Nowo ukształtowane myśli filozoficzne rozchodziły się na Europę z Francji, Anglii i Holandii. Rozwój ich przypada na XVIII w. Pierwszym uczonym był Kartezjusz, który w swym utworze, pt.: "Rozważania o metodzie" napisał, że najważniejszym narzędziem poznania jest rozum i wszystko co jest niezgodne z rozumem krytykował, zgodnie z sentencją: "cogito ergo sum", co oznacza dosłownie: myślę więc jestem. Nową epokę nazwano oświeceniem, ponieważ główną wagę przywiązywano do potęgi rozumu, który miał być niczym światło rozjaśniające mroczne tajemnice świata. Ponieważ tak silnie ceniono rozum zaczęto zabiegać o rozwój szkolnictwa powszechną edukację społeczeństwa. Najpopularniejszymi kierunkami były racjonalizm i deizm. Deizm odrzucał pogląd mówiący o istnieniu Boga i jego ingerencję w sprawy ludzkie.
Podstawowe idee oświeceniowe to krytycyzm i utylitaryzm, czyli użyteczność. Role wychowania i nauczania społeczeństwa przejęła literatura.
Franciszek Bacon jest twórcą empiryzmu, poznanie przez doświadczenie. Głównymi kontynuatorami jego myśli byli Wolter ("Kandyd", "Zadyg"), Denis Diderot ("Kubuś Fatalista i jego Pan") iJan Jakub Russeau ("Julia czyli Nowa Heloiza"), a takżę Daniel Defoe ("Przypadki Robinsona Cruzoe") oraz Jonathan Swifth ("Podróże Guliwera").
