Spis treści:

Szlak Kulturowy „Drzewo i Sacrum” – trasa 

Na Podlasiu można aktywnie wypocząć i podziwiać drewnianą architekturę na trasie szlaku „Drzewo i Sacrum”. Przebiega on przez gminy:

  • Bielsk Podlaski,
  • Orla,
  • Dubicze Cerkiewne,
  • Hajnówka,
  • Czyże,
  • Narew,
  • Zabłudów.

Na tych terenach zachowały m.in. zabytkowe cerkwie i kapliczki, drewniane domy z ciekawymi okiennicami. W wielu miejscowościach można znaleźć tablice informacyjne i dowiedzieć się więcej o skarbach Podlasia. 

Przeczytaj również: Bushcraft, kuzyn survivalu. Najlepsze miejsca do bushcraftu w Polsce

Wybrane cerkwie na szlaku „Drzewo i Sacrum”

Na podlaskim szlaku jest co najmniej kilka budynków sakralnych, które warto zobaczyć. Można dotrzeć do wszystkich lub wybrać na przykład najbardziej okazałe niebieskie cerkwie, które robią wrażenie nie tylko na znawcach architektury. 

Zalicza się do nich unicka cerkiew pod wezwaniem Ścięcia Głowy Św. Jana Chrzciciela w Szczytach-Dzięciołowie wniesiona w XVIII wieku. Z zewnątrz barokowa budowla ma błękitny kolor, a wewnątrz można podziwiać ikonostas. 

Cerkiew_Ścięcia_Głowy_św._Jana_Chrzciciela_w_Szczytach-Dzięciołowie_02
Cerkiew Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela w Szczytach-Dzięciołowie (zdjęcie wykonane w 2013 roku) / fot. autor: jdx, licencja: CC BY-SA 3.0

W tej samej gminie znajduje się cerkiew parafialna pod wezwaniem św. Michała Archanioła w Orli. W XVIII stuleciu ufundowała ją Izabela Branicka, siostra króla Stanisława Augusta. Budowla jest wzorowana na warszawskiej cerkwi bazyliańskiej. Na cmentarzu w Orli trudno przeoczyć niebieską cerkiew pod wezwaniem św. Cyryla i Metodego. Powstała z okazji tysięcznej rocznicy ich misji na Morawach. Również w pobliskim Parcewie jest zwracająca uwagę cerkiew cmentarna pod wezwaniem św. Dymitra Sołuńskiego. 

Cerkiew w stylu rosyjsko-bizantyjskim można znaleźć w Rybołach. W XIX wieku powstała z materiałów z rozebranych cerkwi. Ostrzelana w czasie II wojny światowej, szybko została naprawiona. Wyremontowana w latach 90. XX wieku, nadal zachwyca turystów. 

Ten sam styl reprezentuje inna budowla sakralna. Mowa o cerkwi parafialnej pw. Opieki Matki Bożej w Puchłach. Monumentalny obiekt można podziwiać z zewnątrz, bo jest otwierany tylko w czasie nabożeństw. 

Podlaskie_-_Narew_-_Narew_-_Poniatowskiego_27_-_Cerkiew_Podwyższenia_Krzyża_-_Cerkiew_-_Front;bokS
Cerkiew Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Narwi / fot. autor: Krzysztof Kundzicz, licencja: CC BY-SA 3.0

Warto też zajrzeć do Narwi, około 40 km od Białegostoku. Tam znajduje się kolejna drewniana cerkiew. Powstała pod koniec XIX stulecia. Została wzniesiona na planie krzyża. Budowlę wyróżnia cebulasta kopuła, a wejścia do cerkwi poprzedzają zdobione portyki. W 1915 roku jej wyposażenie zostało wysłane do monasteru w Jarosławiu, bo prawosławni mieszkańcy miejscowości wyjechali do Rosji. Na tym losy parafii się nie kończą, choć niewielu dawnych mieszkańców powróciło do niej po wojennie. W 1990 roku z powodu pożaru całe wnętrze świątyni zostało zniszczone. Gruntowną restaurację przeszła cztery lata temu. 

Przeczytaj również: Kraina Otwartych Okiennic, czyli wakacje na Podlasiu. Jakie atrakcje oferuje?

Drewniane kaplice i zdobione domy

We wsi Rajsk jest niebieska drewniana cerkiew pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła, która powstała na początku XX wieku. W niewielkiej miejscowości  na cmentarzu wzniesiono kaplicę pw. św. Męczennicy Paraskiewy. Patronka nie została wybrana przypadkowo. Do 1942 roku w Rajsku istniała cerkiew pod jej wezwaniem, ale została zniszczona przez Niemców w czasie II wojny światowej. Nie jest drewniana, ale i tak warto ją zobaczyć podczas zwiedzania tej trasy. 

Podlaski Szlak Kulturowy „Drzewo i Sacrum” ma wiele do zaoferowania. W powiecie białostockim warto zajrzeć do dwóch niewielkich miejscowości Rakowicze i Wojszki. Choć oficjalnie nie zostały zaliczone do Krainy Otwartych Okiennic, to są tam drewniane domy z urokliwymi zdobieniami. 

Wojszki,_powiat_białostocki,_2015_(4)
Zdobione okiennice można zobaczyć w Wojszkach / fot. autor:Szczecinolog, licencja: CC BY-SA 4.0

Natomiast we wsi Morze znajduje się kaplica cmentarna pw. św. proroka Eliasza. 2 sierpnia pod bladoniebieską budowlą, jak co roku odbędą się uroczystości religijne ku czci patrona. 

Źródła: bialowieza.travel, cerkiewnarew.pl, kulturaludowa.pl, scenakultury.pl, podlasiebranickich.pl, zabytek.pl, bryk.pl 

Redakcja

 

Rozwiąż nasze quizy:

Najbardziej znane zabytki świata. QUIZ dla miłośników podróży

QUIZ palcem po mapie. Znasz największe jeziora i rzeki świata?

QUIZ: Europejskie stolice. Rozpoznasz po jednym zdjęciu?