Spis treści:
- Choroba legionistów
- Zakażenie legionellą – objawy choroby
- Leczenie legionellozy
- Legionelloza na świecie
- Epidemia legionellozy – czy to możliwe?
Choroba legionistów
Choroba legionistów nie bez przyczyny nosi taką nazwę. Pierwsze zachorowania odnotowano podczas Konwentu Legionu Amerykańskiego w Pensylwanii w 1976 roku. Spotkali się na nim weterani II wojny światowej. Wówczas zachorowało 186 osób, z których 34 zmarły. Okazało się, że za zachorowania odpowiedzialne były pałeczki bakterii, którą nazwano Legionella pneumophila. Zarażenie się tak dużej liczby osób było możliwe, gdyż bakteria znajdowała się w hotelowej klimatyzacji.
Chorobę, którą wywołuje legionella nazywa się legionellozą, legionellozowym zapaleniem płuc albo „chorobą legionistów”.
Badania retrospektywne wykazały, że legionella była odpowiedzialna również za zakażenia z 1968 roku, które miały miejsce w Michigan. Wówczas nie zmarła żadna z zarażonych osób, a choroba samoistnie ustąpiła po kilku dniach. Grypopodobną infekcję nazwano wtedy „gorączką Pontiac”.
Obecnie rozróżnia się dwie postaci zakażeń:
- łagodną, nazywaną właśnie „gorączką Pontiac”
- ciężką – nazywaną legionellozą.
Zakażenie legionellą – objawy choroby
Legionelloza jest ciężkim zapaleniem płuc, w którego przebiegu często pojawiają się powikłania narządowe. Okres wylęgania się tej postaci legionellozy wynosi od 2 do 10 dni, ale czasem nawet 3 tygodnie. Pierwszymi objawami są bóle głowy, bóle mięśniowo-stawowe oraz wysoka gorączka z dreszczami. Kolejno pojawia się kaszel – początkowo suchy, uporczywy, po pewnym czasie zmieniający się w wilgotny. Towarzyszy mu wykrztuszanie plwociny, czasem podbarwionej krwią. Pacjenci mogą odczuwać również duszności oraz bóle w klatce piersiowej. Choroba legionistów objawia się także dolegliwościami ze strony układu pokarmowego: nudnościami, wymiotami, utratą apetytu.
Objawy „gorączki Pontiac” są łagodniejsze i przypominają nieco objawy grypy. Należą do nich: gorączka, dreszcze, osłabienie, zmęczenie, suchy kaszel i bóle głowy.
Przeczytaj również: Najgroźniejsze choroby zakaźne. Niektóre są wciąż aktywne
Leczenie legionellozy
Leczenie łagodnej postaci zakażenia legionellą, czyli gorączki Pontiac, nie jest konieczne. Objawy ustępują po kilku dniach. Natomiast zapalenie płuc, a zatem ciężka postać zakażenia, wymaga wdrożenia odpowiedniego leczenia. Tylko ono zmniejsza ryzyko śmierci i zapobiega rozwojowi powikłań. Wprowadza się kurację antybiotykową, która zwykle trwa od 10 do 14 dni. „Choroba legionistów” wymaga najczęściej hospitalizacji, a osoby zakażone powinny zostawać pod opieką lekarską do czasu całkowitego ustąpienia objawów.
Całkowite wyleczenie legionellozy jest możliwe pod warunkiem szybkiej diagnozy i zastosowania odpowiedniej terapii. Leczenie może trwać nawet 3 tygodnie, choć po 3-5 dniach zwykle widać już poprawę. Na rozwój powikłań najbardziej narażone są osoby starsze, z licznymi chorobami współistniejącymi.
Legionelloza na świecie
Według amerykańskiego Centrum Kontroli i Prewencji Chorób liczba zakażeń pałeczkami legionelli rośnie od 2000 roku. W 2018 r. tylko w USA stwierdzono 10 tysięcy przypadków, ale eksperci twierdzą, że te szacunki mogą być zaniżone. W Europie co roku odnotowuje się około 1000 przypadków legionellozy, z czego około 20-40 przypadków dotyczy Polski. Obecnie jednak zachorowalność na legionellozę w Polsce jest znacznie większa. W sierpniu 2023 roku zachorowało 165 osób, z czego 19 zmarło (stan na 4.09.2023).
Ryzyko zachorowania na chorobę legionistów wynosi poniżej 5% w populacji ogólnej. Narażeni są szczególnie chorzy przebywający w szpitalach oraz domach opieki. Czynnikami ryzyka są również: palenie papierosów, cukrzyca, przewlekłe choroby serca, nerek, choroby nowotworowe i inne stany upośledzające odporność.
Epidemia legionellozy – czy to możliwe?
Legionelloza zwykle występuje w formie epidemii. Nie przenosi się jednak z osoby na osobę tak, jak na przykład COVID-19. Zakażenie „chorobą legionistów” pojawia się na skutek wdychania zainfekowanych aerozoli – na przykład wody podczas brania prysznica. Nie można się zakazić przez kichanie, kaszel czy bezpośredni kontakt z chorą osobą. Z tego względu legionelloza nie rozprzestrzenia się tak szybko jak choroby wirusowe, ale występuje raczej na określonych obszarach.
Śmiertelność legionellozy wynosi od 5 do 80%, przy czym największa jest u osób starszych i z obniżoną odpornością. Czy da się uniknąć zakażenia? Tak, choć nie zawsze jest to łatwe. Profilaktyka obejmuje bowiem regularne czyszczenie zbiorników wodnych oraz systematyczne badania wody w sieci wodociągowej, urządzeniach klimatyzacyjnych i leczniczych. A na to przeciętny użytkownik wodociągów, gość w hotelu czy użytkownik basenu nie ma wpływu.
Przeczytaj również: Najgroźniejsze epidemie w historii Polski
Oprac. Redakcja
Źródła: legionella.pl, mp.pl, gov.pl, bryk.pl
Odpowiedzi do zadań z podręczników znajdziesz tutaj:
Biologia – wyjaśnienia do zadań z podręcznika
Odpowiedzi do zadań z podręcznika do biologii
Biologia – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń
