Idealny rycerz, cudowny święty oraz namiętny kochanek są najpopularniejszymi bohaterami całej średniowiecznej literatury. O rycerzach przeczytać możemy w słynnych "chansons de geste", do których należą między innymi "Pieśń o Rolandzie" oraz opowieści "O królu Arturze i rycerzach Okrągłego Stołu". O ludziach pobożnych, świętych, pustelnikach i ascetach traktują natomiast teksty hagiograficzne oraz liczne legendy. Kochankowie są bohaterami licznych romansów, złożonych wielowątkowych historii w stylu "Dziejów Tristana i Izoldy". Są to przygody dzielnego wojownika, który z polecenia króla Marka wyrusza na poszukiwanie przeznaczonej mu małżonki. Kiedy misja ma się ku końcowi i oboje wracają do ojczyzny, służąca Bargien podaje im omyłkowo do wypicia miłosny napój. Eliksir, który miał zostać skonsumowany przez nowożeńców, stał się przyczyną wszystkich późniejszych przygód i sensacji, jakie ich spotykały. Utwór jest właśnie opisem szalonej, dozgonnej miłości Tristana i Izoldy, która napotyka na swojej drodze liczne przeciwności. Ich przejścia mają na szczęście pomyślne zakończenie, ponieważ wyrozumiały i dobroczynny król Marek zezwala na ich wspólny, wieczny spoczynek.
Miłość tych dwojga jest tragiczna, pochodzenie i los uniemożliwia im prowadzenie wspólnego życia. Tristan zmuszony jest poślubić inną kobietę, prowadzi życie z dala od kochanki. Ostatnim życzeniem rycerza jest zobaczyć się z Izoldą, do czego nie dochodzi jednak z powodu zazdrości jego żony. Tristan umiera z żalu.
Średniowieczna miłość często jest niespełniona, fatalna, komplikuje życie i unieszczęśliwia kochanków. Z drugiej strony pozwala im doświadczać licznych przygód, odczuwać emocje niedostępne dla zwykłych śmiertelników. To dominujące uczucie silniejsze jest od rozumu, nie słucha porad życzliwych. Najczęściej kochankowie nie mogą żyć razem i jedynym wyjściem okazuje się dla nich wspólna śmierć.
