"Jak można przechodzić koło drzewa i nie być szczęśliwym, że się je widzi? Rozmawiać z człowiekiem i nie być szczęśliwym, że się go kocha?"

~Fiodor Dostojewski

 

Definicja przyrody obejmuje ziemię, wodę, powietrze oraz żyjące na niej rośliny i zwierzęta. Jednak dla mnie przyroda nie wiążę się jedynie z definicją, którą można wyrecytować jak wiersz, wymieniając przy tym całość materii ożywionej i nieożywionej. Przyroda odgrywa bardzo ważną rolę w życiu człowieka, ponieważ jest to miejsce pozwalające nam się zarówno wyciszyć jak i podziwiać zjawiska Matki Natury. Przede wszystkim pozostawia nam również szerokie pole do wyobraźni, dzięki której można uciec od codziennej rutyny naszego szarego życia. Dlatego też chciałbym zagłębić się w temat form ochrony przyrody w Polsce, nie pomijając przy tym jej piękna.

Do jednej z najwyższych form ochrony przyrody należą parki narodowe, które obejmują teren o powierzchni ponad tysiąc hektarów. W Polsce jest ich 22, jednak jest to jedynie kropla w morzu, ponieważ obejmuję to tylko 1% powierzchni naszego kraju. Każdy region charakteryzuje się układem warunków przyrodniczych, takich jak ukształtowanie terenu, szata roślinna, a także świat zwierząt. Parki narodowe są objęte ścisłą ochroną, co w praktyce oznacza brak zezwolenia na jakąkolwiek ingerencję człowieka. Do każdego parku przydzielony jest również obszar, na którym dopuszcza się oddziaływanie na ekosystemy oraz rozwój turystyki. Kolejną formą ochrony przyrodą są rezerwaty, parki krajobrazowe, a także obszary chronionego krajobrazu. Rezerwat jest głównie obszarem o ściśle określonym położeniu, które również jest objęte ochroną. W częściowych jego terenach dopuszcza się stosowanie określonego zespołu zabiegów oraz rozwój turystyki. Można wyróżnić wiele  rezerwatów : leśne, florystyczne, krajobrazowe, faunistyczne, torfowiskowe, stepowe, wodne, słonoroślowe i nieożywione. Do 1997 roku istniało 1204 rezerwatów, z czego 107 podlegało ścisłej ochronie. Do parków krajobrazowych zalicza się tereny, na których zjawiska przyrodnicze oraz wytwory kultury mają w danym regionie cenne walory zdrowotne, wychowawcze, poznawcze jak i estetyczne. Są to tereny naturalne, w których przeważają zabytki kultury, urozmaicona rzeźba, lasy i wody. W 1995 r. było ich w Polsce 102 o łącznej powierzchni 1965270 ha.  W obszarach chronionego krajobrazu wyróżnia się typy ekosystemów, które służą rekreacji, a działalność gospodarcza podlega niewielkim ograniczeniom. Każdy musi przestrzegać różnego rodzaju zakazów, takie jak zakaz stosowania niszczących form użytkowania przyrody oraz zakaz wnoszenia obiektów uciążliwych dla środowiska. W Polsce do roku 1995 wyznaczono 344 obszarów chronionego krajobrazu o łącznej powierzchni 57827 kilometrów kwadratowych. Poza tym istnieje też ochrona gatunkowa, która jest istotna dla wybranych gatunków zwierząt i roślin. Dzięki niej chroni się je przed bezpośrednim oddziaływaniem ludzi, np. zrywaniem roślin bądź zabijaniem zwierząt.

Następnymi przykładami ochrony są pomniki przyrody, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe i stanowiska dokumentacyjne. Pomniki przyrody są pojedynczym tworem lub skupieniem tworów przyrody żywej albo nieożywionej o bardzo ważnej wartości naukowej, dydaktycznej, estetyczno-krajobrazowej lub historyczno-pamiątkowej. Użytki ekologiczne obejmują grunty nieproduktywne z pozostałościami ekosystemów mających ogromne znaczenie dla flory, fauny, a także lokalnych środowisk typu : bagienka i oczka wodne. Zespoły przyrodniczo-krajobrazowe należą do obszarów o dużych wartościach estetycznych. W tym obszarze istnieje zezwolenie na działalność gospodarczą pod warunkiem, że w żaden sposób nie zaniży to wartości krajobrazu. Natomiast stanowiska dokumentacyjne wpływają na formę prawną ochrony obiektu przyrody nieożywionej, które mogą nie wyodrębniać się w terenie, lecz mają znaczenie dla nauki. Przykładem są miejsca występowania skamieniałości, minerałów, profil glebowy itp. Jednak problematyczne oraz dyskusyjne nadal pozostają wprowadzania na obszary rezerwatów elementów infrastruktury, które służą między innymi potrzebom turystycznym. W takich przypadkach jak najbardziej konieczne są elementy zabezpieczające przyrodę przed zniszczeniem. Poza tym każdy inny obiekt zagospodarowania, także szlaki turystyczne, powinny znajdować się wyłącznie na obrzeżach rezerwatów. Wyjątkiem są rezerwaty zlokalizowane w granicach miast.

Moim zdaniem warto dbać o nasz Świat, ponieważ   „Mamy tylko jedną Ziemię, a jej przyszłość zależy od każdego, na pozór niewielkiego, ludzkiego działania, zależy od każdego z nas” ~Florian Plit 

Piękno polskiej przyrody :

(zdjęcie)

Krajobraz górski, np. Tatry :

 (zdjęcie)

 Krajobraz nizinny, np. Wisła-ujście Narwi :

(zdjęcie) 

Pas pojezierzy, np. Jezioro Śniadwy :

(zdjęcie) 

Pas pobrzeży, np. Zatoka Pomorska :

(zdjęcie) 

Pas kotlin podkarpackich, np. Puszcza niepołomicka :

 (zdjęcie)

 Wpływ współczesnych zmian klimatycznych na przyrodę :

Klimat jest to średni stan atmosfery jak i oceanu w skalach od kilku do milionów lat.Klimat Ziemi zależy przede wszystkim od ilości energii słonecznej dochodzącej do powierzchni naszego globu. W ciągu ostatnich 3,5 miliardów lat, czyli przez cały czas od momentu kiedy tylko pojawiło się życie, nieustannie zachodziły zmiany klimatyczne na ziemi. Od samego początku aż do czasów współczesnych. Słońce emitowało coraz więcej energii cieplnej w kierunku powierzchni Ziemi. Nie przeszkodziło to w żaden sposób w rozwoju, życiu zwierząt i roślin.Być może było to możliwe dzięki nieznanemu nam czynnikowi samoregulacji. Niestety człowiek nigdy tego czynnika nie odkrył, a zaczął dokonywać przemian i eksperymentów na własną rękę. Energia dostarczana przez Słońce jest magazynowana przez chmury, gazy atmosferyczne, lądy i oceany.Dzięki temu jest to przekształcane w ciepło, które ogrzewa naszą planetę, w ten sposób regulując również wiatry i opady deszczu. Regulatorem temperatury uważa się ilość energii cieplnej, która w danym momencie może być zmagazynowana przez atmosferę ziemską.Atmosfera Ziemi zbudowana jest z powłoki gazów, które zatrzymując ciepło pozwalają na podtrzymywanie życia na Ziemi. Jest to naturalny efekt cieplarniany, bez którego nie byłoby nas na świecie. Jednakże ten efekt ulega nasilaniu się. Narasta niepokój związany z przeistaczającym się środowiskiem. Dlatego też zapewne nie tylko dla mnie, ale i dla wszystkich ludzi na świecie zastanawiający jest fakt : dlaczego i z jakiego powodu następują zmiany klimatu?. Na zmianę klimatu wpływa wiele czynników, nie tylko zewnętrznych, także wewnętrznych.  Czynnikiem zewnętrznym można nazwać ilość dochodzącego promieniowania słonecznego, zaś wewnętrznym działalność człowieka lub wpływ czynników naturalnych.Poprzez spalanie paliw kopalnych potrzebnych do produkcji energii i transportu ludzie uwalniają do atmosfery miliardy ton dwutlenku węgla.Co jest głównym gazem cieplarnianym wyemitowanym w wyniku działalności człowieka. Również wycinanie lasów wpływa bardzo źle na środowisko, w którym żyjemy. Drzewa w sposób naturalny absorbują dwutlenek węgla, a kiedy są wycinane to zjawisko nie występuje. Dzięki przemysłowi oraz  innym gałęziom gospodarki człowiek ma coraz więcej możliwości, przez co również zostaje ułatwione nasze życie. Jednak zapominamy o tym, że nie tylko to jest najważniejsze. Szeroko rozumiany przemysł zwiększa poziom innych naturalnie występujących w atmosferze gazów, takich jak metan, pochodzący z upraw ryżu, hodowli zwierząt i odpadów fermentujących na wysypiskach oraz podtlenek azotu pochodzący przede wszystkim z rolnictwa. Metan ma aż 21-krotne większy wpływ na ocieplenie klimatu niż dwutlenek węgla. Przyczynia się globalnie do około osiemnastu procent do efektu cieplarnianego. Natomiast podtlenek azotu przyczynia się mniej więcej do sześciu procent. Jest  jednak 310 razy silniejszy od dwutlenku węgla, ale jest emitowany w o wiele mniejszych ilościach. Ocieplenie klimatu na świecie powoduję podniesienie się poziomu oceanów. Biorąc to wszystko pod uwagę, można stwierdzić, że gazy te zwiększają efekt cieplarniany, zagęszczając naturalną powłokę gazów w atmosferze, co zostało udowodnione i stało się faktem. W XX wieku nastąpił znaczny wzrost stężenia gazu w atmosferze. Obecnie waha się on na poziomie około 370 ppmm. Dowodem na to jest na przykład wydarzenie typu Dansgaard-Oeschger. Jest to wydarzenie, w którym błyskawicznie szybko nastąpiły zmiany klimatu globu. W ciągu 100 000 lat wydarzyło się to aż 20 razy. Rezultat tego jest taki, że temperatura rośnie, pozbawiając klimat równowagi. Zmiana klimatu jest tematem intensywnych badań a także przedmiotem zainteresowania ONZ- Organizacji Narodów Zjednoczonych. W dniach od 3 do 14 czerwca 1992 roku w Rio de Janeiro zorganizowano Konferencję Narodów Zjednoczonych na temat Środowiska i Rozwoju, popularnie zwaną „Szczytem Ziemi”. Przedmiotem konferencji były zagadnienia związane ze środowiskiem naturalnym i jego ochroną a także tematy dotyczące rozwoju. Nie tylko meteorolodzy i klimatolodzy obserwują te zmiany, także hydrolodzy, rolnicy oraz biolodzy. Przez ostatnie lata występują późniejsze odloty ptaków  lub pozostawanie pospolitych migrantów na okres zimy, zaobserwowany na przykład w Krakowie w przypadku łabędzi.  Szacuje się, że średnio w latach 50-tych XXI w. temperatura powietrza wzrośnie o około 2 do 3º Celsjusza. Chociaż są jeszcze wątpliwości, co do skali zmian klimatycznych, istnieje powszechna zgoda, co do tego, że ocieplenie o około 1,3˚C jest nieuniknione ze względu na obecną koncentrację dwutlenku węgla w atmosferze.Aby zapobiec najgorszemu scenariuszowi zmian klimatycznych, musimy zatrzymać ocieplenie poniżej 2˚C.Do naturalnych  czynników wpływających na owe zmiany klimatyczne możemy zaliczyć erupcję wulkanów, a także czynniki astronomiczne i solarne. Co ważne wybuchy wulkanów mają duży wpływ na ochłodzenie, ponieważ uwalniają aerozole i gazy cieplarniane. Jeśli jednak nie są to katastrofalne wybuchy, które zachodzą jednocześnie na całym globie, to zmiany te nie są długotrwałe. Bardzo brane pod uwagę są efekty solarne. Mimo tego wszystkiego, najbardziej  przykuwają uwagę tak zwane efekty wybuchu słonecznego. Uważane za tajemnicze oraz bardzo szczególne, powtarzają się cyklicznie co 11 lat. Można je zaobserwować między innymi w słojach rocznych przyrostów drzew. Podczas tej wyjątkowej aktywności Słońca, mniej energii promienistej dociera do powierzchni Ziemi. Kolejnym problemem związanym ze zmianami klimatycznymi jest dziura ozonowa na wysokości  15 – 20 km nad Ziemią.Po raz pierwszy zaobserwowana w 1985 roku nad Antarktydą.  Polega to na zawartości ozonu w stratosferze. Powłoka ozonowa jest naturalnym filtrem chroniącym organizmy żywe przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym o długości fali poniżej 285 nm.  Dziura ozonowa może stanowić ogromne zagrożenie. Powstaje ona przede wszystkim na skutek emisji do atmosfery związków chlorofluorowęglowych, czyli tzw. freonów. Pod wpływem promieniowania ultrafioletowego uwalnia się wolny chlor atakujący cząsteczki ozonu, co prowadzi do wyzwalania tlenu.  Z powodu owego zagrożenia doszło do opracowania oraz podpisania tak zwanego Protokołu Montrealskiego. Odbyło się to dnia 16 września 1987 roku. Jego celem jest wyeliminowanie czynników niszczących powłokę ozonową. W Protokole zainteresowane państwa podzielono na kilka kategorii, za kryterium uznając poziom rozwoju gospodarczego. Stało się to także bardzo korzystne dla państw Trzeciego Świata,  wymagania ekologiczne nie spowolnią tempa rozwoju gospodarczego tych krajów. Innym negatywnym zjawiskiem jest pustynnienie. Pojęcie to oznacza degradację gleb na obszarach suchych, półsuchych i półwilgotnych. Spowodowane jest rożnymi czynnikami, miedzy innymi, zmianami klimatycznymi, ale głównie działalnością człowieka. Pustynie pochłaniają rocznie prawie 6 mln hektarów w 60 krajach zamieszkałych łącznie przez około miliard ludzi. Jest to kolejne zagrożenie, z którym borykają się nie tylko państwa Trzeciego Świata, choć to właśnie te państwa są najbardziej zagrożone, państwa bardzo dobrze uprzemysłowione nie są od tego wolne. Powodem pustynnienia jest nadmierne stosowanie pestycydów, nawozów oraz meliorację prowadzącą do wypłukania gleby. Poddajemy przez to środowisko bardzo intensywnej eksploatacji. Jednak nie tylko to przyczynia się do tego zjawiska, również degradacja lasów, degradacja drzew na sawannie, zaorywanie stepów, nadmierny wypas bydła, zmiana kierunków biegu rzek, górnictwo, porzucanie tradycyjnych technik uprawy na rzecz rolnictwa towarowego.By zmniejszyć zmiany klimatyczne, musimy bardziej dbać o środowisko, w który żyjemy oraz w którym będą żyły nasze pokolenia. Powinniśmy brać udział działaniach wspomagających obszary suche, poprzez nawadnianie, zakaz wycinania lasów, zalesianie czy sadzenie roślinności w dolinach rzek okresowych. Nie powinniśmy zakładać, że to tylko jedynie przez ludzi  przeobraża się świat. Jednak niewątpliwie powinniśmy myśleć o innych mieszkańcach Ziemi oraz o niej samej. Musimy troszczyć się o otaczający nas świat. 

 

 

Korzystałam ze stron internetowych :

https://slideplayer.pl/slide/10348226/

https://papers.wsb.poznan.pl/sites/papers.wsb.poznan.pl/files/StudiaPeriegetica/6_3_2009.pdf

https://sciaga.pl/tekst/39453-40-formy_ochrony_przyrody_w_polsce

https://sjp.pwn.pl/slowniki/przyroda.html

https://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/przyroda

https://www.zamyslenie.pl/aforyzm/jak-mozna-przechodzic-kolo-drzewa-i-nie-byc-szczesliwym-ze-sie-je-widzi-rozmawiac-7608555/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Krainy_geograficzne_w_Polsce

Zmiana klimatu źródła :

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zmiana_klimatu

http://beskid.geo.uj.edu.pl/mgr_IK/Igor_Karon/degradacja.html

http://ziemianarozdrozu.pl/encyklopedia/94/susze-i-pustynnienie

https://pl.wikipedia.org/wiki/Dziura_ozonowa

http://ekoproblemy.2ap.pl/ozon.htm

https://pl.wikipedia.org/wiki/Protok%C3%B3%C5%82_Montrealski

http://www.zst.edu.pl/html/ekologia/index6.html

https://pl.wikipedia.org/wiki/Szczyt_Ziemi_1992

http://www.listyznaszegosadu.pl/pl/article_print.php?id=629875

http://cordis.europa.eu/news/rcn/32255_pl.html

https://pl.wikipedia.org/wiki/Erupcja_wulkanu

https://pl.wikipedia.org/wiki/Gaz_cieplarniany

https://pl.wikipedia.org/wiki/Atmosfera

http://www.zst.edu.pl/html/ekologia/index9.html

http://ekoproblemy.2ap.pl/efciepl.htm

https://pl.wikipedia.org/wiki/Trzeci_%C5%9Awiat

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pustynia

ZASTRZEGAM SOBIE PRAWO NIE KOPIOWANIA MOJEJ PRACY!

Pozdrawiam,

Wiktoria