Henryk Sienkiewicz przyszedł na świat dnia 5 maja 1846 roku w Woli Okrzejskiej, mieścinie położonej na Podlasiu. Wywodził się z mocno podupadłego rodu ziemiańskiego, w którym jednakże wciąż były żywe dawne tradycje rycerskie oraz kult przodków. Naukę rozpoczął w jednym z warszawskich gimnazjów, kontynuował ją zaś w Szkole Głównej (Wydział Filologiczno-Historyczny). Był nowelistą, powieściopisarzem oraz felietonistą i publicystą takich czasopism, jak: "Tygodnik Ilustrowany", "Przegląd Tygodniowy", "Gazeta Polska". W latach 1874 - 1878 wydawał wspólnie z kilkoma przyjaciółmi periodyk "Niwa", natomiast pomiędzy 1882 a 1887 współredagował gazetę "Słowo". W latach 1876-1878 przebywał w Stanach Zjednoczonych, skąd słał korespondencję do "Gazety Polskiej". Wiele podróżował po świecie. Odwiedził takie kraje jak: Niemcy, Francja, Belgia Szwajcaria, Austria, Rumunia, Bułgaria, Grecja oraz Turcja. W roku 1890 udał się również do Afryki, a konkretnie do Zanzibaru.
W roku 1900 został uhonorowany przez naród. W podzięce za jego trud "krzepienia serc" zakupiono dlań za pieniądze pochodzące z datków od całego społeczeństwa majątek Oblęgorek płożony niedaleko Kielc.
Po wybuchu Pierwszej Wojny Światowej wyjechał do Szwajcarii. Tutaj wspólnie z A. Osuchowskim oraz I.J. Paderewskiego założył Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Był również Sienkiewicz jednym z organizatorów Kasy im. Mianowskiego. Szefował również Warszawskiej Kasie Przezorności dla Literatów i Dziennikarzy (1899-1900).
Henryk Sienkiewicz zmarł 15 XI 1916 w Vevey w Szwajcarii. Jego prochy powróciły do już niepodległej ojczyzny w roku 1924.
Sienkiewicza w swych nowelach podejmował przede wszystkim problematykę społeczną oraz obyczajową. Do najważniejszy z nich należą: Humoreski z teki Worszyły (1872), Hania (1880), Szkice węglem (1880), Za chlebem (1880), Janko muzykant (1880), Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela (1880), Bartek Zwycięzca (1882), Jamioł (1882), Orso (1880), Latarnik (1882), Sachem (1889), Wspomnienie z Maripozy (1889).
W cyklu powieści noszących wspólne miano Trylogii (Ogniem i mieczem, t. 1-3 1884 --, Potop, t. 1-6 1886, Pan Wołodyjowski, t. 1-3 1887-88) przedstawił na historycznym tle siedemnastowiecznej Rzeczpospolitej dzieje kilku niezwykle barwnych postaci. Cykl ów noszący miano Trylogii napisał Sienkiewicz w celu krzepienia "polskich serc", który niemal od stu lat cierpiały pod jarzmem zaborców.
W roku 1900 ukazała się kolejna jego powieść historyczna, której akcja trym razie rozgrywała się w piętnastowiecznej Polsce, a przedstawiał ona zmagania Polaków i Litwinów z nawałą krzyżacką. Chodzi, oczywiście, o "Krzyżaków.
Z kolei powieść zatytułowana "Quo vadis?" przenosi czytelnika do starożytnego Rzymu, w którego scenerii rozwija się dramat pierwszych chrześcijan prześladowanych przez szalonego cezara Nerona (t. 1-3 1896, to głównie z powodu tej książki pisarzowi przyznano w roku 1905 literacką Nagrodę Nobla).
Pozostałe powieści historyczne Sienkiewicza - Na polu chwały (1906) i nie dokończone Legiony (1913) - nie powtórzyły sukcesów swych wyżej wymienionych poprzedniczek.
Powieści, w których Sienkiewicz podejmuje, problematykę współczesną reprezentują: powieść psychologiczna Bez dogmatu (1891), której głównym bohaterem jest dekadent, oraz Rodzina Połanieckich (1895). Poczytność zyskała powieść dla młodzieży W pustyni i w puszczy (1911).
Na podstawie książek noblisty zrealizowano również szereg filmów, m. in. : Krwawa dola W. Palińskiego (1912), Na jasnym brzegu (1921) i Bartek Zwycięzca (1923) E. Puchalskiego, Pan Wołodyjowski (1969) i Potop (1974") J. Hoffmana, Quo vadis filmowali: E. Guazzoni (Włochy, 1912), G. Jacoby (Włochy, 1924), M. LeRoy (USA, 1951). Istnieje również dokument przedstawiający życie Sienkiewicza w swym majątku w Oblęgorku, który został nakręcony w roku 1912.