Malarstwo to obok pozostałych rodzajów sztuki, takich jak: rzeźba, grafika, rzemiosło artystyczne czy scenografia, podstawowa gałąź sztuki plastycznej. Jej cechą charakterystyczną jest wykorzystywanie plamy barwnej i linii. Malarstwo jest bodaj najstarszym rodzajem sztuki na obszarze plastyki, rozwijało się równoległe prawie na wszystkich obszarach społeczno - kulturowych. Jego przeznaczenie zmieniało się stopniowo, ale przez tak długi okres zrodziło wiele wątków tematycznych. Dodatkowo, rozwijająca się bujnie technika dostarczyła nowych sposobów formalnego kształtowania się malarstwa.

Jest wiele sposobów dokonywania podziałów w obrębie malarstwa. Jednym z kryteriów, które bierze się pod uwagę jest rozmiar i przeznaczenie. Można tu mówić o największym pod względem wielkości rodzaju malarstwa, jakim jest malarstwo monumentalne. Jego związków należy dopatrywać się w architekturze, stanowi bowiem element zdobniczy, np. malowidła na ścianach, jak freski czy al. secco, następnie mozaika, sgraffito oraz witraż.

Drugim pod względem wielkości rodzajem malarstwa jest malarstwo sztalugowe. Farbami pokrywa się tzw. podobrazie, czyli nałożoną na drewno lub płótno zaprawę. Czyni się to za pomocą pędzli lub szpachli. Ostatecznym zaś działaniem jest nałożenie nań werniksu. Jest to wykończeniowa, bezbarwna farba, wykonana z żywicznych substancji, która chroni malowidła przed działaniem szkodliwych czynników atmosferycznych. Dodatkowo, nadaje też połysk. Obrazy malowane były przeważnie na płótnie lub na desce. Z tymi pierwszymi nie ma kłopotu, gdyż mogą być tworzone za pomocą prawie każdej techniki. Więcej problemu sprawiają obrazy wykonywane na desce, tak często spotykane w średniowieczu. Zwane były malowidłami tablicowymi. Wykorzystywano do nich farby emulsyjne, zwane temperami. Miały one spoiwo organiczne. Przykładem tego typu techniki malarskiej są portrety Fajumskie, powstałe w Egipcie od I do IV wieku. Sposób kładzenia farb był następujący: przy użyciu pędzli lub szpachli kładziono na gorąco płynne farby, po czym gdy wyschły, gładzono je żelazkiem. Tak powstałe kolory były niezwykle trwałe i niepodatne na wilgoć. Taki sposób malowania nazwany jest technika enkaustyczną, znaną jeszcze od starożytności.

Kolejnym sposobem powstawania malowideł jest ręczne tworzenie ilustracji w również ręcznie powstających książkach. Tego typu malarstwo powstawało bujnie w średniowieczu. Zwane było inaczej iluminacją lub miniaturą.

Najmniejszym rodzajem malarstwa są jednak malowidła wyrobów przemysłu artystycznego, mające charakter zdobniczy.

Druga klasyfikacja malarstwa dokonywana jest ze względu na tematykę obrazu. Przykładem może być tzw. malarstwo przedstawiające. Wśród przedstawianych scen znajdują się w pierwszej kolejności biblijne sceny, mitologiczne, dalej historyczne, związane z nimi - batalistyczne, wojskowe, czy obozowe. Można też mówić o malarstwie rodzajowym, które ukazuje treści życia codziennego, osadzone jest ono ściśle w kulturze danej społeczności. Kolejnym przykładem jest malarstwo tzw. animalistyczne, gdzie centralnym punktem są zwierzęta. Na uwagę zasługują też pejzaże, czyli malarstwo krajobrazowe, a w nim: weduta, marina, pejzaż fantastyczny, innymi słowy idealny. Trzy kolejne rodzaje malarstwa przedstawiającego to: akty, martwa natura i portrety. Jeśli chodzi o akty, to jest to pokazanie nagiej osoby, co może służyć szerszej kompozycji lub być jedynym tematem obrazu. Martwa natura to artystycznie skomponowane położenie kwiatów, owoców, warzyw lub przedmiotów o charakterze użytkowym. Ostatnim już przykładem jest portret, czyli ukazanie popiersia jakiejś osoby tudzież grupy osób.

Po przeciwległej stronie malarstwa przedstawiającego znajduje się tzw. malarstwo abstrakcyjne, czyli bezprzedmiotowe. Inne określenia tego typu malarstwa to sztuka nieprzedstawiająca czy niefiguratywna. Jest to sztuka, która jest wytworem kultury dwudziestego wieku. Przeciwstawia się jakiemukolwiek nawiązywaniu lub naśladowaniu natury, rzeczywistości istniejącej fizykalnie. Jest to powoływanie do życia zupełnie nowego świata, który stworzył umysł artysty. Posługuje się on tylko i wyłącznie liniami, plamami i figurami geometrycznymi. Kształtowanie obrazów za pomocą figur geometrycznych miało miejsce do czasów II wojny światowej. Wtedy to właśnie tworzono przeróżne kompozycje z kół, elips, kwadratów, trójkątów itp. Dopiero po wojnie narodził się tzw. abstrakcjonizm ekspresyjny, zwłaszcza informel, czyli wyrażanie gwałtownych odczuć poprzez odpowiednie nakładanie linii oraz barw, co razem sprawia wrażenie niepokoju i nieregularności. Rozwój nowego nurtu nie zahamował wcześniejszego, a wręcz przeciwnie, bo obydwa się wzajemnie uzupełniały i ewoluowały.

Ostatnim już kryterium podziału jest technika malarska. Wyróżnia się następujące:

- technika olejna - kładzenie farb olejnych, gdzie w roli spoiwa występuje przeważnie olej lniany.

- technika akwarelowa - wykorzystuje się farby akwarelowe.

- tempera

- technika pastelowa - stosowane są pastele, a więc artystyczne farby (kredki miękkie); inaczej enkaustyka.

- fresk - jest to pokrywanie zmoczonego tynku farbami z domieszką wody.

- mozaika - jest to tworzenie obrazu, a często i ogromnej kompozycji, z wykorzystaniem małych, barwnych elementów pochodzenia kamiennego, szklanego lub ceramicznego. Technika ta ma charakter zdobniczy i należy do malarstwa monumentalnego.

- kolaż - istotę tego rodzaju sztuki stanowi łączenie w całość różnych materiałów, jak: gazety, zwykły papier, fotografie, piasek, a nawet słoma. Kolejnym etapem jest przytwierdzanie tego do podłoża.

- witraż - okienna kompozycja skonstruowana z barwionych tlenkami metalu szklanych kawałków obramowanych ramkami z ołowiu. Całość stanowi realizacje określonego projektu artystycznego.