"Lalka" autorstwa Bolesława Prusa została opublikowana pod koniec XIX wieku. Akcja powieści przypada na lata 1878-1879, lecz "Pamiętnik starego subiekta" informuje nas również o tym, co stał się wcześniej, czyli czas Wiosny Ludów, walki na Węgrzech z roku 1848, okres poprzedzający powstanie styczniowe. Powieść odzwierciedla pozytywistyczny światopogląd pisarza, czyli spełnia założenie, iż poprzez utwór literacki promowane są patriotyczne postawy, wzorce osobowe realizujące hasła epoki poprzez pracę. Prus portretuje też różne postawy kobiet wobec zmieniających się realiów społecznych, ekonomicznych. W "lalce" można wskazać przedstawicielki dwóch grup społecznych:
- mieszczaństwa : Helena Stawska
arystokracji: baronowa Krzeszowska, Izabela Łęcka, prezesowa Zasławska
Przedstawicielka arystokracji Izabela Łęcka to postać negatywna.
Izabela Łęcka reprezentuje zdecydowanie negatywną postawę. To typ kobiety zimnej i nastawionej egoistycznie wobec życia. Czasem zdobywa się na jakieś charytatywne gesty, ale czyni to tylko pod publikę, by widzieli ją ludzie z zakłamanego świata arystokracji. Ma wysokie mniemanie o sobie, dlatego przebiera w kochankach. Dlatego Wokulski, choć zamożny może jedynie o niej marzyć, ale nie pochodzi z jej stanu i dlatego kochając go popełniłaby mezalians, a przecież z opinią otoczenia liczyła się najbardziej. Nie interesuje jej, skąd biorą się pieniądze, nigdy nie pracowała, ale doskonale potrafi pieniądze wydawać. Nawet bankructwo ojca hazardzisty zbytnio jej nie zmartwiło. Uważa, że inni są po to, by jej usługiwać i pracować. Praca kojarz jej się z ludźmi niższych stanów, z czymś czego należy się wstydzić. Niestety, żaden z bogatych adoratorów nie jest zainteresowany nią, bo każdy zdaje sobie sprawę z sytuacji finansowej jej ojca.
Wzorem może być postawa Heleny Stawskiej. Została sama i zmuszona jest z własnej pensji zapewnić utrzymanie oraz godne warunki życia córce i matce. Odnalazła się w nowej sytuacji , a podjęcie pracy zarobkowej nie stanowiło dla niej żadnego problemu.
