Austria, Österreich, Republik Österreich

Republika Austrii jest państwem leżącym na południu Europy Środkowej. Jej sąsiadami są Czechy, Słowacja, Węgry, Słowenia, Włochy, Szwajcaria, Księstwo Lichtenstein i Niemcy. Austria zajmuje powierzchnię 83 859 km2. Liczy sobie nieco ponad 8 milionów mieszkańców. Wiedeń jest stolicą Austrii. Znanymi miastami Republiki Austriackiej są Innsbruck, Salzburg i Linz.

Austria to dziewięć krajów związkowych, tzw. Bundesland.

- Burgenland ze stolicą w Eisenstadt,

- Dolna Austria, której stolicą jest St. Pölten,

- Górna Austria - Lintz

- Karyntia ze stolicą w Klagenfurt

- Salzburg ze stolicą w Salzburgu

- Styria - Graz

- Tyrol ze stolicą w Innsbrucku

- Vorarlberg ze stolicą w Bregenz

- Wien ze stolicą w Wiedniu

Język urzędowy to niemiecki. Jednostką monetarna jest euro, które zastąpiło szylinga austriackiego.

Ludność

Ludność w Austrii jest rozmieszczona bardzo nierównomiernie. Aktualny wygląd sieci osadniczej nie różni się zbytnio od tego z czasów średniowiecznych, kiedy to osadnictwo zaczynało się kształtować. 98% ludności to Austriacy, pozostali to Chorwaci, Węgrzy i Słoweńcy..

Warunki naturalne

Austria to kraj typowo górski. Aż 75% jego powierzchni stanowią góry - Alpy i Masyw Czeski. Na wschodzie kraju są tereny nizinne. Jeśli chodzi o warunki klimatyczne to Austria znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego ciepłego, w części alpejskiej górskiego.

Wysokie Taury są najwyższym pasmem górskim w Austrii, a jego najwyższym szczytem jest Grossglockner (3797 m n.p.m.). w obrębie Wysokich Taurów znajdziemy mnóstwo kotlin śródgórskich, a największą z nich jest kotlina Klagenfurcka. W austriackich górach występują też lodowce, rezerwaty i parki narodowe.

Główne rzeki to Dunaj, Aniza i Drawa. Do największych jezior należą Bodeńskie, Nezyderskie i Aster.

Historia

Już na 5000 lat p.n.e. pojawiły się pierwsze osady. Pierwsi byli Celtowie, którzy osiedlali się na tych terenach już w młodszym okresie żelaza. Później, w początkach naszej ery, ziemie te zostały podbite przez Rzymian. Wiek VI aż do VII to czasy, w których pojawiają się tu Słowianie i Bawarczycy (Hunowie, Longobardowie, Goci, Madziarzy i in.).

W początkach IX wieku na tych terenach powstała Marchia Wschodnia (Ostmark), którą do życia powołał Karol Wielki. Na jej czele w latach 976 - 1246 stała dynastia Babenbergów. Na początku XII wieku Marchię Wschodnią przekształcono w Österreich, czyli w księstwo Rzeszy. W 1192 przyłączono Styrię. W drugiej połowie XIII na krótko Rzeszę podbili królowie czescy.

Pod koniec XIII wieku władzę w Österreich przejęli Habsburgowie. Rządzili od 1282 do 1918 roku. Wiedeń od 1438 roku, kiedy to książę austriacki Albrecht V objął tron króla niemieckiego i przyjął imię Albrechta II, do 1806 roku był stolicą Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego. Za czasów tych rządów podbito i przyłączono tereny Karyntii (1335), Tyrolu (1363), Bryzgowii (1368), Triestu (1382). Wchodząc w związek małżeński Albrecht zawładnął również Czechami i Śląskiem (1526), Węgrami i Belgią (1714-97), podbił również Mediolan i Neapol. XVI i XVII wiek to lata, w których Wiedeń był pod panowaniem Turków. Z odsieczą Wiedeńczykom przyszedł król polski Jan III Sobieski.

W 1713 roku nałożono na Austrię sankcję pragmatyczną. Jednak nawet to nie uchroniło jej od wojny sukcesyjnej. Wynikiem tej wojny była utrata Śląska na rzecz Prus. Austria brała czynny udział w rozbiorach Polski, w których opanowała jej południowe tereny - Galicję i Lodomerię, natomiast podczas walk z Turcją Bukowinę.

Czasy wojen z Francją i Napoleonem doprowadziły do tego, że Austria straciła Belgię i zdobyte w czasie III rozbioru ziemie polskie. Na początku XIX wieku Franciszek II zdecydował się przyjąć tytuł cesarza Austrii, a już w 1806 zrezygnował z tytułu cesarza rzymskiego. Kongres wiedeński przywrócił Austrii pozycję mocarstwa. W 1867 roku Austria przekształca się w monarchie Austro - Węgierską. Dzieje się tak po porażkach Austriaków w starciach z Francją, do których dochodzi na ziemiach włoskich w 1859 roku i po tym, jak Prusy wyparły Austrię z Niemiec w 1866.

Na politycznej scenie Austrii w końcu XIX wieku pojawiają się, i zdobywają spore wpływy, nowe frakcje - Socjaldemokratyczna Partia Austrii i Partia Chrześcijańsko - Społeczna. W 1914 roku w zamachu ginie Franciszek Ferdynand i wybucha I wojna światowa. Poprzez swoje w niej poparcie dla Niemiec przyczyniła się do tego, że rozpadła się wielonarodowa monarchia i utworzono Republikę Austrii (1918).

Traktat pokojowy w Sait - Germain - en - Laye przyznał Austrii rodowite ziemie dawnego księstwa. Na mocy traktatu zmniejszono rozmiar armii, odmówiono integracji z Niemcami. W 1920 roku Austria przyjęła nową konstytucję. Wybory parlamentarne wygrała Partia Chrześcijańsko -Społeczna.

W 1938 roku Austria zostaje przyłączona do III Rzeszy. Doszło do tego, kiedy z funkcji kanclerza III Rzeszy zrezygnował Kurt Schusschnig. Na mocy Deklaracji Moskiewskiej z 1943 roku powstała II Republika Austrii.).

Austria w 1955 roku podpisała traktat z aliantami, co zakończyło jej okupację i pozwoliło utworzyć suwerenne i neutralne państwo austriackie. Październik tego samego roku zaowocował ustawą o wieczystej neutralności Republiki Austriackiej. W tym samym roku Austria przystąpiła do ONZ, a pięć lat później do EFTA

Między 1945 a 1966 Austrią rządziła koalicja chrześcijańskich demokratów i socjaldemokratów, później rządzili już sami chadecy. Jednak już w następnych wyborach, cztery lata później, do władzy znów doszli socjaldemokraci z SPA. Od lat siedemdziesiątych polityka Austrii skupiała się na doprowadzeniu do odprężenia po latach wojny i zawirowań politycznych oraz na rozwijaniu współpracy z innymi krajami. Neutralność Austrii miała charakter aktywny. Polegało to na tym, że we wszelkich inicjatywach pokojowych Austria brała czynny udział. Wiedeń szybko stał się ośrodkiem konferencji międzynarodowych. Stał się miejscem, gdzie spotykał się Wschód z Zachodem. Wiedeń był też miejscem, w którym działały dwie organizacje ONZ.

Ustrój polityczny

Republika Austrii to republika związkowa. Dzieli się na dziewięć krajów związkowych. Każdy z nich ma odrębną konstytucję, sejm i rząd, a nawet prezydenta związkowego, którego wybiera się w głosowaniu powszechnym na sześcioletnią kadencję. Kompetencje prezydenta związkowego są bardzo szerokie.

Rząd jest organem, sprawującym w Austrii władzę wykonawczą. Powołuje go prezydent. Funkcję szefa rządu sprawuje kanclerz związkowy. Największymi kompetencjami w zakresie ustawodawstwa dysponuje dwuizbowy parlament, który wybiera się na czteroletnia kadencję. W jego skład wchodzi Rada Narodowa i Rada Związku. Do Rady Narodowej wybiera się 183 deputowanych, natomiast do Rady Związku, która jest izbą wyższą, 50. Wyboru do RN dokonują obywatele, natomiast deputowani RZ to ludzie mianowani przez sejmy krajowe.

Konstytucja Republiki Austriackiej uchwalona została w 1920 roku, obowiązuje znów od 1945 roku.

Gospodarka

W Austrii bardzo dobrze rozwinięty jest przemysł i rolnictwo. Austria ma w swym posiadaniu wiele bogactw naturalnych. Na ta niewielkim obszarze znajdziemy i rudy żelaza, i ropę naftową, i gaz ziemny, i magnezyt, i sól kamienną, no i wreszcie węgiel brunatny. W prąd mieszkańców zaopatrują elektrownie wodne.

Przemysł

Bardzo dobrze rozwinięte są gałęzie przemysłu spożywczego, drzewnego, ciężkiego (hutnictwo), metalowego, elektrotechnicznego, chemicznego, naftowego i włókienniczego.

Na szeroką skalę uprawia się pszenicę, jęczmień, chmiel, żyto, ziemniaki, buraki cukrowe, rzepak, tytoń, a także warzywa i owoce. Austriacy hodują trzodę chlewną, bydło i owce.

Austria dysponuje portami rzecznymi w Wiedniu i Linz.

Bardzo dobrze jest też rozwinięty przemysł turystyczny. Przyjezdnym kraj ten oferuje bogaty wybór uzdrowisk, hoteli i ośrodków turystycznych.

Austria jest eksporterem wyrobów hutniczych, papieru, maszyn i środków transportu.

Do głównych partnerów handlowych Austrii należą Niemcy, Włosi, Szwajcarzy i Brytyjczycy.

Oświata

W Austrii od 1962 obowiązuje ta sam ustawa o szkolnictwie. W 1966 roku zmodyfikowano długość obowiązku szkolnego do lat dziewięciu. Uczniowie szkoły podstawowej, którzy nie chcą kontynuować nauki, uczęszczają do klasy dziewiątej, która jest klasą politechniczną. Ma ona za zadanie dać uczniom wykształcenie ogólne i zorientować ich zawodowo. W szkołach średnich natomiast czas nauki zwiększył się o rok. Zróżnicowano też bardziej ofertę programową w starszych klasach. Zawodówki są trzy - i czteroletnie. Ze szkół średnich typu pełnego utworzono szkoły półwyższe. Duże wpływy w szkolnictwie ma Kościół rzymsko - katolicki. Organizacje religijne zajmują się prowadzeniem placówek dydaktycznych. Tak w szkołach podstawowych, jak i średnich nauka religii jest obligatoryjna.

Na terenie Austrii działają trzy państwowe uniwersytety. Mieszczą się w Wiedniu, Grazu i Innsbrucku.