Konflikt izraelsko- palestyński.

Konflikty na terytorium Palestyny trwają nieustannie od czasu zakończenia pierwszej wojny światowej. Zmienia się tylko ich natężenie.

Obszar współczesnej Palestyny zasiedlony był w czasach starożytnych przez plemiona izraelskie, które znamy z Biblii. Plemiona te stworzyły silne państwo. Przechodziło ono różne koleje historii. Przyczyny wrogiego nastawienia Arabów wobec ludności żydowskiej swoimi korzeniami sięgają daleko w przeszłość.

Od momentu podbicia starożytnego państwa Izraela przez Asyryjczyków (miało to miejsce w roku 772 p.n.e.), aż do chwili kiedy powstało współczesne państwo Izrael, ziemie te przechodziły spod władania jednego imperium pod władanie drugiego imperium. Powstania ludności Żydowskiej przeciwko Rzymianom w roku 66 p.n.e., oraz w latach pomiędzy rokiem 70 a 73 a także pomiędzy rokiem 132 a 135 doprowadziły niestety do silnego zniszczenia ziemi a co gorsza do rozproszenia ludności Żydowskiej, która utworzyła tzw. diaspory na całym świecie. W ten sposób zostali oni pozbawieni ojczyzny na ponad 1800 lat. Większość Żydów rozjechało się po całym świecie. Współcześnie szacuje się iż jest ok. 13 milionów Żydów, z czego w Izraelu żyje tylko niespełna 4,3 mln, natomiast w USA ponad 5,8 miliona.

W ósmym wieku naszej ery tereny Palestyńskie zostały opanowane przez Arabów. Większość ludności miejscowej została zarabizowana i zislamizowana , w ten sposób stworzony został naród palestyński.

W końcówce dziewiętnastego wieku na kontynencie Europejskim zaczęły narastać tendencje nacjonalistyczne oraz antysemickie. Zaczęły się prześladowania ludności żydowskiej w Niemczech, w Rosji, we Francji i w Austro-Węgrzech. Skłoniło to europejskich Żydów do przygotowania koncepcji odbudowania ich własnego państwa. A w roku 1897 z inicjatywy Theodora Hertla, wiedeńskiego publicysty, została założona w Bazyleii (miasto w Szwajcarii) Światowa Organizacja Żydowska, zapoczątkowano wówczas także ruch zwany syjonizmem - jest to ruch polityczny, który nawołuje do odrodzenia narodu Żydowskiego oraz do stworzenia państwa żydowskiego na terytorium Palestyny, ażeby Żydzi mogli przetrwać jako naród. W diasporach także zaczęła pojawiać się myśl o ponownym stworzeniu państwa Żydowskiego w Palestynie.

Na początku wieku dwudziestego obszary Palestyny wchodziły w skład Imperium Osmańskiego. Jednak już podczas pierwszej wojny światowej na terenach Bliskiego Wschodu zaczęły dominować już europejskie mocarstwa. Dawne terytoria zostały podzielone pomiędzy Francję oraz Wielką Brytanię, i utworzyły zgodnie z wytycznymi Ligi Narodów tak zwane terytoria mandatowe.

Zgodnie z tym podziałem Syria oraz Liban zostały przydzielone pod administrację Francuską, natomiast Palestyna oraz Irak znalazły się pod administracją Brytyjską. W roku 1917 minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii, Arthur Balfour, złożył obietnicę poparcie poparcia przez Anglię koncepcji utworzenia żydowskiej ojczyzny na terenach Palestyny, ale ponadto zgodził się także popierać powstawanie niepodległych państw arabskich ( była to tak zwana deklaracja Balfoura ).

Emigracja Żydów do Palestyny zaczęła się już podczas pierwszej wojny światowej, a po zakończeniu wojny, w 1918 roku nabrała bardzo dużego tempa . Szczególnie nasiliła się w trzydziestych latach dwudziestego wieku, kiedy to do władzy, w Niemczech, doszedł Adolfa Hitlera a także później już w trakcie drugiej wojny oraz po drugiej wojnie światowej. Wówczas do Palestyny zaczęli przybywać ci którzy Żydzi, którym udało się przetrwać nazistowskie prześladowania i tortury. Żydzi wędrowali na tereny Palestyny z najróżniejszych części świata, także z Polski. Niestety budziło to niezadowolenie miejscowych Arabów, którzy bardzo szybko zaczęli stawać się mniejszością w Palestynie. Wówczas Palestyna stała się miejscem bardzo ostrych i licznych konfliktów. W Palestynie rozwijał się arabski nacjonalizm, który był skierowany przeciw żydowskim osadnikom. Ludność Arabska łączyła się poprzez wspólny język, islamska kulturę i wiarę . Jednocześnie na terytoriach Palestyny coraz silniejsze stawały się dążenie ludności żydowskiej do utworzenia własnego państwa. Dodatkowo Arabowie oraz Żydzi występowali przeciw brytyjskiej dominacji, i dopuszczali się licznych aktów terrorystycznych wobec stacjonujących w Palestynie wojsk brytyjskich.

Według deklaracji z roku 1917 na forum Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1947 roku zgłoszono propozycję podzielenia terenu Palestyny na dwie części: arabską oraz żydowską. Po okrutnych doświadczeniach holocaustu opinia publiczna całego świata czuła się wręcz moralnie zobowiązana ażeby przyznać ludności żydowskiej prawo do posiadania własnego państwa.

W dniu piętnastego maja 1948 roku zostało proklamowane powstanie niepodległego państwa Izraela w jednej z części Palestyny, decyzja to została podjęta przez Żydowską Radę Narodową. Jednak państwo to nie uzyskało akceptacji krajów arabskich. Dodatkowo ludność arabska, od wieków zamieszkująca tą część Palestyny, która miała być państwem żydowskim, po proklamowaniu powstaniu Izraela nadal mieszkała na terenach tegoż państwa, i niestety nie chciała się pogodzić ze swoim statusem. Z tą decyzją nie zgodziła się ani ludność arabska zamieszkująca w Palestynie , ani ta zamieszkująca w ościennych krajach.

Na kilka dni zanim proklamowano państwo Izrael wygasł mandat Anglii, co stworzyło szanse dla ludności arabskiej na atak żydów, gdyż Wielka Brytania już nie musiałaby tam interweniować .

Parę dni po zakończeniu mandatu brytyjskiego oraz po proklamowaniu niepodległego państwa Izraela rozpoczęła się pierwsza wojna arabsko- izraelska. Po stronie arabów walczyły oddziały wojskowe pochodzące z kilku ościennych krajów, także z Egiptu. Jednak mimo to kraje arabskie odniosły druzgocącą porażkę, natomiast Izrael powiększył aż o połowę terytorium kraju ( zajął dodatkowo tereny przyznane ludności Arabskiej przez ONZ). Walki wówczas toczone uległy zawieszeniu bez podpisywania jakichkolwiek umów pokojowych, zaś Izrael zyskał nowe granice, które jednak nie były uznawane przez żaden sąsiadujący z nim kraj, co było przyczyną kolejnych, późniejszych konfliktów.

Na skutek walk z Izraela wyjechało lub przeniosło się do arabskich sąsiednich krajów około 800 tysięcy Palestyńczyków. Ich los od tego momentu stał się jednym z największych problemów społecznych tegoż regionu świata. Niektórym z tych arabów udało się zasymilować z ich nowym krajem, jednak znaczna grupa zamieszkała obozy przeznaczone dla uchodźców. W tym czasie Izrael zaczął rozwijać się w bardzo szybkim, wręcz niespotykanym tempie. Głównym źródłem finansowania przemian dokonujących się w Izraelu była pomoc finansowa międzynarodowa, bardzo dużą rolę odegrały także fundusze prywatne, które pochodziły od przedstawicieli z diaspory żydowskiej, która żyła poza granicami. W bardzo szybkim tempie rosła liczba ludności państwa, które przyjmowało imigrantów żydowskich niemal z całego świata, ponadto dynamicznie postępowała industrializacja oraz procesy urbanizacyjne.

Konsekwencją nieprzyjaznych stosunków Izraela ze3 wszystkimi sąsiadami, były następne konflikty otwarte, które są znane pod nazwami: wojna sueska (trwał od 30 X do 7 XI 1956 roku), wojna sześciodniowa (trwała od 5 do 10 czerwca 1967 roku), wojna Jom Kippur (trwała od 6 do 22 listopada 1973 roku). Wszystkie te konflikty zostały zakończone klęska państw arabskich, które brały w nich udział, a mianowicie: Egiptu, Syrii i Jordanii.

Wojna sueska toczyła się pomiędzy Izraelem a Egiptem. Bezpośrednimi przyczynami wybuchy były: ataki terrorystyczne na wojska i obiekty izraelskie będące w przygranicznej strefie, dokonywane one były z egipskiej inspiracji egipskiej; ponadto przyczyniło się do tego konfliktu zamknięcie przez nowego rządzącego w Egipcie- Gamala Abdala Nassera- cieśniny Tiran, używanej przez Izrael do żeglugi a także nacjonalizacja Kanału Sueskiego, która zagrażała interesom Wielkiej Brytanii i Francji.

Izrael wraz z Francją i Anglią zaatakowali Egipt. Zajęli półwysep Synaj, jednak pod presją USA i ZSRR wycofali się . Następnie opanowali Strefę Gazy, jednak oddali ją pod kontrolą siłom pokojowym ONZ.

Państwa arabskie wciąż dążyły do unicestwienia kraju żydowskiego. W roku 1967 Egipt, Jordania i Syria podpisały antyizraelski sojusz. Niestety nic im z tego nie przyszło, gdyż Izraelczykom ponownie udało się opanować półwysep Synaj oraz Strefę Gazy, ponadto zagarnęli Wzgórza Golan ( z Syrii ), starą część Jerozolimy oraz Zachodni Brzeg Jordanu ( z Jordanii).

Następnie w IX 1973 roku Egipt z Syrią w odwecie znowu zaatakowały Izrael. Było to w dzień ważnego święta żydowskiego Jom Kippur ( tzn. Dzień Pokuty ). Jednak atak ten nic nie zmienił jeśli chodzi o granice państw. Mimo licznych protestów krajów arabskich Izrael nadal prowadził politykę osiedlania ludności Żydowskiej na terenach okupowanych.

Po kolejnej klęsce w wojny zwanej Jom Kippur polityka Egiptu względem Izraela została zmieniona. W roku 1979 podczas pokojowych rozmów w letniej rezydencji amerykańskich prezydentów, w Camp Dawid, władze Egiptu zawarły pokój z władzami Izraela. Zgodnie z tak zwanym pokojem waszyngtońskim Synaj powrócił do Egiptu.

Po powstaniu państwa Izrael tysiące ludności Arabskiej opuściło ich dawne terytoria, uchodząc do krajów ościennych, ( do Egiptu, Jordanii, Libanu, czy Syrii). Powstawały tam olbrzymie obozy przeznaczone dla uchodźców.

Z początkiem lat siedemdziesiątych arabowie podjęli inny sposób prowadzenia walki, a mianowicie poprzez działalność terrorystyczną. W roku 1966 utworzono Organizację Wyzwolenia Palestyny (tzw. OWP), na jej czele stanął Jaser Arafat. Ta organizacja dokonywała licznych ataków terrorystycznych na Izraelczyków (między innymi: porwali statki, samoloty , zabijali , robili zamachy bombowe ). Izrael w odwecie atakował obozy dla uchodźców palestyńskich. Opinia publiczna całego świata, mimo początkowej sympatii wobec uchodźców palestyńskich , z czasem odwróciła się od nich , gdyż zaczęli oni na ogromną skalę działalność terrorystyczną.

OWP miało poparcie dyplomatyczne i wojskowe OWP ze strony krajów bloku sowieckiego. Począwszy od roku 1973 na ich terytoriach zostało przeszkolone około 15 tysięcy bojowników z OWP. Z działaniami OWP zawsze były powiązane międzynarodowe zamachy terrorystyczne. Wiele z tych zamachów dokonały organizacje, które zostały utworzone specjalnie w tym właśnie celu przez OWP (na przykład: Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny, Czarny Wrzesień). A także: HAMAS, czyli Ruch Oporu Islamu oraz Hezbollach, czyli Partia Boga , ponadto także Dżihad i Al-Fatah, czyli zbrojne ramię Organizacji Wyzwolenia Palestyny.

Moment przełomowy w stosunkach arabsko-izraelskich nastąpił w czerwcu 1992 roku, kiedy to władzę objął rząd pokierowany przez I. Rabina.

W 1993 roku, we wrześniu, rząd Izraelski w ustalonym z OWP porozumieniu ustalił zasady na jakich miała być wprowadzona autonomia Palestyńczyków w strefie Gazy oraz w Jerychu (Zachodni Brzeg Jordanu). Ponadto w deklaracji izraelskiej zostało przewidziane rozszerzenie palestyńskiej autonomii na tereny całego Zachodniego Brzegu Jordanu.

Przejmowanie władzy przez ludność Palestyńską miało odbywać się stopniowo: w fazie pierwszej mieli oni przejąć zarządzanie nad oświatą, finansami, służbą zdrowia, turystyką oraz sprawami socjalnymi, następnie zaś mieli przejąć pozostałe uprawnienia samorządowe. Izraelczycy natomiast mieli wycofywać swoje wojska oraz uwalniać więźniów.

Wybory, które zostały przeprowadzone w roku 1996 na obszarach Autonomii Palestyńskiej ostatecznie usankcjonowały politycznie oraz prawne istnienie autonomii.

Trudności w całkowitym rozwiązaniu tego konfliktu są wynikiem przynajmniej trzech przesłanek:

- Obydwie strony czuje się uprawnione do władania tym niewielkim terytorium obecnego Izraela z przyczyn historycznych.

- Po każdej stronie występują silne tendencje ekstremistyczne. Współrządząca w Izraelu partia radykalna Likud odrzuca możliwości rozmów z Palestyńczykami oraz ich roszczenia terytorialne. Wyklucza także podział Jerozolimy , i powstanie niezależnego państwa palestyńskiego, oraz zlikwidowanie osiedli żydowskich w Autonomii Palestyńskiej ( które zostały wybudowane wcześniej ) , nie chce także oddać Syrii i Wzgórz Golan. Ludność Palestyńska ucieka się do terrorystycznych metod działania, które destabilizują państwo oraz zagrażają jego obywatelom. Jako odpowiedź na te działania izraelskie władze także stosują brutalne środki i terror.

- Zewnętrzne, międzynarodowe środowisko, które próbuje znaleźć jakiś kompromis także pozostaje podzielone. Ludności Palestyńskiej sprzyjają wszystkie państwa islamskie, które uważają Izrael za obcą cywilizacyjnie enklawę na ziemiach arabskich. Natomiast Izrael popierany jest przez ogromną oraz bardzo wpływową diasporę żydowską, która zamieszkuje wiele bogatych państwach na Zachodzie.

Izraelczycy podtrzymują okupację obszarów palestyńskich nie tylko przez wzgląd na przekonanie, iż są to ziemie historycznie żydowskie, ale także dlatego że terytoria te maja bardzo duże znaczenie jeśli chodzi o bezpieczeństwo państwa Izraela. Gdyby powróciła sytuacja z lat przed wojny z roku 1967, wówczas północ i południe Izraela połączone były przez korytarz, którego szerokość w okolicach miast Netania oraz Hadera nie była większa niż 20 kilometrów. Przeprowadzając atak z zaskoczenia przeciwnik był w stanie w kilka godzin przedzielić państwo żydowskie. Bardzo ważną kwestią jest także dostęp do źródła wody, któro znajduje się na terenach palestyńskich. Izrael od wielu lat odczuwa deficyt wody. Na przykład bez wody, którą sprowadza się z okupowanych terenów byłoby niemożliwe rolnicze wykorzystywanie wielu obszarów.

Dodatek :

Syjonizm - jest to polityczny ruch żydowski zapoczątkowany w drugiej połowie XIX wieku. Powstanie ruchu zbiegło się w czasie z emigracyjną falą żydowską do Palestyny, która miała miejsce po licznych pogromach ludności Żydowskiej w Rosji. Doktryna syjonistyczna nawołuje do narodowego odrodzenia oraz utworzenia żydowskiego państwa w Palestynie. W drugiej połowie XIX wieku powstała właśnie tam pierwsza wieś żydowska- Petach Tikwa (Brama Nadziei), natomiast w latach 90. było już siedemnaście rolniczych osiedli. W roku 1884 zaczął w Wiedniu ukazywać się dwutygodnik "Selbst Emancipation", który propagował emigrację Żydów do Palestyny. Głównym teoretykiem idei syjonizmu był publicysta wiedeński Th. Herze, żyjący w latach 1860-1904. W roku 1897 na Pierwszym Kongresie Syjonistycznym w Bazylei została powołana Światowa Organizacja Syjonistyczna. W roku 1901 został utworzony specjalny fundusz, który gromadził środki na wykupienie ziemi w Palestynie.

Bardzo duże znaczenie dla syjonizmu miała Deklaracja Balfoura z roku 1917. Nazwa "ruch syjonistyczny" używana jest na określenie tych organizacji, które popierają emigrację i istnienie Państwa Izrael. W 1975 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ podjęło uchwałę, która potępiała syjonizm jako formę: dyskryminacji rasowej i rasizmu.

Antysemityzm- jest to postawa, która wyraża się niechęcią albo wrogością wobec osób pochodzenia żydowskiego i Żydów. Ponadto jest to prześladowaniem ich oraz dyskryminacja, a także wszelkie poglądy, które uzasadniają takie działania. Antysemityzm aż do XIX wieku miał charakter czysto religijny, to znaczy oskarżano Żydów o zabicie Jezusa Chrystusa, a także o rytualne mordy religijne. Wówczas przejawiał się najbardziej w dyskryminacyjnych przepisach prawnych, a rzadko w przymusowej chrystianizacji, pogromach czy wypędzaniu żydów z poszczególnych państw. W XIX wieku podłożem antysemityzmu były również przesłanki polityczne i gospodarcze, które przejawiały się traktowaniem żydowskich środowisk jako konkurencji w gospodarczym życiu oraz oskarżeniami Żydów o spiskowanie w celu zdobycia władzy nad całym światem. W latach międzywojennych w Polsce przybrały na sile oskarżenia Żydów o ich powiązania z komunizmem oraz monopolizację życia gospodarczego. Kiedy A. Hitler zdobył władzę antysemityzm został oficjalnym elementem ideologii oraz polityki Trzeciej Rzeszy, która zmierzała do całkowitego rozwiązania problemu żydowskiego. Współcześnie antysemityzm potępiany jest przez całą społeczność międzynarodową. Od Soboru Watykańskiego II Kościół katolicki przyczynia się do zwalczania antysemityzmu.