Spis treści:
- Czym są turbulencje?
- Jak turbulencje działają na pasażerów?
- Gdzie usiąść, by uniknąć skutków turbulencji?
- Czy turbulencje mogą doprowadzić do katastrofy?
Czym są turbulencje?
Turbulencje to gwałtowne ruchy powietrza, powstające z rozmaitych przyczyn. Mogą wywoływać je na przykład prądy konwekcyjne, czyli pasy unoszącego się do góry powietrza, nagrzanego przez słońce. Inną przyczyną są uderzające w samolot uskoki wiatru, związane z gwałtownymi zmianami jego siły i kierunku, szczególnie często spotykane nad wybrzeżami i pasmami górskimi.
Czasem turbulencje nie mają wyraźnej przyczyny i są niewykrywalne dla radaru. Są to tak zwane „turbulencje czystego nieba” – Clear Air Turbulence (CAT), spotykane na wysokości powyżej 4,5 km.
Piloci dzielą turbulencje na 3 rodzaje, w zależności od ich siły:
- lekkie turbulencje – zmiana wysokości samolotu następująca w ich konsekwencji wynosi około 1 metra; występują one dość często i są dla pilota w zasadzie codziennością,
- średnie turbulencje – zmiana wysokości lotu w ich wyniku wynosi kilka metrów, co pasażerowie odczuwają; zdarzają się jednak dość rzadko,
- silne turbulencje – powodują zmianę wysokości lotu nawet o 20–30 metrów, co wiąże się z niebezpieczeństwem dla pasażerów w niezapiętych pasach bezpieczeństwa; zdarzają się jednak niezwykle rzadko: średnio 5 minut na 10 tysięcy godzin lotów pilota.
Żadne z turbulencji nie wiążą się z niebezpieczeństwem dla samolotu. Jednak średnie i silne są nieprzyjemne dla pasażerów.
Przeczytaj również: 10 największych katastrof lotniczych w historii. Dlaczego do nich doszło?
Jak turbulencje działają na pasażerów?
Turbulencje przede wszystkim wywołują w pasażerach strach i stres. Wynika to przede wszystkim z niewiedzy na temat tego zjawiska. Największe niebezpieczeństwo związane z turbulencjami nie dotyczy bowiem uszkodzenia samolotu, ale niezapiętych pasami pasażerów. Jak turbulencje działają na pasażerów? Może pojawić się uczucie, jakby samolot tracił stabilność, a nawet spadał. Nic takiego nie ma jednak miejsca. Jeśli dojdzie do silnych wstrząsów samolotu, pasażerowie mogą zostać wyrzuceni ze swoich miejsc i doznać w związku z tym obrażeń. To jedyne, prawdziwe zagrożenie związane z turbulencjami.
Aby walczyć ze strachem przed lataniem, warto wiedzieć, czym są turbulencje. Świadomość, że nie są w stanie spowodować katastrofy, z pewnością jest pomocna w łagodzeniu stresu. Można także porozmawiać z obsługą lotu, a nawet z samym pilotem (jeśli znajdzie czas, jeszcze na ziemi).
Piloci próbują oczywiście w trakcie lotu unikać turbulencji, wiedząc, że jest to dla pasażerów spora niedogodność. Przewidując nadchodzące wstrząsy, włączają sygnalizację „zapiąć pasy” – należy to wówczas niezwłocznie zrobić. Niektórych turbulencji nie można jednak przewidzieć, dlatego na początku lotu obsługa samolotu zaleca, by pozostawać w pasach przez cały rejs.
Przeczytaj również: Dlaczego Szwajcaria jest najbezpieczniejszym miejscem na świecie?
Gdzie usiąść, by uniknąć skutków turbulencji?
Pasażerowie, którzy szczególnie obawiają się turbulencji, mogą zmniejszyć dyskomfort związany z ich pojawieniem się, wybierając odpowiednie miejsce w samolocie. Specjaliści od latania rekomendują wybór miejsca przy skrzydłach, czyli przy środku ciężkości samolotu. Turbulencje najbardziej odczują zaś pasażerowie siedzący przy ogonie.
Przeczytaj również: Dopadło cię kiedyś Widmo Brockenu? Ważne, abyś zobaczył je trzy razy
Czy turbulencje mogą doprowadzić do katastrofy?
Odpowiedź na pytanie, czy turbulencje mogą doprowadzić do katastrofy, jest krótka: nie. Wbrew temu, co czasem dzieje się w katastroficznych filmach, samolot nie odwróci się do góry podwoziem, nie wpadnie w korkociąg ani się nie rozbije – nawet jeśli pojawią się najsilniejsze turbulencje. Nie mają one bowiem najmniejszego wpływu na zdolność utrzymania się samolotu w powietrzu ani nie powodują zmian w jego kursie.
Zmiany prędkości powietrza są częścią każdego lotu, a projektowanie samolotów odbywa się obecnie z uwzględnieniem tego czynnika. Projektanci nowoczesnych maszyn latających konstruują samoloty tak, aby najbardziej zmniejszyć odczuwanie przez pasażerów turbulencji.
W historii znany jest tylko jeden przypadek uszkodzenia samolotu w wyniku turbulencji. Miał on miejsce w 1966 roku, kiedy to pilot Boeinga 707 lecącego do Tokio postanowił odrobinę zmienić trasę, by pokazać pasażerom Fudżi. Nagły podmuch górskiego wiatru o prędkości około 220 kilometrów na godzinę rozerwał samolot na części. Obecnie konstruowane samoloty są jednak tak wytrzymałe, że nawet w takiej sytuacji nic by się im nie stało.
Odpowiedzi do zadań z podręczników z fizyki znajdziesz tutaj:
Fizyka – wyjaśnienia do zadań z podręcznika
Fizyka – objaśnienia i rozwiązania do zadań z podręcznika
Fizyka – rozwiązania do zadań z podręcznika
