woskiem,
- Scylla i Charybda – potwory czyhające po dwóch stronach wąskiego przesmyku,
- Kalipso – nimfa, rządzi wyspą Ogigii; zakochuje się w Odyseuszu i przetrzymuje go na wyspie przez 7 lat, ulega dopiero pod rozkazem Zeusa.
W „Odysei” nie mogło również zabraknąć postaci bogów z Olimpu:
- Zeus – władca Olimpu, który rozkazuje Kalipso uwolnić Odysa więzionego przez nią przez 7 lat,
- Atena – „sowiooka” bogini mądrości i sztuki, która od samego początku sprzyja Odyseuszowi, jest także wsparciem dla Telemacha,
- Posejdon – władca mórz i oceanów, który prześladuje Odyseusza za to, że ten oślepił jego syna, cyklopa Polifema,
- Helios – bóg słońca, władca Trynakrii, który morduje towarzyszy Odyseusza za to, że zabili jego woły,
- Hermes – boski posłaniec, który w imieniu Zeusa przychodzi do nimfy Kalipso z nakazem uwolnienia Odyseusza.
