Spis treści:
- Czy modliszki występują w Polsce?
- Dlaczego modliszki wybierają miasta?
- Krwiożercze rytuały modliszek. Tego nie wiedziałeś
Czy modliszki występują w Polsce?
Jeszcze kilka dekad temu modliszki były w Polsce rzadkością. Występowały głównie na południu kraju – na Podkarpaciu i w Kotlinie Sandomierskiej. Od 2010 roku ich zasięg zaczął się wyraźnie rozszerzać. Początkowo stanowiska owadów odnotowano w Małopolsce, Górach Świętokrzyskich, na Górnym Śląsku, a niedługo później na południowym Mazowszu.
Rok 2015 przyniósł obserwacje modliszek na Podlasiu i Pojezierzu Mazurskim, a w 2016 roku owady te zaobserwowano w Puszczy Kampinoskiej. Obecnie modliszki można spotkać w całym kraju, w tym na "dalekiej" północy – w okolicach Białegostoku, Suwałk, Ełku i Olsztyna.
Modliszki nie stanowią zagrożenia dla ludzi. Są drapieżnikami polującymi na owady, dzięki czemu odgrywają istotną rolę w ekosystemie. Warto jednak pamiętać, że w Polsce są objęte ścisłą ochroną gatunkową Znajdują się w Polskiej Czerwonej Księdze zakwalifikowane jako gatunek bardzo wysokiego ryzyka (EN).
Przeczytaj: Rzadki ptak nad Bałtykiem. Pierwszy raz zaobserwowany żywy
Dlaczego modliszki wybierają miasta?
Modliszki pojawiają się w centralnych i północnych regionach Polski wraz z nadejściem gorących dni. W ostatnich latach obserwuje się ich coraz więcej i coraz wcześniej, co specjaliści wiążą z postępującymi zmianami klimatycznymi – łagodne zimy i gorące lata to dla modliszek gwarancja obfitości pożywienia. Za przykład mogą służyć obserwacje naukowców z Poznania, którzy zauważyli modliszki dwa tygodnie wcześniej niż w poprzednich latach. Specjaliści zauważają, że gatunek ten szczególnie upodobał sobie tereny miejskie. Dlaczego?
Miasta, jako tzw. wyspy ciepła, przyciągają ciepłolubne gatunki. Stąd coraz więcej obserwacji modliszek pochodzi właśnie z obszarów zurbanizowanych. To właśnie w miastach coraz częściej zieleń pielęgnowana jest ekstensywnie, tzn. mało intensywnie. Pozostawiane łąki kwietne, czy rzadko koszone strefy sprzyjają bioróżnorodności i paradoksalnie powodują, że niektóre gatunki na terenie miast znajdują bardzo korzystne warunki do życia.
Więcej informacji o poznańskich modliszkach znajdziemy w komunikacie na stronie Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.
Krwiożercze rytuały modliszek. Tego nie wiedziałeś
Wszyscy kojarzą makabryczny kanibalizm samic modliszek. W czasie godów samiec ostrożnie podkrada się do samicy, zazwyczaj od tyłu i rozpoczyna kopulację. Potem, no cóż... traci głowę. Cały rytuał jest jeszcze bardziej przerażający, kiedy nieco bardziej zagłębimy się w szczegóły. Okazuje się bowiem, że samica często odgryza głowę samca w trakcie, a nawet przed kopulacją!
Ktoś może spytać, jaki sens ma takie zaufanie – przecież martwy partner nie przyczyni się do przedłużenia gatunku. Otóż upiorność tych krwawych godów polega na tym, że pozbawionemu głowy ciału adoratora wcale nie odechciewa się amorów – stosunek trwa nadal. Co więcej, po dekapitacji sprawność seksualna reszty ciała wzrasta, ponieważ w głowie owada mieszczą się hamujące popęd ośrodki nerwowe.
Poznaj: Zięby Darwina i wielkie jaszczurki. Ciekawostki o Wyspach Galapagos
Po wszystkim samica zjada resztę partnera, uzyskując w ten sposób materiał genetyczny niezbędny do przedłużenia gatunki i pożywienie. Natura bywa fascynująca, bywa także okrutna. W tym przypadku otrzymujemy "dwa w jednym".
Źródła: Dawkins R., "Samolubny gen" (1976); epoznan.pl; puls.edu.pl;
Czytaj także:
Spotkałeś ptaka z obrączką? Możesz dowiedzieć się więcej o jego życiu
Mimikra i mimetyzm. Jak wykorzystać "efekt kameleona" w szkole i w pracy?
Najpiękniejsze muszle na świecie. Niektóre można podziwiać tylko w muzeach
