Adolf Dygasiński (ur. 7 III 1839 w Niegosławicach w świętokrzyskim, zm. 3 VI 1902 w Grodzisku Mazowieckim) - polski pisarz epoki pozytywizmu, pedagog, przyrodnik i publicysta. Twórczość Adolfa Dygasińskiego zalicza się do nurtu naturalizmu.

 Pisarz pochodził z niezamożnej rodziny. W czasie studiów z zakresu językoznawstwa, przyrody i geografii w Szkole Głównej w Warszawie brał udział w powstaniu styczniowym. W biografii Adolfa Dygasińskiego kilkakrotnie pojawia się praca w charakterze guwernera w ziemiańskich domach. Prowadził instytucję wychowawczą w Krakowie, był księgarzem i wydawcą. 

Po bankructwie i wyjeździe do Warszawy Dygasiński pracował jako nauczyciel w szkołach (ukarany zakazem wykonywania zawodu za nauczanie w języku polskim). Pisywał do warszawskiej prasy ("Niwa", "Nowiny", "Głos"), głównie artykuły o tematyce pedagogicznej, założył i redagował "Przegląd Pedagogiczny".

Adolf Dygasiński był także członkiem redakcji "Wędrowca" - pisma skupiającego przedstawicieli polskiego naturalizmu, współpracował z miesięcznikiem geograficzno-etnograficznym "Wisła" i "Kurierem Warszawskim" jako korespondent prezentujący życie polskich emigrantów w Brazylii.

Adolf Dygasiński - twórczość

Dygasiński zaczął publikować utwory prozatorskie w wieku 44 lat. Pisał przede wszystkim nowele, jest także autorem powieści. Twórczość Adolfa Dygasińskiego określa się jako naturalistyczną, pojawiają się w niej wpływy teorii darwinizmu, a także tradycji gawędowej i stylizacji ludowej. 

W utworach Dygasińskiego dominuje tematyka ubogiego życia na wsi i małych miasteczkach, daje o sobie znać także zainteresowanie przyrodą. Bohaterami jego prozy często są dzikie i domowe zwierzęta, w których życiu Adolf Dygasiński dostrzegał analogie ze światem ludzkim. 

Najbardziej znane utwory i zbiory to: "Wilk, psy i ludzie", "Z siół, pól i lasów", "Beldonek", "Żywot Beldonka", "Z zagonu i bruku", "Zając". Ostatnie dzieło Adolfa Dygasińskiego "Gody życia" (1902) to alegoryczny poemat prozą o walce między mysikrólikiem a większym i silniejszym puchaczem. Ptaki są tu uosobieniem różnych typów i postaw ludzi.