Choroba, na jaką zachorował Pinokio, to tak zwana ośla gorączka. Polega ona na tym, że chłopiec zamienia się w osiołka, a pierwszym znakiem tej przemiany jest wyrośnięcie oślich uszu. Przyczyną choroby jest nadmierne lenistwo, niezajmowanie się nauką i w ogóle niczym pożytecznym, spędzanie zamiast tego czasu na psotach i zabawach.

Autor wymyślił tę chorobę, aby ostrzec swoich czytelników przed skutkami nierozsądnego zachowania, unikania nauki i obowiązków. Osioł jest w literaturze symbolem głupoty, więc autor, każąc Pinokiowi przemienić się w ten sposób, mówi po prostu dzieciom, że jeśli będą leniami i nieukami, wyrosną z nich głupcy.