Jan Kochanowski pisał "Pieśni" przez całe twórcze życie, wprowadził ten gatunek do literatury polskiej. "Hymn do Boga" to jeden z najwcześniejszych znanych utworów poety, powstał podczas pobytu Kochanowskiego w Paryżu. "Pieśni" zgromadzone w dwu księgach liczą 49 utworów o różnorodnej tematyce. "Pieśni" przynoszą wiersze refleksyjne, patriotyczne, religijne, miłosne. Odznaczały się różnorodnością stylistyczną, bywały utrzymane w stylu wysokim oraz pisane językiem potocznym. Kochanowski zadedykował swe utwory każdemu czytelnikowi:
"Nikomu, albo raczej wszystkim, swoje księgi
Daję. By kto nie mniemał ( strach to bowiem tęgi),
Że za to trzeba co dać, wszyscy darmo miejcie.
O drukarza nie mówię, z tym się zrozumiejcie."
W programowej elegii zaczynającej się od słów "Sobie śpiewam a Muzom…" nazwał poeta Horacego "sprawcą łacińskich słodkobrzmiących nici", który nieśmiertelność zapewnił tym, co ich "uczcił pieśniami swymi, nad złoto droższymi". Marzeniem Kochanowskiego było stworzenie takiej właśnie poezji, "Carmina" Horacego miały być przykładem i wzorem. W cyklu dwu ksiąg "Pieśni" przetworzona dawna "Pieśń o potopie" była jedynym utworem, w którym biblijny Bóg występuje jako postać działająca konkretnie, karząca grzesznych ludzi. W dwu księgach "Pieśni" nie znajdujemy utworów adresowanych w całości wprost do owego Boga. W cyklu "Pieśni" dystans dzielący człowieka od Boga wydłuża się, poeta skupia się przede wszystkim na płaszczyźnie ziemskiej, na której rozgrywa się życie ludzkie. W "Pieśniach" Bóg jest Panem czasu przeszłego, gdy powoływał człowieka do istnienia:
"Nie chciał nas Bóg położyć równo z bestyjkami
Dał nam rozum, dał mowę, a nikomu z nami." ("Pieśni" II, 19, w.7-8)
Jest też władcą tajemnic przyszłości:
"A przyszły czas Bóg ma w mocy,
Pogrążony w twardej nocy." ("Pieśni" II, 15, w.15-16).
W "Pieśni IX" (księgi I) poeta podejmuje temat ludzkiego losu, o którym decydują Bóg, fortuna i czas, a człowiek powinien poddać się ich wyrokom.
"Pieśń XIX" (księgi II) .Człowiek został wybrany przez Boga, ma jakieś zadanie do zrealizowania, powinien starać się uczynić w swoim życiu coś ważnego. Opatrzność wytycza poszczególnym jednostkom różne zadania, a za wykonanie ich będzie sądzić potem. Wobec Boga i śmierci wszyscy ludzie są równi. Bóg decyduje o biegu ludzkich spraw, a Jego moc jest nieograniczona:
"Ty nie miej za stracone,
Co może być wrócone:
Siła Bóg może wywrócić w godzinie;
A kto mu kolwiek ufa, nie zaginie."
Ludzie też stają się sobie równi w szaleństwie zabawy :
"Niech się tu nikt z państwem nie ozywa,
Ani z nami powagi używa;
Przywileje powieśmy na kołku,
A ty wedla pana siądź, pachołku." ("Pieśni I", 20, w. 5-8)
Wyraźne nawiązania do liryki Horacego odnajdujemy w rozpoczynającej "Pieśni kilka" refleksyjnej "Pieśni I". "Pieśń II" jest przykładem elegii Simonidesa z Keos.
W "Pieśni IX" Ksiąg wtórych porządek natury ma dostarczyć człowiekowi otuchy:
"Nie porzucaj nadzieje,
Jakoć się kolwiek dzieje:
Bo nie już słońce ostatnie zachodzi,
A po złej chwili piękny dzień przychodzi.
Patrzał teraz na lasy,
Jako prze zimne czasy
Wszystkę swą krasę drzewa utraciły,
A śniegi pola wysoko przykryły.
Po chwili wiosna przyjdzie,
Ten śnieg z nienaga zejdzie,
A ziemia, skoro słońce jej zagrzeje,
W rozliczne barwy znowu się odzieje."
Pieśń "Czego chcesz od nas, Panie, za twe hojne dary" to rodzaj modlitwy. Bóg jest pojmowany jako stwórca piękności i doskonałości świata. Hołd składany Bogu spotyka się tu z prośbą o opiekę:
"Bądź na wieki pochwalon, nieśmiertelny Panie !
Twoja łaska, Twa dobroć nigdy nie ustanie."
Stwórca jest wszechmocnym Panem, który zadbał o urodę ziemi :
"(…) Tyś niebo zbudował
i złotymi gwiazdami slicznieś haftował;
Tyś fundament założył nieobeszłej ziemi
i przykryłeś jej nagość zioły rozlicznemi."
W utworze wyczuwa się nastrój zachwytu nad dziełem Boga.
Teksty "Pieśni" ukazały się drukiem dopiero w pośmiertnym wydaniu dzieł Jana Kochanowskiego, na przełomie 1585 i 1586 roku.