Pieśń należy gatunków liryki, ma rodowód w czasach, kiedy nie istniało jeszcze pismo. Wtedy pieśni były śpiewane przy akompaniamencie muzycznym. Stąd wywodzi się ich podział na zwrotki, przedzielone refrenem.
Fraszką nazywamy króciutki utwór, lapidarny, o specyfice zabawnej, czasem prześmiewczej. Nazwa pochodzi od frasca- po włosku drobnostka, błahostka. Na grunt polski fraszka dostała się dzięki Kochanowskiemu. Zapisał on we fraszkach, ale też pieśniach swoje poglądy, które w dużej mierze kształtowali filozofowie starożytni. Były to:
- filozofia stoików- głosiła, że należy rozumowo podchodzić do spraw życiowych, nie ulegać niepotrzebnym emocjom, czy frustracjom.
- Filozofia epikurejczyków- głosiła, że trzeba cieszyć się życiem ,zabawą, a to sprawi, że będziemy szczęśliwi; nakazuje też wyzbywanie się smutku i bólu.
- Idea humanizmu- zaczerpnięta z antyku, kreuje całą epoką, jej kierunkami, myślą i etyką. Stawia ona w centrum człowieka, jako najważniejszą wartość.
W "Pieśniach" i "Fraszkach" łączy Kochanowski te wszystkie nurty filozoficzne, uzupełnia je sobą, tworząc swój światopogląd. Chce poeta wieść spokojne życie, pozbawione wielkich zawieruszy i niespodzianek losu. Chce żyć na łonie przyrody i pozostać z nią w jedności. Ma swoje wartości, według których wiedzie prawe życie. Nie przywiązuje Kochanowski wagi do pieniędzy i dobrobytu. Jego filozofia jest radosna, przyjmująca zamiary boskie . Przyjmował regułę, wedle której trzeba korzystać z tego, co niesie nam teraźniejszy dzień. O tym, co jest dla niego ważne pisze m.in. we fraszce pt. "Na dom w Czarnolesie" .jemu szczęście przyniesie skromny żywot na wsi wśród bliskich, a "Inny niechaj pałace marmorowe mają".
Często napomina Kochanowski o zdrowiu, podkreśla, że jest ono naprawdę ważne: np. we fraszce "Na zdrowie".
Zachęca też poeta czarnoleski do czerpania z uroków ziemskiego bytowania, ponieważ jest ono niezwykle niestałe i może się szybko obrócić przeciw nam, przyszłości nie da się zgadnąć: "Pieśń IX" ks. I. Nie trzeba się załamywać niepowodzeniami, należy zachować dzielność: "Pieśń IX" ks. II.
Dobra namacalne nie mają większej wartości, dlatego trzeba poszukiwać w sobie cnoty i piękna. To zapamiętają ludzie. Pisze przecież Kochanowski fraszkę "Ku muzom"- dzięki swojej sztuce będzie sławny i znany nawet po śmierci.
