Morze Martwe - depresja czy kryptodepresja?

Morze Martwe, które tak naprawdę jest bezodpływowym jeziorem, to jeden z najciekawszych zbiorników wodnych na świecie. Jest uznawane za najniżej położony punkt na Ziemi, a jego duże zasolenie sprawia, że nie są w nim w stanie przeżyć żadne ryby ani zwierzęta. Czym jeszcze zaskakuje Morze Słone?

Spis treści:

Depresja geograficzna – co to jest?
Gdzie leży Morze Martwe?
Ciekawostki o Morzu Martwym
Czy w Morzu Martwym można się kąpać?

Depresja geograficzna – co to jest?

Depresja geograficzna jest obszarem lądu położonym poniżej poziomu morza. Za najniżej położony punkt na Ziemi uznaje się depresję Morza Martwego, która znajduje się około 430 m p.p.m. W Polsce największa depresja znajduje się na Żuławach Wiślanych we wsi Marzęcino na wysokości 2,2 m p.p.m.

Innym zjawiskiem są kryptodepresje, czyli zagłębienia terenu wypełnione wodą lub lodem, których dno znajduje się poniżej poziomu morza, zaś tafla może znajdować się powyżej. Morze Martwe jest również kryptodepresją – jego dno znajduje się na wysokości około 817 m p.p.m.

Przeczytaj również: Najbardziej tajemnicze morze. Jakie sekrety skrywa Morze Czarne?

Gdzie leży Morze Martwe?

Morze Martwe położone jest na pograniczu Izraela, Palestyny i Jordanii – w tektonicznym Rowie Jordanu, pomiędzy górami. Od zachodu otaczają je Góry Judzkie, a od wschodu Płaskowyż Moabski. Ze względu na swoje naturalne piękno, Morze Martwe przyciąga rzesze turystów, którzy na własne oczy chcą się przekonać, jak wygląda akwen, w którym podobno nie można się utopić. Ze względu na to, nad brzegiem Morza Martwego rozbudowana została infrastruktura turystyczna: luksusowe hotele, publiczne oraz prywatne plaże oraz hotele o charakterze uzdrowiskowym.

Morze Martwe słynie z czarnego błota, które powstało pod masami wodnymi, dzięki unikalnym warunkom geologicznym i klimatycznym tego obszaru. Błoto z Morza Martwego ma właściwości bakteriobójcze ze względu na wysoką zawartość niektórych pierwiastków (bromu, cynku, miedzi, litu, żelaza, manganu, kobaltu). Jest też szeroko stosowane w kosmetyce. W hotelach i salonach SPA znajdujących się w okolicy, można skorzystać z zabiegów na jego bazie.

Ciekawostki o Morzu Martwym

Morze Martwe, choć całkiem nieźle poznane i zbadane, wciąż może zaskoczyć. Co warto o nim wiedzieć?

Zasolenie Morza Martwego wynosi 300 p.s.u (practical salinity unit), czyli wynosi około 30%. Nie jest to jednak najbardziej zasolony zbiornik wodny na świecie – bardziej słone jest na przykład Jezioro Patience w Kanadzie, którego p.s.u wynosi 420.
Woda w Morzu Martwym jest od 5 do 9 razy bardziej słona niż woda morska. Od Bałtyku morze to jest 35 razy bardziej zasolone.
W Morzu Martwym występuje ponad 25 pierwiastków, działających dobroczynnie na ludzki organizm. Należą do nich: magnez, potas, wapń, cynk, żelazo, brom, chrom, miedź, krzem, jod, fluor, mangan, fosfor, siarka, stront, kobalt. Woda w Morzu Martwym ma unikalny skład, ponieważ połowa z wymienionych pierwiastków nie występuje w żadnym innym akwenie ze słoną wodą.
Choć napicie się wody z Morza Martwego jest bardzo niebezpieczne, sama sól z niego ma dobroczynny wpływ na organizm ludzki. Stosuje się ją w chorobach zapalnych jamy ustnej – płukanie ust roztworem soli i wody łagodzi obrzęki i pomaga przywrócić funkcje błony śluzowej. Kąpiele z dodatkiem soli z Morza Martwego korzystnie wpływają na ogólny stan skóry i paznokci, poprawia procesy metaboliczne i mikrokrążenie krwi.
Każdego roku poziom wody w Morzu Martwym spada o około 1 metr. Ma na to wpływ na przykład intensywne parowanie wody. Przez ostatnie 40 lat powierzchnia morza zmniejszyła się o około 30%.
Choć w Morzu Martwym jest zbyt słono, aby żyły w nim rośliny albo zwierzęta, nie jest ono dosłownie „martwe”. Naukowcy odkryli tam życie w postaci drobnoustrojów.
Nad Morzem Martwym rzadko pada deszcz, a latem temperatura dochodzi tu nawet do 40°Celsjusza. Co ciekawe, mimo dużego nasłonecznienia, promieniowanie UVB jest w tych okolicach dużo mniejsze.
Z Morza Martwego pozyskuje się sól kuchenną i potasową, a jej zasoby w tym zbiorniku ocenia się na około 43 mld ton.

Czy w Morzu Martwym można się kąpać?

Kąpiel w Morzu Martwym to z pewnością niezwykłe przeżycie. Ciało unosi się na powierzchni, dlatego można dryfować po wodzie bez obaw o utonięcie. Wynika to z bardzo dużej gęstości wody. Kąpiel w Morzu Martwym jest więc jak najbardziej możliwa. Natomiast turyści, którzy się na to zdecydują, muszą pamiętać o kilku zasadach, aby pływanie było bezpieczne:

ze względu na ogromne zasolenie morza, nie wolno pić z niego wody – nawet kilka łyków może spowodować poważne konsekwencje zdrowotne,
nie wolno otwierać oczu pod wodą,
lepiej nie wchodzić do wody z biżuterią – srebro zmieni kolor na czarny,
nie zaleca się wchodzenia do morza ze skaleczeniami, dlatego lepiej unikać w dniu pływania w morzu na przykład golenia.

Choć warunki w Morzu Martwym są tak trudne, że nie ma tam prawie żadnego życia, kąpiel w nim może przynieść człowiekowi sporo korzyści. Sól morska, siarka czy brom to tylko niektóre pierwiastki, pozytywnie wpływające na skórę, paznokcie i cały organizm.

Przeczytaj również: Morze Marmara – najmniejsze morze świata. Dlaczego trafiło do Księgi Rekordów Guinnessa?

Oprac. Redakcja