Psychologiczne, pedagogiczne oraz filozoficzne osiągnięcia Immanuela Kanta

Życie

Ten filozof żył w latach (1724-1804), najprawdopodobniej pochodzenie jego rodziny było szkockie. Jeśli idzie o jego ojca to pracował jako rzemieślnik. Jego życie przebiegało prostolinijnie, jednostajnie oraz jednolicie. Królewiec był miejscem gdzie przyszedł na świat, żył i odszedł z tego świata. Jego życie oscylowało pomiędzy pracą pisarską a nauczycielską. Immanuel Kant to filozof uniwersytecki, przeciwnie do tych, którzy byli wybitnymi filozofowaniu osiemnastym stuleciu, swoimi poglądami dzielili się poza uczelnią i w ten sposób je rozpowszechniali.

Kantowi uniwersytet dał podstawową wiedzę, w równym stopniu filozoficzną, matematyczną, oraz przyrodniczą. Przebył wszelkie stopnie, jeśli idzie o karierę uniwersytecką. Pierwszy stopień, jaki otrzymał to magister, następnie doktor, następnie docent,(1755), profesor(1770), jeśli idzie o logikę oraz metafizykę, następnie piastuje stanowisko dziekana oraz rektora. Jako profesor już dogłębnie zajmuje się problematyką filozoficzną. Gdy ma prawie sześćdziesiąt lat pokazuje światu to, co osiągnął przez wiele lat pracy. Przykładem może być jego dzieło "Krytyka czystego rozumu". Bardzo szybko zdobywa ogromną sławę. Twórcza energia popycha go do pisania kolejnych dzieł. Starczy wiek oraz coraz większy ubytek siły zmusza Kanta, aby opuścił katedrę, jest to rok 1796, ale nadal pisze, dalej pracuje w dziedzinie nauki filozoficznej, trwa to do momentu, kiedy kończy osiemdziesiąt lat.

Jeśli idzie o pracę naukową to nie miała ona prostej drogi w życiu Kanta. Powolnie oraz w sposób mozolny wybijał się. Gdy skończył uniwersytet przez pierwsze dziesięciolecie był nauczycielem prywatnym. W ten sposób się utrzymywał. Wszystkie stopnie naukowe były powoli zdobywane, gdy katedry były obsadzane dwa razy go pominięto. Skrzydła swojej kariery rozwinął, gdy minął już mu męski wiek, wtedy wzbogacił się finansowo,, co pozwalało na swobodne życie oraz oddanie się pracy. Jeśli idzie o pedagogiczną pracę to była dość ciężka, wymagająca ogromnego wysiłku oraz czasu. Będąc docentem wykładał bardzo często, nieraz całe dnie spędzał na uniwersytecie, wykładał filozofię, nauki matematyczne, antropologiczne ,,geograficzno-fizyczne. Praca bardzo go obciążała, warunki również nie były dobre, zdrowie nie dopisywało, ale on próbował neutralizować to przez niezwykle ekonomiczny tryb swojej egzystencji. Prowadził tryb życia regularny, systematyczny, sam nakładał na siebie pewne ograniczniki. Prowadził samotne życie, bez żony bez dzieci. Inne uniwersytety go nie interesowały, mowa tu o uniwersytecie Halle, Ieny, czy Erlangen, warunki pracy nauczyciela były tam o wiele lepsze, ale skupienie i spokój nie były już te same.

Kant miał opinię nudnego pedanta, mimo swoich wielkich osiągnięć naukowych, interesowała go tylko jego specjalność ,,świat otaczający go zupełnie nie, zamykał się tylko wokół własnej osoby.. Potomność pamięta go jako już poważnego, wiekowego filozofa. Natomiast siedemdziesiąt pięć procent życia prezentował człowieka zupełnie innego typu, wykształconego wszechstronnie oraz oczytanego, czytał bardzo dużo książek a więc znał naukowe, kulturalne nowości europejskie, brał udział czynny w życiu publicznym, nie był, bez reakcji na aktualne sprawy. W późniejszym okresie swojego życia pisał dość schematycznie, ciężko, w sposób mało zrozumiały, natomiast do sześćdziesiątego roku życia należał do eseistów a nie filozofów systematycznych. Charakteryzował się wtedy żywym stylem pisarskim, dominował znaczny humor oraz dowcip. Był wtedy otwarty na innych, nie zamykał się w czterech ścianach sam ze swoją pracą fachową. Były jednak pewne cechy bardzo charakterystyczne dla tego człowieka, utrzymywały się one przez całe jego życie, mowa tu o wewnętrznej zorganizowanej dyscyplinie. Charakteryzował się purytańską moralnością, siłą woli ogromnie podtrzymywaną. Rygor nie był mu zupełnie obcy, był bardzo obowiązkowy, jeśli idzie o wykonywanie wcześniej zaplanowanych swoich zadań. Bujny temperament, fantazja życiowa, były mu zupełnie obce i nieznane- to w jego życiu na pewno nie obowiązywało. Osiemnastowieczny liberalizm był zupełnie przeciwny do jego surowej poukładanej egzystencji.

Pogląd Kantowski

Jeśli idzie o metody i zagadnienia filozoficzne

Kant stawiał nauce filozoficznej nowe zagadnienia otrzymując w ten sposób nowe wyniki; Takim pytaniem na przykład było czy na podstawie przedstawienia możemy zdobyć wiedzę o tym, co nas w naszej egzystencji otacza? Dysponujemy tylko przedstawieniami i tworzymy wypowiedzi o rzeczywistości, nurtowało go to jak się ma przedstawienie do rzeczywistości, stosunek pomiędzy podmiotem a przedmiotem. Swoje wątpliwości wyraził pisząc list do M. Hertza, brakowało mu jakiegoś ważnego czynnika prowadząc długotrwałe badania metafizyczne, czynnika, który był kluczem do rozwiązania właściwej zagadki, oczywiście zagadki metafizycznej. Pytanie go nurtujące dotyczyło jak się ma przedstawienie w stosunku do czegoś nazywanego przedmiotem. Transcendentalnymi zostały nazwane badania Kanta(zresztą sam był inicjatorem tej nazwy), odnosiła się ona do tak zwanego przekraczania. Celem tych badań było odnalezienie takich przedstawień przekraczające ograniczenia, jeśli idzie oczywiście o podmiot, przystosowujące się, jeśli idzie o przedmiot. Cała jego filozofia poznania opierała się na bardzo ważnych badaniach, filozofia jego nazywana była krytyczną a sam Kant stosował nazwę transcendentalnej.

Żeby zagadnienie wyróżniało się większą dokładnością oraz fachowością sformułowań, filozof podzielił sądy w dwojaki sposób. Pierwszej kolejności wyróżnił te, które opierają się na empiryzmie, czyli doświadczeniu, drugi rodzaj sądów niezależnych od empiryzmu, czyli doświadczenia: te pierwsze to empiryczne, następne a aprioryczne. A priori, czyli te uniezależnione od empiryzmu, źródłem ich jest nasz umysł. Konieczność oraz powszechność to ich rozpoznawalne cechy. Empiryzm ten daje nam wiedzę, że nie może być inaczej, lecz tylko tak jak z niego wynika. Natomiast, jeśli mówimy o twierdzeniu to mówimy o czymś koniecznym i to jest właśnie sąd a aprioryczny. Wykonując doświadczenia nie otrzymujemy nigdy sądów właściwych oraz dokładnie powszechnych, jedynie przypuszczalne oraz względne. Dlatego więc gdy pomyślany sąd staje się powszechnym, chodzi o to, iż wyjątek nie jest dopuszczany, to nie ma on swojego źródła w doświadczeniu, natomiast posiada ważność a apriorycznego. Następny podział sądów to syntetyczne oraz sądy analityczne. Te ostatnie starają się wypowiedzieć zawartość podmiotu zdaniowego, co zawiera się, jeśli idzie o definicję podmiotu i co możemy z niej wyprowadzać. Jeśli chodzi o syntetyczne sądy, to ich orzeczenie wypowiada to, co ich podmiot nie zawiera, nie możemy wywieść tego definiując podmiot. Analityczne służą do wyjaśniania tej wiedzy, którą już posiadamy, natomiast syntetyczne poszerzają ją. Analityczne służą do rozczłonkowania pojęcia, syntetyczne służą do dodawania do niego nowych cech. Kant dokonał połączenia tych dwóch podziałów w wyniku tego powstały a priori zwane analitycznymi oraz a posteriori, które SA również syntetyczne oraz a priori syntetyczne. Kant był twórca nowości, jeśli chodzi o metodę transcendentalną. Faktem wyjściowym było to, iż nauka rzeczywiście istnieje. Zdaniem tego filozofa, gdy nauka ciągle się rozwija, stanowi fakt ustalany przez stuletnie prace badawcze, fakt ten nie może być kwestionowany przez krytykę filozoficzną, powinien natomiast starać znaleźć wszelkie wytłumaczenie. Celem filozofii jest analizowanie nauki oraz wskazywanie warunków umożliwiających jej ciągłe kontynuacje. Taki sposób postępowania nazwał transcendencją. Taka metoda transcendentalna, przeciwna, jeśli idzie o metodę psychologiczną, bada przedstawienia oraz sądy, jakie są wytworami umysłu, poddaje analizie obiektywne fakty. Fakt to nauka, ten filozof myślał tu o matematyce, przyrodoznawstwie, odrzucając metafizykę jako fakt, widział tutaj brak postępowości oraz sporne zasadnicze stwierdzenia. Twierdzenia a priori również ją obowiązują, natomiast nie jest przez nią dawana żadna gwarancja, jaka jest w matematyce czy naukach przyrodniczych. Inne muszą być pytania filozofii transcendentalnej w stosunku do niej, czy ma możliwość syntetycznych sądów a priori, czy istnieje możliwość naukowej metafizyki?

Rozum oraz zmysły, starał się on rozwiązać zagadnienie, jakie władze pozwalają nam poznać podmiot. O dwóch władzach tutaj myślał rozumie oraz zmysłach. Jeśli chodzi o źródła poznania znane były dwa stanowiska, mowa tu o empiryzmie i racjonalizmie. Wyróżniały się jednostronnością. Rozum a nie zmysły cenione były przez racjonalizm. Zmysły Anie rozum cenione były przez empiryzm. Obiektywność oceny Kanta, obie je uważał za konieczne w poznaniu. Był zdania iż najpierw musimy kontaktować się z rzeczą aby móc ją poznać , nasze zmysły tego dokonują , rozum natomiast zdecydowanie pomoże nam w zrozumieniu.

Tak wyglądała kantowska nauka, jeśli chodzi o poznanie, była to wielka synteza empiryzmu oraz racjonalizmu. Każde poznanie przedmiotowe opiera się na spotkaniu dwóch czynników, charakteryzują się one równouprawnieniem oraz niezbędnością. Dwie instancje odpowiadają za poznanie według Kanta. Wzajemna kontrola władz umysłu jest kryterium pewności poznania. Według Kanta władze umysłu charakteryzują się odrębnymi właściwościami, dlatego należy rozważać je inaczej. Logika stanowi zasady myślenia. Ten dział logiki został rozwinięty przez Kanta, chodzi tu o myślenie aprioryczne, nazwa-logika transcendentalna. Stworzył również transcendentalną estetykę (aprioryczne czynniki poznania zmysłowego).Dwie różne funkcje składają się na proces myślenia, rozumu, chodzi tu o budowanie wiedzy opierając się o dany materiał i wnioskowanie wychodząc, raczej przekraczając to, co dane w doświadczeniu kierując się na byt absolutny. Rozsadek tak została nazwana przez filozofa pierwsza zdolność. Rozum to zdolność druga. Logika transcendentalna podzielona na dwa działy; rozsądkowa teoria zwana transcendentalna analityką, rozumowa teoria zwana transcendentalną dialektyką.

Trzy działy zawiera, więc krytyka umysłu; analitykę, dialektykę oraz estetykę, inaczej rozum, rozsądek oraz zmysły. Do tej samej części logiki należy analityka oraz dialektyka, analityka jednak bardziej wiąże się z estetyką a nie dialektyka. Razem tworzą naukowa teorię, uzasadniają rzetelną wiedzę, matematyczną oraz przyrodniczą, natomiast teoria metafizyczna stanowi dialektykę, mówimy tu o krytyce rzekomej wiedzy.

Jeśli idzie o teorię poznania, czas oraz przestrzeń(transcendentalna estetyka)

Pojęcia ogólne wytwarzane SA przez rozum, natomiast w wyobrażenia jednostkowe zaopatrują nasze zmysły. Dochodzą do nas droga receptywna, podczas bezpośredniego zetknięcia z rzeczą a te natomiast są w stanie je całkowicie pobudzać. Wrażenie rodzi się dopiero, gdy zostają pobudzone nasze zmysły. Czy nie występuje inny czynnik w wyobrażeniach niż wrażenia? Twierdząco odpowiada nasz filozof, iż występuje jeszcze czas i przestrzeń. Przestrzeń i czas zawiera przecież wrażenia, ale one nie stanowią jego przedmiotu. Istnieje możliwość zarzucenia, że wyobrażenia są ich pozbawione natomiast pojęcia zdecydowanie nie. Ich cecha to jednostkowość właściwa wyobrażeniom nie natomiast charakterystyczna dla pojęć ogólność. Nie ma wielu przestrzeni jest tylko jedna, nie ma wielu czasów tylko jeden czas.

Filozof ten zajmował się wykrywaniem apriorycznych czynników nauki, wyobrażenia wiedza zmysłowa tam ich szukał, chodziło o wyobrażenia będące powszechnymi oraz koniecznymi, po prostu a priori. Wrażenia nie podlegają tej analizie, stanowią, bowiem empiryczny czynnik, jeśli idzie o poznanie, wyobrażenia a priori mogą stanowić czas oraz przestrzeń. Na istotne ich istnienie przedstawił Kant oczywiście starannie przygotowany dowód. Argumentował dowód w następujący sposób: Po pierwsze wyobrażenie empiryczne nie stanowi przestrzeń, niemożliwością jest, aby pochodziła z zewnętrznego doświadczenia, następuje odwrotność wyobrażenie przestrzeni jest dzięki zewnętrznemu doświadczeniu. Tam gdzie jest przestrzeń może istnieć cos zewnętrznego, czyli coś, co leży po zewnętrznej naszej stronie, dlatego możemy w rzeczywistości wrażenia kierować na coś zewnętrznego, przy tym powinniśmy być zdolni wyobrażać sobie przestrzeń. Wyobrażenie konieczne tworzy przestrzeń. Nie możemy o niej nie myśleć, możemy nie myśleć o przedmiotach, które zawiera przestrzeń, ale to, iż nie ma przestrzeni nie można sobie wyobrazić. Aprioryczność czasu nasz filozof uzasadniał w sposób analogiczny. Co więc możemy powiedzieć o czasie i przestrzeni które są konieczne natomiast nieempiryczne? Jeśli nie możemy ich poznać na drodze empiryzmu to znaczy że są nie realne, natomiast wyobrażenie było by konieczne. Niemożliwością jest, aby czas oraz przestrzeń tak jak rzeczy były realne. Z trudnością można sobie to przedstawić, czas i przestrzeń porównuję tutaj do przedmiotów pozbawionych ścian. Skoro nie charakteryzują się realnością, to można je nazwać idealnymi, świat rzeczy je nie obejmuje, nasze zmysły Są ich oczywistym źródłem. Proces ten polega na tym, iż zmysły człowieka nie tworzą ich posługując się wrażeniami, lecz dodają je wrażeniom od samych siebie. Gdy wrażenia są przez nieodbierane, podlegają pewnemu porządkowi, traktując je w czasie współczesnym lub te, które kolejno maja dopiero nastąpić. Te dwa porządki tu przedstawione noszą odpowiednie nazwy: przestrzeń i czas. Aby określić przestrzeń oraz czas nasz filozof zastosował Arystotelesowskie pojęcia chodzi o tak zwaną formę oraz materię, wykorzystał je w procesie poznawczym, Arystoteles wykorzystał je natomiast, aby określić byt; zaliczał czas i przestrzeń za formy zmysłowe. Materialność należąca do wyobrażenia, mówimy o wrażeniach ma charakter zdecydowanie empiryczny, natomiast to, co tworzy ich formę jest a priori chodzi tu o przestrzeń oraz oczywiście czas. To, aby wykazać, iż przestrzeń oraz czas są a priori to zadanie tylko połowiczne dla filozofa Kanta; należało rozwiązać jeszcze tak zwaną transcendentalną zagadkę; przedstawić, iż przedmioty zawierają formy a priori. Takie transcendentalne wywodzenie zostało już uproszczone. Formy, w które wszystko się ujmuje to przestrzeń i czas, dane zmysłowe oczywiście, to każde zjawisko do nich się przystosowuje, w żaden sposób nie możemy otrzymać tego, co przestrzeń oraz czas by nie obejmowała. Uformowane przestrzennie oraz czasowo występują rzeczy, gdy trafią do doświadczenia i nieważne, jakie były wcześniej. Wszystkie zjawiska ujęte są w przestrzeń oraz czas jest to jakby odgórnie ustanowione. Siedlisko ich to przecież przedmiot a one to formy subiektywne, dlatego mają zastosowanie we wszystkich zjawiskach. Reasumując w sposób tak zwany realny przestrzeń oraz czas ukazuje nam doświadczenie; przez analizę transcendentalną dowiadujemy się o ich idealności; nic nie znaczą, jeśli chcielibyśmy analizować je pomijając zdecydowanie doświadczenie, szukanie ich, jeśli chodzi o rzeczy same w sobie również jest zupełnie nie możliwe. Takie były założenia naszego filozofa.

Kantyzm i jego istota, oraz to, jaki miał znaczenie

Pogląd, który mówił o istocie Kantyzmu zwany był krytycznym, albo inaczej transcendentalnym, mówiący, iż warunek przedmiotu to oczywiście podmiot, warunek doświadczenia to oczywiście pojęcie. Konsekwencje, jeśli idzie o ten pogląd to:

a) podejście subiektywne mówiące w sposób specjalny o subiektywnym czasie oraz przestrzeni ,subiektywnej przyczynie oraz substancji(natura podmiotu decyduje o poznaniu przedmiotu, ustrój umysłu który poznaje nie ma tu żadnego znaczenia)

b) rzeczy same w sobie traktowane w sposób agnostyczny

c) zjawiska traktowane apriorycznie

Reasumując kantyzm neguje zdecydowanie metafizykę (rzecz sama w sobie), natomiast nie podlega negacji nauka powszechna oraz konieczna, czyli odnosząca się do zjawisk.

Do charakterystycznych cech, jeśli idzie o kantyzm można zaliczyć czynnik tak zwany formalny, ta formalizacja obejmowała nie tylko metafizykę, ale również estetykę oraz naukę etyczną.

Kantyzm zawiera całe mnóstwo luźnych różnych myśli, które wiążą się z jego główną zasadą i mogą zostać uznane za odpowiednie, jeśli idzie o ich powiązanie z całym scalonym kantowskim systemem. Zaliczamy tutaj metodę transcendentalną, następnie dwa pnie poznawania, są one synteza, jeśli idzie o empiryzm oraz jeśli idzie o racjonalizm; następnie poznanie tak zwane fenomenologiczne, na przykład rozdzielenie idei, wyobrażenia oraz sądu, dalej estetyka oraz etyka jej zasady, ustalanie p

Pojęć dotyczące tego, co można uznać za moralne i tego, co można uznać za piękne.

Jeśli idzie o zwolenników Immanuela Kanta

Jego myśli filozoficzne nie miały od razu ogromnego działania i swoje można powiedzieć właściwej mocy; Myśli jego były czymś zupełnie nowym oraz bardzo trudnym na przykład "Krytyka czystego rozumu", ciężko było ją zrozumieć, próbowali ci, których można było wtedy nazwać zawodowymi filozofowali, w późniejszym czasie przez prolegomena zostaną bardziej przystępne. Kantyzm rozpowszechniał kantysta K.L. Reinhold(1755-1823) przez napisanie listów o jego filozofii. Na Uniwersytecie Jenajskim Reinhold obejmuje katedrę (1797) i od tego czasu stolica kantystów to właśnie miasto Jena. Ukazują się trzy jego krytyki i kantyzm rozwija się szybko stając się bardziej dostępnym oraz zrozumiałym, zmuszającym oczywiście do głębokiej analizy. Na terenie Niemiec rozpowszechniła się taka opinia, iż każdy powinien posiadać swoje własne zdanie na temat kantyzmu, przedstawić je a dopiero później podjąć się procesu krytykowania. Niemieckie ośrodki akademickie roiły się od jego zwolenników, na przykład Królewiec, Marburg, Berlin, Lipsk, Wiedeń czy Getyndze Myśli tego filozofa nie tylko dotyczyły samej nauki rdzennej filozoficznej, ale również matematyki, przyrodoznawstwa, przede wszystkim teologii. Zajmowali się nią literaci, poeci niemieccy. Wzbudzała coraz większe zainteresowanie, stając się przy tym coraz bardziej dostępna.

Największą swoją popularność kantyzm zdobył na ziemiach niemieckich, ale nie tylko również Anglia, Francja, Szwecja czy Holandia miała swoich zwolenników tego wielkiego filozofa Kanta.

BIBLIOGRAFIA

1. Historia Filozofii - Władysław Tatarkiewicz; Filozofia Nowożytna do roku 1830

Warszawa 1993 , Wydawnictwo Naukowe PWN