Spis treści:
- Światło słoneczne a zdrowie – jakie objawy daje brak słońca?
- Brak światła dziennego – sposoby na poprawę nastroju
- Żarówki imitujące światło słoneczne – czy to działa?
Światło słoneczne a zdrowie – jakie objawy daje brak słońca?
Według raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2006 r. choroby spowodowane promieniowaniem ultrafioletowym i nadmierną ekspozycją słoneczną stanowiły jedynie 0,1 proc. globalnego „obciążenia” chorobami na świecie.
Ponadto znacznie więcej osób na świecie cierpi z powodu zbyt niskiego poziomu promieniowania UV. Przyjmuje się, że Szwecji, w której zimą słońca jest bardzo mało, niewystarczająca ekspozycja na jego promieniowanie odpowiada aż za 3% zgonów. Nie można więc nie doceniać zależności światło słoneczne a zdrowie.
Zmieniające się pory roku przyczyniają się do zaburzenia równowagi wewnętrznej każdego organizmu. Co więcej, dziś życie człowieka nie jest bezpośrednio związane z cyklem rocznym. Kiedyś, gdy większość osób zajmowała się rolnictwem, rodzaj podejmowanej aktywności zależał bezpośrednio od pór roku. Obecnie tryb pracy i życia codziennego tylko nieznacznie zmienia się ze względu na pogodę i temperaturę. Zarówno latem, jak i zimą, wiele godzin każdego dnia spędza się w zamkniętych pomieszczeniach – bez dostępu promieni słonecznych.
Przeczytaj również: Depresja w szkolnej ławce – jak rozpoznać, że z uczniem dzieje się coś złego? Rozmowa z psycholog Kingą Dziewiątkowską-Kozłowską
Zaburzenia snu, zwiększone łaknienie czy irytacja to tylko kilka objawów, jakie mogą wynikać z niedostatecznej ekspozycji na słońce. Co ważne, największego znaczenia wcale nie mają położenie geograficzne i związane z nim naturalne niedobory światła dziennego zimą. Głównym winowajcą jest przede wszystkim styl życia, który polega na przebywaniu poza zasięgiem promieni słonecznych – niezależnie do pory roku.
Jaka jest zależność pomiędzy światłem słonecznym a zdrowiem? Jakie objawy może dawać brak słońca? Z tymi symptomami spotkał się niemal każdy. Zobacz, czym skutkuje niewystarczające nasłonecznienie.
- Pogorszenie nastroju
Receptory światła znajdujące się w gałce ocznej odbierają bodźce i przekazują je do mózgu. Promienie słoneczne są zamieniane na impuls nerwowy, który dociera głównie do szyszynki i podwzgórza. Tam, w zależności od natężenia światła, stymuluje on ilość wydzielanych hormonów.
Brak słońca, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym, zakłóca wydzielanie hormonów i prowadzi do niedoboru serotoniny czy noradrenaliny. Nastrój i samopoczucie ulegają w związku z tym pogorszeniu.
W krajach skandynawskich, gdzie słońca jest wyjątkowo mało, obserwuje się więcej zaburzeń emocjonalnych i depresyjnych.
- Wzrost apetytu (szczególnie na słodycze)
Brak światła słonecznego wpływa także na zwiększenie apetytu na słodycze. Krótkie, ciemne dni i zbyt niska ilość witaminy D3 sprawiają, że chętniej sięga się po coś słodkiego, by poprawić sobie humor. Właśnie dlatego sporo osób, gdy nadejdzie wiosna, staje przed koniecznością wdrożenia diety odchudzającej.
- Senność
Ograniczenie dostępu do światła słonecznego powoduje, że szyszynka zaczyna produkcję melatoniny – hormonu snu. Już popołudniu zaczyna się więc odczuwać zmęczenie, senność i traci się energię do działania. Dla szyszynki brak słońca jest sygnałem, że pora udać się na spoczynek – chociaż na zegarze jest dopiero godzina 17:00.
- Osłabienie odporności
Zależność światło słoneczne a zdrowie jest też bardzo ważna ze względu na produkcję witaminy D, nazywanej witaminą słońca. Jej prawidłowy poziom w organizmie zapewnia właściwą odporność. Brak dostępu do promieni UV sprawia, że organizm produkuje mniej tej witaminy, a zatem podatność na choroby rośnie.
Brak światła dziennego – sposoby na poprawę nastroju
Jak poprawić sobie humor, gdy pogoda zniechęca do podejmowania jakichkolwiek aktywności? Przede wszystkim nie należy rezygnować ze spacerów i aktywnego wypoczynku na zewnątrz. Choć aura nie rozpieszcza, to należy maksymalnie wykorzystywać godziny, gdy jest jasno. Wskazane jest wykonywanie ćwiczeń fizycznych, które niezależnie od pory roku powodują wydzielanie endorfin.
Jeśli tylko jest to możliwe, warto również wyjechać na wakacje tam, gdzie światła słonecznego nie brakuje. Nawet krótki wyjazd może „zdziałać cuda”.
Zima to także czas, w którym warto zwracać szczególną uwagę na to, co się je. Dieta powinna być bogata w owoce, warzywa i kiszonki wzmacniające odporność. Nie może w niej zabraknąć produktów będących naturalnym źródłem witaminy D, czyli mięsa, jaj czy ryb morskich. Weganie powinni zadbać o odpowiednią suplementację.
Żarówki imitujące światło słoneczne – czy to działa?
Żarówki imitujące światło słoneczne to tak zwane lampy antydepresyjne. Emitują one promieniowanie podobne do naturalnych promieni słonecznych. Ma ono zbliżony kolor, natężenie i długość fal.
Takie lampy wpływają na światłoczułe obszary mózgu, pobudzając wydzielanie serotoniny, która ma pozytywny wpływ na samopoczucie. Światłoterapię warto rozpocząć jeszcze zanim zauważy się u siebie objawy jesiennej chandry.
Pamiętaj! Każde pogorszenie samopoczucia psychicznego trwające ponad 2 tygodnie powinno skłonić cię do wizyty u specjalisty! Obniżenie nastroju niekoniecznie jest związane z porami roku. Może też wskazywać na depresję. To poważna choroba, która wymaga specjalistycznego leczenia.
Przeczytaj również: Skąd się biorą sny i dlaczego są kolorowe?
Źródła: e-dtp.pl, cordis.europa.eu, bryk.pl
Oprac.: Redakcja
Odpowiedzi do zadań z podręczników z geografii znajdziesz tutaj:
Geografia – rozwiązania zadań z zeszytu ćwiczeń
Odpowiedzi do zadań z podręcznika z geografii
Ćwiczenia z wyjaśnieniami – podręczniki z geografii
