Patriotyzm odgrywa w twórczości Adama Mickiewicza wielką rolę. Tematyka miłości do ojczyzny i obowiązków wobec niej pojawia się w wielu utworach tego poety. Tak tez jest w powieści poetyckiej "Konrad Wallenrod". Mickiewicz ukazał tu losy Konrada - patrioty, który walczy z wrogiem swego ukochanego kraju. Obok życia Wallenroda mamy tu również, podobnie jak w III części "Dziadów", poglądy autora na rolę poezji.
Fragment zatytułowany "Pieśń Wajdeloty", wypowiadany ustami poety Halbana, to nie tylko przejmująca historia życia Waltera Alfa, ale także odpowiedź poety na temat roli, jaką powinna spełniać literatura w czasach niewoli.
Zdaniem Mickiewicza, poezja ma przed sobą dwa, główne zadania. Po pierwsze literatura ma być pomostem łączącym kolejne pokolenia. To skarbnica mająca zawierać najważniejsze myśli i przesłania, to zbiór opowieści, które pozwolą ludziom żyjącym pod jarzmem niewoli zachować tożsamość narodową. Powinna więc być strzeżona jak najcenniejszy skarb, bo jeśli ona przepadnie, wraz z nią zginie naród.
Drugim, równie ważnym zadaniem poezji jest walka z wrogiem. Mickiewicz świadomy sytuacji historycznej, w jakiej znalazł się jego kraj, nawołuje do walki poprzez poezję. Uważa, ze poezja tyrtejska, a więc skłaniająca do wysiłków w imię dobra ojczyzny, ma ogromną siłę oddziaływania i może popchnąć naród do największych nawet poświęceń. Ponadto stoi na straży tożsamości narodowej, przypomina pomyślne okresy w historii ojczyzny i daje otuchę i nadzieję na lepsze jutro. Gdy wszystko przepadnie, ona pozostanie w sercach Polaków:
"Płomień rozgryzie malowane dzieje
Skarby mieczowi spustoszą złodzieje
Pieśń ujdzie cało."
Ważne wydaje się to, że Mickiewicz tak wielką rolę przypisuje poezji ludowej, najbliższej i najsilniej związanej z narodem. Ona zawiera życiowe mądrości, które mają dodawać otuchy i wskazywać drogę do zwycięstwa. Stary wajdelota, z sercem przepełnionym miłością patriotyczną, jest uosobieniem mądrości tkwiącej w prostych ludziach i mającej popchnąć cały naród do walki i zwycięstwa.
