Mniejszość narodowa jest to grupa ludzi, która zamieszkuje pewien kraj, lecz czuje przywiązanie do narodowości zamieszkującej inny kraj. Zazwyczaj różni się od reszty społeczności językiem, religią, kulturą lub pochodzeniem etnicznym. Mniejszość narodowa różni się od etnicznej tym, że posiada lub posiadała ona własne państwo. Mniejszości narodowe pragną zachowywać swoją odrębność i kultywować ją.

6 stycznia 2005 roku została przyjęta Ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych i języku regionalnym. Według niej, mniejszość narodowa:

  1. Jest mniej liczebna od pozostałej części ludności RzeczypospolitejPolskiej;
  2. W sposób istotny odróżnia się od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub tradycją;
  3. Dąży do zachowania swojego języka, kultury lub tradycji;
  4. Ma świadomość własnej historycznej wspólnoty narodowej i jest ukierunkowana na jej wyrażanie i ochronę;
  5. Jej przodkowie zamieszkiwali obecne terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od co najmniej 100 lat;
  6. Utożsamia się z narodem zorganizowanym we własnym państwie

W Polsce mniejszości narodowe stanowią około 2,5% całej populacji kraju. Nie dotyczy to obcokrajowców zamieszkujących kraj – do mniejszości narodowej można zakwalifikować osoby, które mają obywatelstwo kraju, w którym mieszkają. Polska należy do krajów z bardzo niskim odsetkiem mniejszości narodowych. W Polsce są następujące mniejszości narodowe:

  1. czeska
  2. białoruska
  3. litewska
  4. niemiecka
  5. ormiańska
  6. rosyjska
  7. słowacka
  8. ukraińska
  9. żydowska

Mniejszości narodowe można klasyfikować jako małe, średnie i duże. Również takie, które mają zewnętrzną ojczyznę lub jej nie mają. Można też wyróżnić takie, które są osiadłe i historyczne lub napływowe i niehistoryczne. Mniejszości dzielą się też ze względu na pochodzenie:

  1. na wskutek zmiany granic
  2. na wskutek kolonializmu
  3. akcja osiedleńcza
  4. migracja ekonomiczna
  5. migracja polityczna
  6. migracja społeczna
  7. migracja spowodowana prześladowaniami

Ponadto mniejszości mogą być zwarte, rozproszone, z pogranicza lub istniejące wewnątrz terytorium kraju. Ważny jest też rozdział ze względu na poziom asymilacji – różnice kulturowe mogą być nieznaczne lub znaczne.

Mniejszości narodowe chronione są prawem międzynarodowym.