Realizacja zagranicznej polityki ekonomicznej przez państwo oznacza przede wszystkim wybór celów, jakie gospodarka chce i może osiągnąć w danych okolicznościach w zakresie stosunków ekonomicznych w innymi państwami.
Cele wyznaczane przez państwo mogą mieć charakter:
- ilościowy - tego typu cele mogą dotyczyć wielkości handlu zagranicznego, poziomu salda wymiany handlowej czy rozmiarów bezpośrednich inwestycji zagranicznych itp.;
- jakościowy - odnosi się do celów określanych jako poprawa terms of trade w wymianie międzynarodowej, stymulowanie eksportu w celu zwiększenia zatrudnienia i wydajności pracy, import nowoczesnych technologii itp.
Cele zagranicznej polityki ekonomicznej państwa można też podzielić ze względu na horyzont czasowy, jakiego dotyczą:
- cele krótkoterminowe - nie przekraczają 1 roku, najczęściej odnoszą się do rozmiarów eksportu i importu lub do terms of trade;
- cele średniookresowe - dotyczą perspektywy od 1 do 5 lat, mogą się odnosić do zwiększenia rozmiarów eksportu, wprowadzania nowych rozwiązań w produkcji dzięki transferowi technologii związanemu z importem lub do realizowanych inwestycji zagranicznych;
- cele długookresowe - są realizowane w okresie 5-letnim i dłuższym, mogą dotyczyć salda bilansu handlowego, zmian w strukturze eksportu i importu, a nawet przesunięcia w międzynarodowym podziale pracy albo zmiany specjalizacji.
Wybór celów zagranicznej polityki gospodarczej kraju nie jest jednak taki prosty. Poszczególne decyzje mogą się wykluczać i wybór jednego celu uniemożliwia realizację innego. Ważne jest uzasadnienie wyboru danych celów i skoncentrowania na nich działań - przede wszystkim ze względów społecznych.
Dla osiągnięcia wybranych celów państwo stosuje odpowiednie narzędzia zagranicznej polityki ekonomicznej. Narzędzia oznaczają w tym przypadku pewne elementy mechanizmy gospodarczego, funkcjonującego w danym kraju, pozostające pod kontrolą państwa, a które oddziałują na uczestników życia gospodarczego i wywołują ich określone reakcje mogące przyczynić się do osiągnięcia założonych celów polityki.
W ekonomii rozróżnia się dwa rodzaje narzędzi zagranicznej polityki gospodarczej kraju:
- narzędzia oddziałujące na wszystkie podmioty funkcjonujące w gospodarce - należą tu m.in. stopa procentowa, kurs walutowy, wydatki budżetowe, ceny, podatki;
- narzędzia oddziałujące tylko na podmioty uczestniczące w międzynarodowej wymianie handlowej - zalicza się tu cła, kontyngenty, subsydia itp.
Decyzja o zastosowanie określonych narzędzi zależy od przyjętych celów polityki gospodarczej.
