Historia.
Tekst powstał ok. 1454. Pierwotna wersja opowieści pochodzi z V lub VI wieku w Syrii. Była ona znana w Europie Zachodniej już w wieku X. Staropolska wersja powstała w oparciu o teksty włoskie i francuskie.
Budowa.
Jest to wzorcowa legenda hagiograficzna. W prologu zostały przedstawione powody, które skłoniły autora do napisania tego żywota. Zwraca się on do Boga o wsparcie w trakcie pracy, czytelników zaś prosi o wyrozumiałość. Potem następuje opowieść o życiu świętego, przedstawiająca jego narodziny, młodość oraz śmierci (której bardzo często towarzyszą cuda, potwierdzające świętość zmarłego).
Aleksy - święty asceta
Zrezygnował ze wszystkich dóbr doczesnych. W imię miłości do Boga i pragnienia świętości umartwia własne ciało, wyrzeka się jakichkolwiek zbytków. Pragnie jedynie zasłużyć na wieczne szczęście oraz aureolę świętego. Dlatego poświęca się służbie kościołowi, modlitwie i pomocy bliźnim. Rezygnuje z przywilejów swojego pochodzenia, wyrzeka się życia rodzinnego. Opuszcza zamożny dom, rodziców, żonę; wybiera nędzę, cierpienie i upokorzenia. Umiera w samotności, bezimiennie. Jednak śmierć jest dla niego tylko przejściem, koniecznym etapem wędrówki do upragnionego raju.
Dla ówczesnych ludzi "Legenda o św. Aleksym" była opowieścią o człowieku świętym, o jego wielkich cierpieniach i niezłomnej wierze, a więc tym wszystkim co stanowiło fundamenty średniowiecznego spojrzenia na świat.
