Spis treści:
- Co to jest otyłość?
- Przyczyny otyłości
- Leczenie otyłości
- Gen otyłości – nowe odkrycie naukowców
- Przyszłość terapii otyłości
Co to jest otyłość?
Otyłość jest chorobą zaklasyfikowaną przez Światową Organizację Zdrowia w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10) pod numerem E66. Definiuje się ją jako skutek nadmiernego odkładania się w organizmie tłuszczu, czyli nadwyżki energii.
Nadwagę oraz otyłość diagnozuje się przy użyciu wskaźnika BMI (Body Mass Index), który porównuje wagę ciała ze wzrostem badanej osoby. Aby obliczyć jego wartość, wystarczy skorzystać z poniższego wzoru:
BMI = M/W2
*M oznacza masę ciała w kilogramach, natomiast W – wzrost w metrach (do kwadratu)
O nadwadze mówi się, gdy BMI wynosi więcej niż 25. Otyłość jest diagnozowana, gdy wskaźnik ten przekracza 30. Natomiast, gdy jest większy od 40, pacjent ma do czynienia z otyłością zaawansowaną.
Przeczytaj również: Grelina – czyli hormon głodu. Czy można ją skutecznie „uśpić”?
Przyczyny otyłości
Otyłość może mieć różne podłoża. Aby wystąpiła, przez długi czas musi pojawić się dodatni bilans energetyczny. To sytuacja, w której organizm otrzymuje więcej kalorii, niż jest w stanie wydatkować.
Do najczęstszych przyczyn tej choroby zalicza się:
- nieprawidłową dietę,
- brak aktywności fizycznej,
- siedzącą pracę,
- czynniki makrośrodowiskowe, np. łatwy dostęp do wysoko kalorycznej żywności,
- zaburzenia odżywiania (np. bulimię, uzależnienie od jedzenia),
- czynniki genetyczne,
- czynniki hormonalne.
Leczenie otyłości
Medycyna dysponuje obecnie kilkoma metodami leczenia otyłości. Właściwą dobiera lekarz, analizując stopień otyłości pacjenta i jego stan zdrowia. W terapii otyłości wykorzystuje się:
- środki farmakologiczne – leki zmniejszające apetyt, hamujące wchłanianie węglowodanów, leki hormonalne oraz na insulinooporność; pacjent musi jednocześnie zmienić tryb życia – wprowadzić aktywność i właściwą dietę;
- metody chirurgiczne, czyli operacje takie jak: rękawowa resekcja żołądka, wyłączenie żołądkowe z zespoleniem pętlowym, laparoskopowa plikacja żołądka i inne,
- metody nieinwazyjne, np. balon żołądka – jest to dosyć popularna metoda, polegająca na wprowadzeniu do żołądka specjalnego balonu napełnionego płynem lub powietrzem; dzięki temu zmniejsza się maksymalna pojemność żołądka.
Leczenie otyłości nie jest łatwe. Przede wszystkim dlatego, że wymaga od pacjenta samozaparcia i naprawdę ciężkiej pracy. Najtrudniejsza jest zwykle zmiana przyzwyczajeń – zdrowa dieta często wyklucza się z tym, co do tej pory jadł pacjent.
Gen otyłości – nowe odkrycie naukowców
Choć najpowszechniejszą przyczyną otyłości jest siedzący tryb życia i dieta daleka od ideału, coraz częściej wskazuje się na metaboliczne podłoże choroby.
Aby to potwierdzić, naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego (San Diego) przeprowadzili badanie na myszach. W jego trakcie część zwierząt karmiono wysokotłuszczowym pokarmem, a następnie sprawdzano, jak taka dieta wpłynie na mitochondria komórek białej tkanki tłuszczowej. Pod obserwację wzięto mitochondria, ponieważ są one odpowiedzialne za wytwarzanie energii. Wysokotłuszczowa dieta sprawiła, że zaczęły się one rozpadać na mniejsze kawałki, które działały mniej wydajnie – spalały mniej tłuszczu. Jaki wysnuto z tego wniosek? Zwiększona podaż energii (czyli przejadanie się) powoduje spowolnienie procesów metabolicznych. Energia spala się wolniej, co pogłębia otyłość.
W czasie badania zauważono również, że mechanizm ten przyspiesza enzym o nazwie RaIA. Jedną z jego funkcji jest rozkładanie mitochondriów, gdy działają nieprawidłowo. Dieta, w której dominują tłuszcze, powoduje, że enzym ten utrudnia funkcjonowanie mitochondriów. Efektem są zaburzenia metaboliczne, będące podłożem otyłości.
Przeczytaj również: Naukowcy odkryli obszar mózgu związany z pamięcią. Czy „neuron babci” istnieje?
Przyszłość terapii otyłości
W dalszych etapach badania sprawdzono więc, co stanie się myszom, jeśli usunie się z ich organizmów właśnie ten enzym. Wyniki eksperymentu były zaskakujące i bardzo obiecujące: myszy nie przybierały na wadze, nawet gdy podawano im wysokotłuszczowe pożywienie. Czy to oznacza, że odkryto „gen otyłości”, który można w jakiś sposób wyeliminować również u ludzi? Możliwości są obiecujące – enzym RaIA, który zaobserwowano u myszy, jest bowiem podobny do białek ludzkiego organizmu, które mają wpływ na otyłość i insulinooporność.
Może okazać się, że mechanizmy chorowania na otyłość są podobne zarówno u ludzi, jak i u zwierząt. Badacze podkreślają, że już samo ich zrozumienie daje ogromne możliwości stworzenia terapii ukierunkowanej na leczenie otyłości powodowanej problemami metabolicznymi.
Czy na pewno zdrowa dieta i ruch wystarczą, aby zapobiec otyłości? W większości przypadków zdecydowanie tak. Niestety podłożem otyłości mogą być również zaburzenia metaboliczne. Jednak najnowsze badania dają światło nadziei na stworzenie terapii, które będą remedium także na tę przyczynę otyłości.
Źródła: today.ucsd.edu, mp.pl, mlodzilekarzerodzinni.pl
Przeczytaj również:
Naukowcy nie mają wątpliwości: ręczne pisanie wpływa na mózg
Polskie wynalazki, które zmieniły świat
Badaczka humoru: poczucie humoru można wyćwiczyć
