Bóg, jego istnienie, wygląd i charakter od zarania dziejów był niezwykle nośnym tematem rozmaitych dzieł literackich. W epoce Renesansu swój stosunek do świata i Boga w intrygujący sposób przedstawiał Jan Kochanowski. W swoim hymnie „Czego chcesz od nas, Panie…” zachwyca się światem stworzonym przez Boga. Jakże doskonałym i trwałym. Według poety wszystko na Ziemi ma swoje miejsce, znaczenie i cel. Najdoskonalsze dzieło Boga, czyli człowiek może czerpać korzyści ze wszystkiego co oferuje mu natura. Stwórca jest artystą, a świat jest dziełem sztuki. Stosunek autora do Boga jest niewątpliwie pozytywny. Według podmiotu lirycznego Bóg jest mądry, wszechmocny i zadbał o wszystko przy tworzeniu Ziemi. „Tyś niebo zbudował i złotymi gwiazdami ślicznieś haftował. Tyś fundament założył nieobeszłej ziemi.” Hymn ten jest jednym z najwcześniejszych utworów Jana Kochanowskiego. Specjaliści uważają, że powstał on w latach 1558-1561 (132)
Fraszka Jana Kochanowskiego pod tytułem „O żywocie ludzkim” prezentuje motyw tak zwanego „Bożego igrzyska”. Poeta przedstawia swoją refleksję na temat życia ludzkiego. Człowiek nie jest kowalem własnego losu. Życie ludzkie porównuje do teatru marionetek. W tym teatrze wszystkie wartości doczesne są kruche i ulotne. "Zacność, uroda, moc, pieniądze, sława. Wszystko to minie jako polna trawa." (55)
Najpopularniejszym zbiorem dzieł Jana Kochanowskiego są niewątpliwe „Treny”. Obraz Boga w nich przedstawiony ulega diametralnej zmianie. We fraszkach i Hymnach poeta patrzył na świat i jego stwórcę w optymistyczny sposób. Po stracie ukochanej córki światopogląd poety ulega zmianie. Kochanowski utracił swoją radość, optymizm i wiarę w porządek świata. Pytanie skierowane do Urszulki "Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest, lituj mej żałości" jest tak naprawdę pytaniem o istnienie Boga. Wiara zrozpaczonego ojca ulega zachwianiu. Pojawiają się różne odcienie rozpaczy, bunt przeciwko Bogu i jego niesprawiedliwych decyzji. Pogodzenie się z Bogiem, losem i odzyskanie światopoglądu poeta przedstawia w „Trenie XIX”. Podmiotowi lirycznemu ukazuje się zmarła matka z Urszulką na ręku i zapewnia go, że jego córka jest bezpieczna. Matka zwraca się do syna słowami "ludzkie przygody, ludzkie noś", co było bezpośrednią przyczyną odbudowania zachwianego światopoglądu poety. Nowy ład artysty przewiduje ludzkie cierpienie i na „jawne w smutku żałowanie”. Kochanowski taktownie powiadamia o konieczności odbudowania światopoglądu nie pisząc o tym bezpośrednio. W „Trenie XIX” autor rezygnuje z poczucia swej wyjątkowości, którą miał w sobie jako wybitny poeta, i poddaje się na powrót woli Boga. (178)
Renesans to epoka rozwoju jednostki. Mimo tego Bóg odgrywa w tej epoce dużą rolę. Jest kojarzony z wielkim artystą, który tworzy świat jako swoją sztukę. Swoje magnum opus. Człowiek po latach przestaje się go lękać i wychodzi mu naprzeciw. Kochanowski odnalazł woje miejsce w świecie, radzi nam abyśmy miłowali ludzi i nauczyli się zaakceptować swój los na tym uformowanym przez Boga padole. (62)
Razem: 427 słów
Komentarze (0)