TEMAT LEKCJI: Jak rozmawiają uczniowie - cechy slangu młodzieżowego.

CZAS: 45 min.

CELE KSZTAŁCENIA:

CEL OGÓLNY:

  • Wzbogacenie wiedzy o języku traktowanym jako stale rozwijający się system, obserwacja zmian w nim zachodzących.

CELE OPERACYJNE:

Po lekcji:

  • Uczeń poprawnie definiuje pojęcia: gwara, slang, żargon.
  • Wie, gdzie i w jakich okolicznościach powstają żargony środowiskowe.
  • Zna elementy slangu więziennego, żołnierskiego, uczniowskiego.
  • Potrafi wymienić charakterystyczne cechy poszczególnych żargonów.

METODY: metoda analizy dokumentacyjnej, metoda analizy wykonawczej, heureza.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: Kartony z zapisami fragmentów rozmów prowadzonych w określonym żargonie. - "Nowy słownik gwary uczniowskiej" pod red. H. Zgółkowej, W-wa 2004; -"Słownik gwary uczniowskiej" pod red.K.Czarneckiej,Wrocław 1990;

PRZEBIEG LEKCJI:

I. WPROWADZENIE DO TEMATU:

1) Zapoznanie uczniów z różnymi rodzajami slangów.

Nauczyciel rozdaje uczniom karteczki, na których zostały spisane fragment rozmów prowadzonych przez przedstawicieli różnych środowisk. Uczniowie zastanawiają się gdzie i w jakich okolicznościach mogła mieć miejsce taka rozmowa. Dochodzą do wniosku, iż pewne środowiska posługują się stworzoną przez siebie odmiana polszczyzny. Wyszukują słowa charakterystyczne dla poszczególnych grup społecznych. Ustalają, w jakim celu tworzone są ,,nowe języki".

2) Podanie definicji słów: gwara, slang, żargon.

Nauczyciel rozdaje uczniom różnego rodzaju słowniki i prosi o wyszukanie i odczytanie określonych definicji. Uczniowie zapoznają się z różnymi definicjami podanych słów. Określają podobieństwa i rozbieżności pomiędzy określanymi terminami. Tworzą i zapisują w zeszytach te definicje, które uważają za najtrafniejsze.

II. LEKCJA WŁAŚCIWA:

1) Podanie i rozważenie tematu lekcji.

Nauczyciel podaje temat zająć i rozmawia z uczniami na temat tego, czy jako uczniowie również posiadają swój żargon.

2) Współczesny żargon uczniowski.

Uczniowie początkowo samodzielnie wyszukują słów, które należą do żargonu młodzieżowego. Podają je, zapisują na tablicy i tłumaczą ich znaczenie. Następnie między sobą próbują ułożyć dialog, który mogliby przeprowadzić ich rówieśnicy. Odnajdują charakterystyczne cechy współczesnego żargonu młodzieżowego.

3) Żargon uczniowski dawniej.

Nauczyciel rozdaje uczniom karteczki z dialogami napisanymi w żargonie uczniów, ale obowiązującym kilkanaście lat temu. Uczniowie wskazują jego charakterystyczne cechy, omawiają rozbieżności i podobieństwa łączące i różnicujące teksty dawne i współczesne.

4) Praca ze słownikiem.

Uczniowie odczytują różnorodne słowa z dostępnych słowników gwary uczniowskiej. Tworzą dialogi ,, dawne" i ,,współczesne". Próbują określić, dlaczego język uczniów nieustannie się zmienia, co może mieć na to wpływ.

5) Slang młodzieżowy, a mowa oficjalna.

Uczniowie przeredagowują tekst oficjalny na gwarę uczniowską, następnie inny tekst, napisany w slangu młodzieżowym przeredagowują na tekst oficjalny.

III. PODSUMOWANIE:

  1. Co wyróżnia gwarę uczniowską, spośród innych slangów?
  2. Dlaczego język uczniów tak często się zmienia?
  3. Kiedy możemy mówić slangiem, a kiedy koniecznym jest zastosowanie oficjalnego języka?

IV. ZADANIE PRACY DOMOWEJ.

Wyobraź sobie, że dostałeś ocenę niedostateczną. Spróbuj napisać dialog, jaki przeprowadzisz na przerwie ze swoim przyjacielem. Następnie przekształć go tak, aby brzmiał jak dialog, który w podobnej sytuacji mogli przeprowadzić twoi rodzice.