Żółw błotny – jedyny gatunek, który spotkasz w Polsce

To jedyny żółw, którego spotkamy w Polsce. Trzeba się jednak mocno postarać – nie dość, że gatunek jest bardzo rzadki, to nieliczni przedstawiciele większość czasu spędzają w pełnym zanurzeniu. Na pewno nie wypatrzymy ich też zimą, kiedy w ukryciu wyczekują wiosny. W tym roku obudziły się bardzo wcześnie, o czym donoszą leśnicy z Siewierza.

Spis treści:

Kolejne zwierzęta budzą się z zimowego snu
Zwyczaje żółwia błotnego

Kolejne zwierzęta budzą się z zimowego snu

Leśnicy z Siewierza w pierwszy weekend kwietnia policzyli swoje żółwie, które wybudziły się już z zimowego snu. Na profilach społecznościowych podzielili się dobrymi wieściami – wszystkie osiem sztuk przetrwało zimę w świetnej formie.

Ta wydawałoby się niepozorna informacja (i liczba żółwi) w rzeczywistości jest istotna dla całej polskiej przyrody.

Po pierwsze – żółw błotny to jedyny przedstawiciel tych gadów naturalnie występujący na terenie Polski. Po drugie – to gatunek bardzo rzadki. Według szacunków Lasów Państwowych ok. 1500 sztuk zamieszkuje stanowiska na Polesiu. W pozostałej części Polski ostoje żółwia są rozsiane punktowo i w niewielkim zagęszczeniu (nieco więcej jest ich na północy województwa lubuskiego, gdzie w 2004 wypuszczono na wolność 150 młodych żółwi).

Stanowisko w Siewierzu (ok. 30 km na północ od Katowic) powstało w 2019 roku, kiedy z warszawskiego zoo do specjalnie przygotowanego zbiornika trafiło 6 żółwi. Docelowy plan zakłada reintrodukcję gadów na terenie nadleśnictwa (z nadzieją na dalszy rozwój populacji). Choć dziś na Śląsku nie ma ich prawie wcale, to jeszcze w XIX wieku zamieszkiwały te tereny powszechnie – tak jak pozostałe regiony dzisiejszej Polski.

Kilka czynników – działalność człowieka, presja drapieżników czy zarastanie łąk – sprawiło, że gatunek z powszechnego stał się skrajnie zagrożony. W Polsce ścisłą ochroną żółwia błotnego objęto już w 1935 roku. Do dziś mimo dekad starań, żeby przetrwać, żółwie wymagają ochrony czynnej, czyli pomocy człowieka. Pomoc musi być długofalowa, bo samice pierwsze jaja składają dopiero w 18-20 roku życia.

Zwyczaje żółwia błotnego

Żółw błotny może dożyć nawet 120 lat, choć zwykle ma ich przed sobą kilkadziesiąt. Długość pancerza dochodzi do 20 cm, a waga całego gada zwykle nie przekracza kilograma. Jest drapieżnikiem – poluje głównie na owady, kijanki, larwy, rzadziej ryby czy żaby. Nie licząc samic w momencie składania jaj, żółwie błotne na krok nie ruszają się od wody – nawet kiedy zapada w sen zimowy.

zolw-blotny-jpg — **Infografika ze wszystkimi najważniejszymi informacjami nt. żółwia błotnego** /Lasy Państwowe/ CC BY-NC-ND 4.0

Żółwie na spoczynek udają się w listopadzie, zagrzebane w mule na dnie większego zbiornika. Zwykle nie budzą się wcześniej niż w pierwszych dniach kwietnia. W przeszłości często pozostawały w hibernacji nawet do maja. Tegoroczna, wyjątkowo ciepła wiosna, która promieniami słońca zdążyła już ogrzać wodę w jeziorach i stawach, sprawiła, że żółwie wybudziły się bardzo wcześnie. Podobnie jak nietoperze.