:

Mwlebranche stanowiska zwanego okazjonalizmem. Według tego stanowiska istnieje związek między duszą a ciałem, ale dusza na ciało nie działa, Bóg jest tu decydentem, on zajmuje się mianami, on jest powodem wszelkich występujących zmian. Bierność materii. O istnieniu wyłącznym materii a nie istnieniu duszy głosił Hobbes.

Spinowa należała do racjonalistów. Bóg jest pierwszą, dusza, wszelka materialność są przejawem Boga. Obok siebie występują ciało oraz duch stanowią one przejaw Boga (pierwsza substancja) - jest to stanowisko paralizmu psychofizycznego. Stanowisko Naturalizmu materialistycznego mówiło o istnieniu wyłącznie materii (Hobbes). Na byt składa się materia oraz dusza to było stanowisko reprezentowane przez Kartezjusza. Rzeczą myślącą jest dusza, ona jest odpowiedzialna za myślenie (res cogitans). Materia natomiast jest rozciągła (res extensa). Materia oraz dusza stanowią pewien rodzaj przeciwieństwa. Filozof platon stał na stanowisku mówiącym o oddzieleniu duszy od cielesności. Dusza stanowi coś doskonalszego niezależnego od ciała. Jeśli chodzi o ciało to stanowi ono więzienie dla duszy, a ta dąży do tego by się od niego uwolnić.

Jeśli idzie o koncepcję aktu oraz możności - mówi ona iż gdy coś powstaje to przybiera pewną formę. Przykładem ataku mogą być stosy pustaków. Przykładem możności może być przybranie pewnych form, domów, ścian, ogrodzeń z tych pustaków. Chodzi o to, że materia nie może istnieć bez formy. Przedstawicielem umiarkowanego realizmu pojęciowego być Arystoteles - uznający istnienie pojęć ogólnych, nazw, natomiast negował, co by istniały ogólne idee, przedmioty (istnienie idei w przedmiotach). Zmysły i rozum w równym stopniu biorą udział w poznaniu. Umysł pozwala nam poznać rzeczywistość przy udziale zmysłów. Według Arystotelesa rozum jest czystą pustą tablicą, na której w ciągu życia zapisywane jest to, co człowiek spostrzega. Najpierw coś spostrzegamy, a później poznajemy. Ten filozof był racjonalistą, w jego racjonalizmie widzimy genetyczny empiryzm. Przedstawiciele skrajnego realizmu pojęciowego był Platon. Ten filozof prawdziwe istnienie przyznawał ogólnym nazwom, ogólnym pojęciom, przedmiotom oraz ogólnym ideom. Przedstawicielem emanacji był Platon - neoplatonicy stali na tym stanowisku. Uważali oni, iż z jednego pierwiastka powstaje świat, wyłaniając się stopniowo przez różne postacie bytów. Rozum powstaje z prajedni, w następnej kolejności część duchowa związana z ruchem następnie z niej najniższa postać, jeśli idzie byt, czyli materialność, czyli coś, co jest złe. Konieczność popycha emanację. Następnym stanowiskiem jest zwane monizmem, który jest krytyczny w stosunku do dualizmu. Głosi on istnienie jednego rodzaju bytu. Występują różne jego rodzaje, myślimy tu o materializmie, sprytalizmie oraz teoriach identycznych. Stanowisko metafizycznego idealizmu immanentnego głosiło, iż rozum jest w stanie poznać tylko swoje odczucia. Idealizm epistemologiczny immanentny głosi, więc, iż ciało jest przeżyciem rozumu, który go właśnie poznaje. Berkley jest przedstawicielem tego stanowisk, jest zdania, że wszelkie przedmioty jak np. krzesło, krzak, dom, to nic innego jak tylko układ, na który składają się wyrażenia tego umysłu, który spostrzega. Takie wrażenie szczególnie oddzielał od substancji, która ma istnienie samoistne. Negował istnienie idei oraz jeśli idzie o przedmioty ogólne. Jeśli idzie o Skotystów, przedstawicielem był Szkot był zdania, że świat stworzył Bóg, oddzielał teologię od filozofii. Uważał, że jest możliwość udowodnienia, że Bóg istnieje, że istnieje tylko jeden oraz to, że świat powstał z miłości. Wola jest najwyższą formą, jeśli idzie o życie duchowe. Umysł poznaje gatunek oraz jednostkę. Formom gatunku jest dusza, formę posiada również jednostka. Dwie formy składają się na jednostkę ludzką "bytów nie należy mnożyć ponad niezbędna konieczność". Jeśli idzie o takie pojęcie jak: bycie istota, ciągłość, formy, dowód, wieczność ducha- nie widział potrzeby ich istnienia. Duże znaczenie przypisywał logice formalnej, która ukazywała stosunki, które zachodzą pomiędzy jedną jakością a drugą. Stanowisko stoików związane z cynikami, którzy ich poprzedzali. To materialiści, głoszą iż to co naprawdę istnieje to ciało, oraz materialność ciał, takie były ich założenia. Dwa czynniki składają się na wszystko, co istnieje. Myślimy tu o czynniku biernym oraz czynnym, jest tu odniesienie do materii i formy Arystotelesowskiej. Subtelniejsza jest forma od materii. Umysł przenika wszystko. Dobro najwyższe jest cnotą. Cnota decyduje o szczęściu najwyższym, cnota utożsamiona jest z dobrem, my sami na nie wpływamy. O czynie czy jest dobry czy jest zły decyduje nie skutek, lecz intencja oralna. Przedstawicielem stanowiska antynatywizmu jest Arystoteles. Stanowisko głosi, iż człowiek przychodzi na świat mając czysty umysł, czyli tabula rasa. Pojęcia wrodzone nie istnieją. Poprzez postrzeżenia, doświadczenie genetyczne zapisywana jest nasza biała tablica tym, iż empiryzm daje nam tylko wiedzę głosił Locke. Przedstawicielem natywizmu był Platon- istota ludzka przychodzi na świat z wrodzonymi już pojęciami. Oddzielał od spostrzeżenia myśl, mimo iż w kolejności następuje po postrzeżeniu. Myśl formułuje się podczas empiryzmu, jest to oczywiście proces stopniowy. Idee były oglądane w poprzedniej egzystencji przez rozum i dlatego je zapamiętał. Przypisywał Platon istnienie wiedzy rozumowej nie empirycznej. To, co wiemy na podstawie zmysłów musi być podporządkowane wiedzy wrodzonej. Platon widzi prawdę tylko w tym, co możemy dostrzec przez umysł. Zmysły nie dają stuprocentowej prawdziwości, możemy w nie wątpić. Liczy się tylko rozum. Przedstawicielem sceptycyzmu metodologicznego jest Kartezjusz, uważał, że jeśli w coś wątpimy to nie możemy uznawać tego jako prawdy. Jeśli chodzi o prawdę rozumianą w sposób klasyczny to odnosi się ona do subiektywnego doznania każdej istoty ludzkiej. Prawdziwe jest to, co uznajemy za prawdziwe. Myśl zaczyna się od empirycznego doznania. Czasami może wydawać się zupełnie inne niż rzeczywistość a jednak uznajemy ją za prawdziwą. Każda istota ludzka w subiektywny sposób jest w stanie odebrać to co ją otacza, dlatego też nie można w jednoznaczny sposób opisywać co to jest rzeczywistość. Subiektywność myśli a więc subiektywność prawdy, ponieważ to, co odbieramy jest subiektywne, myślimy tu o rzeczywistości, która nas otacza. Na rozumie opierała nieklasyczna definicja prawdy. Prawdziwość twierdzenia opiera się na empiryzmie , twierdzenie musi być zgodne z ogólnie przyjętą prawdą. Zmysły mogą nas wprowadzić w błąd, to, co uznamy za prawdę może okazać się nie prawdziwe. Pogląd na osobę boską oraz religię przez Platona-duchowy świat ma rangę wyższości, Laton dał początek filozofii chrześcijańskiej. Mówił on o demiurgu-bogu, jedyny byt, jaki istnieje to istnienie idei. Przez demiurga rozumiano boskiego budowniczego, był dobry i z dobroci serca zbudował świat. Cel jego to stworzenie świata doskonałego, dlatego starał się stworzyć najlepszy z możliwych.Za ład w świecie odpowiedzialny jest Bóg, dlatego wiemy, że Bóg stworzył świat. Dla Kartezjusza Bóg był istotą najdoskonalszą, idealność osoby boskiej. My sami nie stworzyliśmy sobie idei Boga, nadano nam ją, a zrobił to sam Bóg, sam stwórca tego dokonał, my nie mieliśmy na to żadnego wpływu. Bóg stworzył całą naturę i oczywiście nasz rozum też. Osoba boska wyróżnia się doskonałością, dlatego właśnie nie może oszukać człowieka. To, że świat materialny istnieje gwarantuje nam doskonałość osoby boskiej. U Arystotelesa znajdujemy zdefiniowanie osoby boskiej jako "pierwszy poruszycie" to on ruszył światem. Natomiast on sam wyróżnia się niezmiennością, nieruchomością, niematerialnością, posiada rozum. Umysł utożsamia z procesem myślenia, osoba boska jest doskonała, absolutna. Bog jest niezależny od niczego i od nikogo, tylko od samego siebie. Według świętego Tomasza Bog występuje jako czyste istnienia. Istnienie a istota nie ma tu żadnej różnicy. Czystym aktem istnienia jest Bóg. Należy znaleźć dowody na istnienie osoby boskiej. Kosmologiczne dowody na to, że Bog istnieje przedstawione przez świętego Tomasza. Pierwotnym dowodem jest ruch, tu ma wszystko swoją przyczynę, ale nie ma ciągu nieskończonego, dlatego docieramy do Boga, to jest do pierwszej przyczyny. Drugim dowodem jest niesamoistność świata, musi być Bog, aby wszystko powstało oraz istniało. Trzecim dowodem jest przypadkowość, byty charakteryzują się przypadkowością, a więc potrzebne by było coś konieczne, chodzi oczywiście o osobę boską. Czwartym dowodem jest różnorodność, jeśli idzie o doskonałość wszystkiego, co istnieje, konieczne jest istnienie czegoś najdoskonalszego, czyli Boga. Piąty dowód dotyczy celu rzeczywistości, cel dotyczy wszystkiego a najwyższy cel upatrywany jest w Bogu. Stanowisko empirystów mówi, iż tylko przez empiryzm dochodzimy do wiedzy. Na wiedzę składają się idee, wyobrażenia. Tabula rasa, nie zapisana tablica, zapisujemy ją dopiero poprzez działania empiryczne tak głosił J.Locke. Filozof Berkley w doświadczeniu widzi istnienie- esse est percipi. Jeśli idzie o idee to są one określone oraz konkretne, nie istnieją idee ogólne, czy przedmioty ogólne. Zasada przyczynowości została zanegowana przez Hume, istnienie współistniejących zjawisk, związki nie istnieją. Platon mówił o uniwersaliach, powszechniakach, ogólnikach, wszystko to odnosi się do jego idei. Przedmioty nazywane desygnatami. Był przedstawicielem skrajnego realizmu pojęciowego, mówił o istnieniu ogólnych nazw, ogólnych pojęć przedmiotów oraz ogólnych idei. Arystoteles jako przedstawiciel umiarkowanego realizmu pojęciowego, dawał możliwość istnienia nazw ogólnych, pojęć ogólnych, ale idee ogólne nie istnieją jak i przedmioty(W PRZEDMIOTACH ZAWARTE SĄ IDEE).Stanowisko nominalizmu mówi o istnieniu ogólnych nazw (Rosselin), natomiast neguje istnienie ogólnych pojęć oraz ogólne idee. Stanowisko konceptualizmu reprezentowane przez Kanta głosi o istnieniu nazw, pojęć ogólnych, natomiast według tego stanowiska przedmioty ogólne nie istnieją- nie posiadają odpowiednika. Stanowisko Kartezjusza -sceptycyzm. Przez wątpliwość odkrywane są teorie, które nie podlegają wątpieniu, niepewności podlegają odrzuceniu. To że świat istnieje realnie to żaden pewnik, wątpliwe jest czy istnieje Bóg , pewnikiem jest tylko proces myślenia, wszystko jest subiektywne, dualizm bytu-dusza plus materia, myśląca jest tylko dusza, rozciągłością charakteryzuje się materialność .Stanowisko Kanta pochodne od Platonizmu-myśli SA twórcami rzeczy. Przyrodą rządzą prawa charakteryzujące się koniecznością oraz niezmiennością, rozpoznawane przez nasze myśli. Podział sądów na dwa rodzaje posteriori, oraz apriori, te pierwsze pochodzą od empiryzmu, te drugie nie zależą od niego. To, co istnieje zajmuje pewną przestrzeń i czas. System Kanta zwany idealizmem transcendentalnym. Subiektywizm stanowi jego istotę. Poznanie, jeśli idzie o rzecz samą w sobie- to stanowisko agnostyczne. Negacja stanowiska metafizycznego. Starał się postawić znak równości pomiędzy tradycją racjonalistyczną a tradycją empirystyczną.