1. O Fortuna
O Fortuna O Fortuno
velut Luna niby Księżyc
statu variabilis, zmienna,
semper crescis zawsze rośniesz
aut decrescis; albo nikniesz;
vita detestabilis życie nienawistne
nunc obdurat raz przetrzyma
et tunc curat a raz pokrzepia
ludo mentis aciem, ducha w zabawie,
egestatem, biedę,
potestatem władzę
dissolvit ut glaciem. rozpuszcza jak lód.
Sors immanis Losie straszliwy
et inanis, i czczy,
rota tu volubilis, ty kołem się toczysz,
status malus, jesteś złośliwy,
vana salus daremne zdrowie
semper dissolubilis, tyś zawsze nietrwałe,
obumbrata nieznany
et velata
michi quoque niteris; stawiasz mi opór;
nunc per ludum teraz w zabawie
dorsum nudum nagi grzbiet
fero tui sceleris. nadstawiam na twój cios.
Sors salutis Los mi teraz jest przeciwny
et virtutis w zdrowiu
michi nunc contraria, i cnocie,
est affectus dotknął
et defectus i zawiódł
semper in angaria. w niewolę.
Hac in hora W tej godzinie
sine mora bez zwłoki
corde pulsum tangite; uderzcie w serce;
quod per sortem ponieważ los
sternit fortem, powalił odważnego,
mecum omnes plangite. wszyscy ze mną zapłaczcie!
2. Fortune plango vulnera
Fortune plango vulnera Oblewam rzewnymi łzami
stillantibus ocellis rany od losu,
quod sua michi munera bo mi swe dary
subtrahit rebellis. buńczucznie odebrała.
Verum est, quod legitur, Prawdą jest, co czytają,
fronte capillata, z bujną ona grzywą na czole
sed plerumque sequitur lecz gdy się okazja nadarza -
Occasio calvata. łysa.
In Fortune solio Na tronie Fortuny
sederam elatus, zasiadłem dumnie
prosperitatis vario różnobarwnym kwieciem
flore coronatus; pomyślności uwieńczony;
quicquid enim florui czymkolwiek bowiem zakwitłem
felix et beatus, szczęśliwy i błogosławiony,
nunc a summo corrui teraz ze szczytu runąłem
gloria privatus. chwały pozbawiony.
Fortune rota volvitur: Koło Fortuny się toczy:
descendo minoratus; schodzę w poniżeniu
alter in altum tollitur; kolejny na górę się wspina;
nimis exaltatus zanadto hardy
rex sedet in vertice król siedzi na szczycie
caveat ruinam! niech się strzeże upadku!
nam sub axe legimus albowiem pod osią wozu czytamy:
Hecubam reginam. "Królowa Hekuba"
3. Veris leta facies
Veris leta facies Szczęśliwe oblicze Wiosny
mundo propinatur, zwraca się do świata,
hiemalis acies mroźne wejrzenie Zimy
victa iam fugatur, ucieka już zwyciężone
in vestitu vario w różnobarwnym płaszczu
Flora principatur, Flora włada,
nemorum dulcisono słodycz gajów
que cantu celebratur. czci ją śpiewem.
Flore fusus gremio W objęciach Flory
Phebus novo more Feb jeszcze raz się uśmiecha
risum dat, hac vario już pokryty
iam stipate flore. barwnymi kwiatami.
Zephyrus nectareo Zefir oddycha
spirans in odore. wonią nektaru.
Certatim pro bravio Biegnijmy w zawody
curramus in amore. o miłość!
Cytharizat cantico Gra na cytrze
dulcis Philomena, słodka Filomena
flore rident vario śmieją się różnym kwieciem
prata iam serena, łaki już radosne
salit cetus avium podrywa się do lotu ptaków gromada
silve per amena, w miłych gajach,
chorus promit virgin chór dziewic
iam gaudia millena. tysiąc słodkich obietnic składa.
4. Omnia sol temperat
Omnia sol temperat Słońce wszystko ogrzewa
purus et subtilis, czyste i delikatne
novo mundo reserat nowemu światu odsłania
faciem Aprilis, oblicze Kwietnia
ad amorem properat ku miłości się skłania
animus herilis serce mężczyzny
et iocundis imperat i przyjemnościami włada
deus puerilis. bóg - chłopiec.
Rerum tanta novitas To wielkie odrodzenie
in solemni vere w corocznym święcie Wiosny
et veris auctoritas i wiosny siła
jubet nos gaudere; karze się nam radować;
vias prebet solitas, pokazuje dobrze znane ścieżki,
et in tuo vere i w twej wiośnie jest
fides est et probitas wierność i uczciwość
tuum retinere. by zatrzymać co twoje.
Ama me fideliter, Kochaj mnie wiernie,
fidem meam noto: moją wierność znam:
de corde totaliter z całego serca
et ex mente tota i z całej duszy
sum presentialiter jestem tutaj z tobą
absens in remota, nawet nieobecny
quisquis amat taliter, ktokolwiek tak mocno kocha
volvitur in rota. kręci się w kole.
5. Ecce gratum
Ecce gratum Oto miła
et optatum i upragniona
Ver reducit gaudia, Wiosna przywraca radość,
purpuratum purpurowo
floret pratum, kwitnie łąka
Sol serenat omnia. Słońce rozświetla wszystko
Iamiam cedant tristia! i niech już ustąpią smutki!
Estas redit, Wraca lato,
nunc recedit naraz znika
Hyemis sevitia. zimy srogość.
Iam liquescit Już się topi
et decrescit i zanika
grando, nix et cetera; lód, śnieg i reszta;
bruma fugit, zima czmycha,
et iam sugit i już ssie
Ver Estatis ubera; Wiosna piersi Lata;
illi mens est misera, ten się smuci,
qui nec vivit, kto nie żyje,
nec lascivit nie swawoli
sub Estatis dextera. we władzy Lata.
Gloriantur Chlubią się
et letantur i cieszą
in melle dulcedinis, ze słodyczy miodu,
qui conantur, którzy starają się
ut utantur zdobyć nagrodę
premio Cupidinis: Kupiudyna:
simus jussu Cypridis jesteśmy na rozkaz Kypridy
gloriantes ciesząc się
et letantes i weseląc
pares esse Paridis. równi Parysowi.
6. Tanz
7. Floret silva nobilis
Floret silva nobilis Potężnieje las szlachetny
floribus et foliis. od kwiatów i liści.
Ubi est antiquus Gdzie jest stary
meus amicus? mój przyjaciel?
Hinc equitavit, Odjechał stąd,
eia, quis me amabit? eh, kto mnie pokocha?
Floret silva undique, Kwitnie wszędzie las,
nah min gesellen ist mir we. ………
Gruonet der walt allenthalben,
wa ist min geselle alse lange?
Der ist geriten hinnen,
o wi, wer sol mich minnen?
8. Chramer, gip die varwe mir
Chramer, gip die varwe mir,
die min wengel roete,
damit ich die jungen man
an ir dank der minnenliebe noete.
Seht mich an,
jungen man,
lat mich iu gevallen!
Minnet, tugentliche man,
minnecliche frouwen,
minne tuot iu hoch gemout
unde lat iuch in hohen eren schouwen!
Seht mich an
jungen man,
lat mich iu gevallen!
Wol dir, werit, daz du bist
also freudenriche!
ich will dir sin undertan
durch din liebe immer sicherliche.
Seht mich an,
jungen man,
lat mich iu gevallen!
9. Reie
Swaz hie gat umbe
Swaz hie gat umbe,
daz sint alles megede,
die wellent an man
allen disen sumer gan!
Chume, chum, geselle min
Chume, chum, geselle min,
ih enbite harte din,
ih enbite harte din,
chume, chum, geselle min.
Suzer rosenvarwer munt,
chum un mache mich gesunt
chum un mache mich gesunt,
suzer rosenvarwer munt
Swaz hie gat umbe
Swaz hie gat umbe,
daz sint alles megede,
die wellent an man
allen disen sumer gan!
10. Were diu werlt alle min
Were diu werlt alle min
von deme mere unze an den Rin
des wolt ih mih darben,
daz diu chunegin von Engellant
lege an minen armen.
11. Estuans interius
Estuans interius Płonę wewnątrz
ira vehementi gwałtownym gniewem
in amaritudine gorzko
loquor mee menti: mówię swemu sercu:
factus de materia, stworzony z materii,
cinis elementi cząski prochu
similis sum folio, podobny jestem do liścia,
de quo ludunt venti. którym igrają wiatry.
Cum sit enim proprium Jeśli rzeczą jest
viro sapienti mędrca
supra petram ponere budować na skale
sedem fundamenti, dom -
stultus ego comparor ja głupiec urządzam się
fluvio labenti, na rwącej rzece,
sub eodem tramite na tej ścieżce
nunquam permanenti. zawsze zmiennej.
Feror ego veluti Unoszę się
sine nauta navis, jak bez żeglarza okręt
ut per vias aeris jaki przez powietrza ścieżki
vaga fertur avis; unosi się zbłąkany ptak
non me tenent vincula, nie pętają mnie więzy
non me tenet clavis, nie więzi mnie klucz,
quero mihi similes szukam sobie podobnych
et adiungor pravis. i do niegodziwców przystaję.
Mihi cordis gravitas Mnie powaga serca -
res videtur gravis; wydaje się zbyt uciążliwa;
iocis est amabilis mile jest żartować
dulciorque favis; i słodsze to od miodu;
quicquid Venus imperat, co rozkaże Wenera,
labor est suavis, miłym jest obowiązkiem,
que nunquam in cordibus ta nigdy w sercach
habitat ignavis. leniwych nie mieszka.
Via lata gradior Szeroką kroczę drogą
more iuventutis zwyczajem młodości
inplicor et vitiis na manowce schodzę
immemor virtutis, nie dbając o cnotę,
voluptatis avidus rozkoszy żądny
magis quam salutis, bardziej niż zdrowia,
mortuus in anima zginęła moja dusza
curam gero cutis. dbam tylko o skórę.
12. Olim lacus colueram,
Olim lacus colueram, Niegdyś mieszkałem na jeziorze,
olim pulcher extiteram, niegdyś byłem piękny,
dum cignus ego fueram. gdy byłem łabędziem.
Miser, miser! Biedny, biedny!
modo niger teraz czarny
et ustus fortiter! i mocno spalony!
Girat, regirat garcifer; Sługa mnie na rożnie obraca,
me rogus urit fortiter; stos mnie spala mocno,
propinat me nunc dapifer, teraz mnie, sługa, do stołu podaje
Miser, miser! Biedny, biedny!
modo niger teraz czarny
et ustus fortiter! i mocno spalony!
Nunc in scutella iaceo, Już leżę na talerzu
et volitare nequeo i odlecieć nie potrafię,
dentes frendentes video: zgrzytające zęby widzę:
Miser, miser! Biedny, biedny!
modo niger teraz czarny
et ustus fortiter! i mocno spalony!
13. Ego sum abbas
Ego sum abbas Cucaniensis Jam jest mnich z Kukanii
et consilium meum est cum bibulis, a zgromadzeniem moim pijaczkowie
et in secta Decii voluntas mea est, i mą wolą jest być w szkole Decjusza,
et qui mane me quesierit in taberna, który rankiem mnie szuka w karczmie
post vesperam nudus egredietur, a wieczorem nagi wyjdzie,
et sic denudatus veste clamabit: i tak płaszcza pozbawiony zawoła:
Wafna, wafna! och! och!
Quid fecisti Cóż zrobiłeś losie
sors turpassi? niegodziwy?
Nostre vita gaudia Naszego życia radości
abstulisti omnia! odebrałeś wszystkie!
14. In taberna quando sumus
In taberna quando sumus Gdy jesteśmy w karczmie
non curamus quid sit humus, nie dbamy o ziemskie sprawy,
sed ad ludum properamus, ale spieszno nam do gry,
cui semper insudamus. co wyciska z nas pot.
Quid agatur in taberna Co się dzieje w karczmie
ubi nummus est pincerna, gdzie pieniądz rządzi,
hoc est opus ut queratur, trzeba by zapytać,
si quid loquar, audiatur. a posłuchać, gdy odpowiem.
Quidam ludunt, quidam bibunt, Jedni grają, inni piją,
quidam indiscrete vivunt. inni źle się prowadzą.
Sed in ludo qui morantur, Lecz ci co w grze zwlekają,
ex his quidam denudantur wśród nich bywają rozbierani
quidam ibi vestiuntur, drudzy tu są ubierani,
quidam saccis induuntur. inni okrywają się workami po pieniądzach.
Ibi nullus timet mortem tutaj nikt się śmierci nie lęka
sed pro Baccho mittunt sortem. lecz w imię Bachusa rzuca los.
Primo pro nummata vini, Po pierwsze za szynkarkę
ex hac bibunt libertini; przez nią piją lekkoduchy;
semel bibunt pro captivis, raz piją za więźniów,
post hec bibunt ter pro vivis, potem trzykroć za żywych,
quater pro Christianis cunctis cztery razy za Chrześcijan,
quinquies pro fidelibus defunctis, pięć za wiernych zmarłych
sexies pro sororibus vanis, sześć za stracone siostry,
septies pro militibus silvanis. siedem za leśne ścieżki
Octies pro fratribus perversis, Osiem za błądzących braci
nonies pro monachis dispersis, dziewięć za podzielonych mnichów,
decies pro navigantibus dziesięć za żeglarzy,
undecies pro discordaniibus, jedenaście za skłóconych,
duodecies pro penitentibus, dwanaście za pokutników,
tredecies pro iter agentibus. trzynaście za tych w podróży.
Tam pro papa quam pro rege Tak za papieża jak i za króla
bibunt omnes sine lege. piją wszyscy bez umiaru.
Bibit hera, bibit herus, Pije pani, pije pan,
bibit miles, bibit clerus, pije żołnierz, pije ksiądz,
bibit ille, bibit illa, pije ów, pije tamta,
bibit servis cum ancilla, pije niewolnik z niewolnicą,
bibit velox, bibit piger, pije szybki, pije leniwy,
bibit albus, bibit niger, pije biały, pije czarny,
bibit constans, bibit vagus, pije rozważny, pije chwiejny
bibit rudis, bibit magnus. pije prostak, pije mędrzec.
Bibit pauper et egrotus, Pije biedak i chory,
bibit exul et ignotus, pije wygnaniec i cudzoziemiec,
bibit puer, bibit canus, pije chłopiec, pije pies,
bibit presul et decanus, pije biskup, pije diakon,
bibit soror, bibit frater, pije siostra, pije brat,
bibit anus, bibit mater, pije babka, pije matka,
bibit ista, bibit ille, pije ta, pija ów,
bibunt centum, bibunt mille. piją setki i tysiące.
Parum sexcente nummate Nie wystarczy sześćset sesterców,
durant, cum immoderate kiedy wszyscy
bibunt omnes sine meta. piją bez umiaru.
Quamvis bibant mente leta, Chociaż piją wesoło,
sic nos rodunt omnes gentes tak nas lżą wszystkie narody
et sic erimus egentes. i tak będziemy cierpieć.
Qui nos rodunt confundantur Kto nas lży niech będzie przeklęty
et cum iustis non scribantur. i ze sprawiedliwymi nie będzie opiewany.
15. Amor volat undique Miłość lata wszędzie
Amor volat undique, Miłość lata wszędzie,
captus est libidine. pochwycona przez żądzę.
Iuvenes, iuvencule Młodzieńcy, dziewczęta
coniunguntur merito. łączą się.
Siqua sine socio, Dziewczyna bez kochanka
caret omni gaudio, tęskni za radością,
tenet noctis infima trzyma późną nocą
sub intimo pod strażą
cordis in custodia swe serce
fit res amarissima. rzecz bardzo gorzka.
16. Dies, nox et omnia Dzień, noc i wszystko
Dies, nox et omnia Dzień, noc i wszystko
michi sunt contraria; mnie się sprzeciwia;
virginum colloquia rozmowy dziewic
me fay planszer, doprowadzają mnie do szlochu,
oy suvenz suspirer, i częstych westchnień,
plu me fay temer. a wiele mnie przeraża.
O sodales, ludite, O towarzysze, bawcie się,
vos qui scitis dicite wy, co wiecie- mówcie,
michi mesto parcite, mnie smętnego oszczędźcie,
grand ey dolur, wielki jest mój ból,
attamen consulite a jednak doradźcie mi
per voster honur. na wasz honor.
Tua pulchra facies Twoja piękna twarz
me fay planszer milies, tysiąc razy mnie doprowadzała do łez,
pectus habet glacies. serce ma z lodu.
A remender Zaraz żywy
statim vivus fierem stanę się
per un baser. w tym jednym pocałunku.
17. Stetit puella Stanęła dziewczyna
Stetit puella Stanęła dziewczyna
rufa tunica; w czerwonej tunice;
si quis eam tetigit, gdy ją kto dotknął
tunica crepuit. suknia szeleściła.
Eia. Hejże!
Stetit puella Stała dziewczyna
tamquam rosula; tak jak różyczka;
facie splenduit, z twarzą rozjaśnioną,
os eius fioruit. a usta jej kwitły.
Eia. Hejże!
18. Circa mea pectora W moim sercu
Circa mea pectora W moim sercu
multa sunt suspiria wiele westchnień
de tua pulchritudine, o twym pięknie,
que me ledunt misere. które mnie ranią.
Manda liet,
Manda liet
min geselle
chumet niet.
Tui lucent oculi Twoje oczy błyszczą
sicut solis radii, tak jak promienie słońca,
sicut splendor fulguris jak blask błyskawicy
lucem donat tenebris. daje światło ciemnościom.
Manda liet
Manda liet,
min geselle
chumet niet.
Vellet deus, vallent dii Zechciał bóg, chcieli bogowie,
quod mente proposui: czego zapragnąłem:
ut eius virginea abym zrzucił
reserassem vincula. więzy jej dziewictwa.
Manda liet,
Manda liet,
min geselle
chumet niet.
19. Si puer cum puellula Jeśli chłopiec z dziewczynką
Si puer cum puellula Jeśli chłopiec z dziewczynką
moraretur in cellula, figluje w pokoiku,
felix coniunctio. to szczęśliwa ich spółka.
Amore suscrescente Kiedy miłość rośnie
pariter e medio między nimi po równo
avulso procul tedio, to wstyd odrzuciwszy,
fit ludus ineffabilis to gra bez słów
membris, lacertis, labii między ich ciałami.
20.Veni, veni, venias Przyjdź, przyjdź, przyjdź
Veni, veni, venias, Przyjdź, przyjdź, przyjdź,
ne me mori facias, nie pozwól mi umrzeć,
hyrca, hyrce, nazaza, hyrca, hyrce, nazaza,
trillirivos... trillirivos…
Pulchra tibi facies Piękna jest twoja twarz
oculorum acies, i blask spojrzenia,
capillorum series, sploty włosów,
o quam clara species! o jakże wspaniałe stworzenie!
Rosa rubicundior, Bardziej płomienna od róży,
lilio candidior bielsza od lilii
omnibus formosior, kształtna bardziej niż wszyscy,
semper in te glorior! zawsze tobą się chlubię!
21. In truitina W niepewności
In truitina mentis dubia W niepewności uczuć
fluctuant contraria pływają przeciwności:
lascivus amor et pudicitia. frywolna miłość i skromność.
Sed eligo quod video, Lecz wybieram, co widzę,
collum iugo prebeo, I daję kark pod jarzmo,
ad iugum tamen suave transeo. a jednak pod słodkie jarzmo idę.
22. Tempus es iocundum Czasie, jesteś miły
Tempus es iocundum, Czasie, jesteś miły,
o virgines, o dziewice,
modo congaudete tylko cieszcie się,
vos iuvenes. i wy młodzieńcy.
Oh, oh, oh, Och, och, och,
totus floreo, cały kwitnę,
iam amore virginali już miłością dziewiczą
totus ardeo, cały płonę,
novus, novus amor to nowa, nowa miłość
est, quo pereo. od której ginę.
Mea me confortat Moja obietnica mnie
promissio, umacnia,
mea me deportat moja odmowa
negatio. mnie oddala.
Oh, oh, oh Och, och, och
totus floreo cały kwitnę
iam amore virginali już miłością dziewiczą
totus ardeo, cały płonę,
novus, novus amor to nowa, nowa miłość
est, quo pereo. od której ginę.
Tempore brumali Zimą
vir patiens, mężczyzna cierpliwy,
animo vernali z powiewem wiosny -
lasciviens. frywolny.
Oh, oh, oh, Och, och, och,
totus floreo, cały kwitnę,
iam amore virginali już miłością dziewiczą
totus ardeo, cały płonę,
novus, novus amor to nowa, nowa miłość
est, quo pereo. od której ginę.
Mea mecum ludit Moja niewinność
virginitas, ze mną igra,
mea me detrudit moja prostota mnie
simplicitas. powstrzymuje.
Oh, oh, oh, Och, och och,
totus floreo, cały kwitnę,
iam amore virginali już miłością dziewiczą,
totus ardeo, cały płonę,
novus, novus amor to nowa, nowa miłość
est, quo pereo. od której ginę.
Veni, domicella, Przyjdź, o pani,
cum gaudio, z radością,
veni, veni, pulchra, przyjdź, przyjdź, piękna,
iam pereo. już ginę.
Oh, oh, oh, Och, och, och,
totus floreo, cały kwitnę,
iam amore virginali już miłością dziewiczą,
totus ardeo, cały płonę,
novus, novus amor to nowa, nowa miłość,
est, quo pereo. od której płonę.
23. Dulcissime O najsłodszy
Dulcissime, O najsłodszy,
totam tibi subdo me! oddam ci całą siebie!
24. Ave formosissima Witaj najpiękniejsza!
Ave formosissima, Witaj najpiękniejsza,
gemma pretiosa, klejnocie najcenniejszy,
ave decus virginum, witaj dumo dziewic,
virgo gloriosa, dziewico wspaniała,
ave mundi luminar, witaj światło świata,
ave mundi rosa, witaj różo świata,
Blanziflor et Helena, Blancifloro i Heleno,
Venus generosa! szczodra Wenus!
25. O Fortuna
O Fortuna O Fortuno
velut Luna niby Księżyc
statu variabilis, zmienna,
semper crescis zawsze rośniesz
aut decrescis; albo nikniesz;
vita detestabilis życie nienawistne
nunc obdurat raz wytrzyma
et tunc curat a raz pokrzepia
ludo mentis aciem, ducha w zabawie,
egestatem, biedę,
potestatem władzę
dissolvit ut glaciem. rozpuszcza jak lód.
Sors immanis Losie straszliwy
et inanis, i czczy,
rota tu volubilis, ty kołem się toczysz,
status malus, jesteś złośliwy,
vana salus daremne zdrowie
semper dissolubilis, tyś zawsze nietrwały
obumbrata zacieniony
et velata i osłonięty
michi quoque niteris; stawiający opór;
nunc per ludum teraz w zabawie
dorsum nudum nagi grzbiet
fero tui sceleris. nadstawiam na twój cios.
Sors salutis Los mi teraz jest przeciwny
et virtutis w zdrowiu
michi nunc contraria, i cnocie,
est affectus dotknął
et defectus i zawiódł
semper in angaria. w niewolę.
Hac in hora W tej godzinie
sine mora bez zwłoki
corde pulsum tangite; uderzcie w serce;
quod per sortem gdyż los
sternit fortem, powalił odważnego,
mecum omnes plangite. wszyscy ze mną zapłaczcie!
