Spis treści:
- Szlak nowożytnych świątyń prawosławnych
- Zwiedzanie Białegostoku. Miasto twórcy esperanto
- Zwiedzanie Białegostoku. Co jeszcze zobaczyć?
- Białystok. Zielone miasto
Szlak nowożytnych świątyń prawosławnych
Szlak nowożytnych świątyń prawosławnych jest stosunkowo świeżą inicjatywą – powstał w 2019 roku. Celem jego utworzenia było promowanie wielokulturowości Białegostoku, którego nieodłączną częścią jest społeczność prawosławna. Na szlaku obecnie znajduje się 6 świątyń:
- Cerkiew p.w. Zmartwychwstania Pańskiego przy ul. ul. gen. Wł. Sikorskiego 9 – budowę cerkwi rozpoczęto w 1991 roku, a w 1998 roku poświęcono krzyż na głównej kopule świątyni; projekt świątyni nawiązuje do tradycji staroruskiej, a jednocześnie inspirowany był sakralnym budownictwem Podlasia;
- Cerkiew p.w. Św. Ducha przy ul. Antoniuk Fabryczny 13 – cerkiew tę zaczęto budować w latach 80. XX wieku, a poświęcono w 1999 roku; jest to największa cerkiew prawosławna w Polsce; choć jest nowoczesna, wykorzystano w niej tradycyjne elementy – wewnątrz znajdują się na przykład freski wykonane przez ikonografów;
- Cerkiew p.w. Mądrości Bożej przy ul. Trawiastej 5, czyli Hagia Sophia – została oddana do użytku w 1994 roku; jej forma nawiązuje do cerkwi Hagia Sophia z Konstantynopola; świątynia ma 17 metrów wysokości i może pomieścić 1500 wiernych; na uwagę zasługują znajdujące się wewnątrz freski, wykonane przez grupę artystów z Grecji;
- Cerkiew p.w. Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny przy ul. P. Grzybowskiego – pierwotnie na miejscu obecnej cerkwi znajdowała się wniesiona w 1928 roku kaplica, która ucierpiała poważnie w czasie II wojny światowej; w 1972 roku rozpoczęto więc na tym miejscu budowę nowego obiektu, zostawiając z pierwotnego budynku jedynie ścianę wschodnią z mozaikową ikoną Matki Boskiej;
- Cerkiew p.w. Św. Jerzego przy ul. K. Pułaskiego 36 – kamień węgielny pod budowę tej cerkwi wmurowano w 2000 roku, a 10 lat później poświęcono dzwony oraz dolną cerkiew; jest to świątynia dwukondygnacyjna; choć nowoczesna, to mocno inspirowana architekturą rosyjsko-bizantyjską;
- Cerkiew p.w. Św. Proroka Eliasza przy ul. ks. St. Suchowolca – pierwotnie w tym miejscu znajdowała się kaplica-grobowiec, postawiona w 1874 roku przez prawosławnego barona Rydygiera; przez wiele lat kaplica pozostawała zamknięta, aż do roku 1951, gdy rozpoczęto jej intensywną rozbudowę; wraz z rozwojem przedmieść Białegostoku uznano, że cerkiew należy rozbudować ponownie – w 1970 roku zakończył się kolejny remont, w wyniku którego świątynia zyskała obecny wygląd.
Kościół prawosławny jest obecny na ziemiach Podlasia od wielu wieków. Świadczą o tym choćby monastery w Supraślu, Wasilkowie czy Fastach, których historia sięga XVI wieku.
Zobacz także: Podlaski Szlak Kulturowy „Drzewo i Sacrum”. Stworzony dla miłośników drewnianej architektury
Zwiedzanie Białegostoku. Miasto twórcy esperanto
Białystok można zwiedzać również innym szlakiem, podążając śladami najsłynniejszego białostocczanina – Ludwika Zamenhofa. "Szlak Esperanto i wielu kultur" wyznaczono w 2009 roku, a celem trasy jest pokazanie Białegostoku jako kolebki sztucznie stworzonego, międzynarodowego języka esperanto, którym wciąż posługuje się około 1,5 miliona ludzi. Na szlaku znajduje się 15 obiektów, między innymi:
- Kamienica Cytronów;
- Białostocki Ośrodek Kultury;
- Mural z Zamenhofem;
- Cerkiew św. Mikołaja;
- Pomnik Ludwika Zamenhofa;
- Synagoga Piaskower.
Białystok to tygiel wielu kultur i religii i niezwykle urokliwe miasto. Żeby zwiedzić zdecydowaną większość miejsc stanowiących o jego wyjątkowości, powinny wystarczyć 2 dni.
Zwiedzanie Białegostoku. Co jeszcze zobaczyć?
Najważniejszym zabytkiem w mieście jest Zespół Pałacowo-Parkowy Branickich, określany czasami polskim Wersalem. Zwiedzanie części pałacu jest darmowe, warto także pospacerować po przepięknie zaprojektowanych i zadbanych ogrodach. Inne pałace, które trzeba zwiedzić w Białymstoku to Pałac Hasbacha oraz Pałac Lubomirskich.
Sprawdź: Międzysłowiański, esperanto i Toki Pona – czym są języki pomocnicze?
Warto przejść się także Rynkiem Kościuszki, który właściwie przypomina bardziej zadbaną promenadę niż stworzony na planie okręgu rynek miejski. Znajduje się tam między innymi ratusz oraz miejska fontanna.
Białystok. Zielone miasto
Białystok jest bardzo zielony – parki i skwery zajmują 32% jego powierzchni. Jednymi z przyjemniejszych miejsc, po których można spacerować w Białymstoku są planty miejskie oraz Park Konstytucji 3 Maja, w środku którego znajduje się mini zwierzyniec – akcent ZOO. Tuż obok parku znajdują się ogrody Opery i Filharmonii Podlaskiej, zaprojektowane tak, aby w maksymalnym stopniu przywodziły na myśl środowisko naturalne, z użyciem roślinności charakterystycznej dla Podlasia.
Przeczytaj: Podlaski Szlak Bociani – najdłuższa oznakowana trasa rowerowa na Podlasiu
Białystok leży również niedaleko Narwiańskiego Parku Narodowego i dwóch rezerwatów – region, w którym się znajduje nazywany jest Zielonymi Płucami Polski.
Białystok – choć zwykle nie jest wymieniany w czołówce najciekawszych polskich miast – ma niebagatelne znaczenie dla historii polskiej wielokulturowości. To tutaj żyje i zawsze żyła największa liczba wyznawców prawosławia w Polsce. Odbiciem tego jest niezwykle ciekawy szlak nowożytnych świątyń prawosławnych, który obejmuje obecnie 6 cerkwi.
Źródła: szlaki.bialystok.pl, dzieje.pl, bialystok.pl, hasajacezajace.com
Czytaj także:
QUIZ z polskich parków narodowych. Znasz je wszystkie?
Kraina Otwartych Okiennic, czyli wakacje na Podlasiu. Jakie atrakcje oferuje?
Schroniska górskie – mniej znane i z dala od zatłoczonych szlaków. Gdzie ich szukać?
