Próba udowodnienia ponadczasowego charakteru komedii Moliera pt. „Świętoszek”. Atak Moliera na zło i głupotę panujące nie tylko we Francji

Życie i twórczość Moliera:

Molier to jest pseudonim sceniczny. Molier naprawdę nazywał się Jan Baptysta Poquelin . Molier należy do jednych z największych francuskich XVII-wiecznych pisarzy. Urodził się 15 stycznia 1622 r. Skończył studia w Paryżu. Stworzył w 1644 roku wspólnie z Magdaleną Bejart własny teatr noszący nazwę "Znakomity Teatr" ("Illustre Teatre").

W roku 1653 r. Molier osiąga triumf autorski. Wystawia swoją pierwszą komedią pt. "Wartogłów".

Następny utwór wystawiony w roku 1659 "Pocieszne wykwintnisie" zyskuje ogromne powodzenie i przynosi Molierowi sympatię Ludwika XVI. Sympatia płynąca ze strony króla pozwala mu na swobodne wypowiadanie się w swych sztukach. Życie Moliera wypełniała walka i ciężka praca. Molier był nie tylko dyrektorem swojej trupy, ale także aktorem i autorem wielu komedii.

Molier zmarł w wieku 51 lat , dnia 17 lutego 1673 r. Grób jego znajduje się na cmentarzu św. Józefa w Paryżu.

Ocena twórczości Moliera:

Moliera uważa się za wspaniałego twórcę komedii, mimo że zakończenia niektórych sztuk często uznawane były za sztuczne. Interesowały go przede wszystkim charaktery ludzkie.

Bohaterowie jego sztuk to głównie przedstawicie XVII wieku. Posiadają one także rysy powszechne.

Molier w swych komediach przedstawia prawdziwe życie, ale także bawi. Wyolbrzymia nawet najdrobniejsze elementy komiczne, które kryją się w rzeczywistości. Język Moliera to prawdziwy język teatru bo jest żywy, bogaty, zindywidualizowany..

Molier był także twórcą klasycyzmu we Francji, w jego utworach możemy odnaleźć nawiązywanie do antyku. Celem Moliera jest moralizowanie i ukazanie czytelnikowi prawdy o człowieku. Molier wyznaje zasadę "piękno- prawda- dobro".

Molier w swych sztukach piętnuje ludzkie wady zwłaszcza hipokryzję, kłamstwo i chciwość.

Analiza treści, problematyki, ocena bohaterów komedii pt. "Świętoszek":

Komedia pt. "Świętoszek" po raz pierwszy wystawiona została w roku 1664.

Akcja sztuki to obraz ukazujący życie przykładowej francuskiej rodziny. Mieszka ona i żyje we Francji w epoce klasycyzmu.

Bohaterowie podzieleni są zazwyczaj na dwie grypy. Bohater biały - pozytywny i bohater czarny- czyli negatywny.

Bohaterowie ze sztuk Moliera napiętnowani są i noszą jedną główną cechę. Mają ją od początku do końca sztuki.

Krótkie streszczenie komedii "Świętoszek":

Miejsce akcji to Paryż. Przedstawia historię rodziny mieszczańskiej, wiedzie ona spokojne i dość zamożne życie do czasu kiedy nie zjawia się w nim Tartufe, czyli tytułowy Świętoszek.

Nawiązuje on bliską przyjaźń i znajomość z gospodarzem tego domu Orgonem. Jawi się gospodarzowi jako osoba niezwykle pobożna. Wyraża to na przykład w taki sposób : przed kościołem staje z żebrakami, lub pada krzyżem na widok ukrzyżowanego Jezusa.

Takim zachowaniem wkupia się w łaski i zdobywa zaufanie Orgona. Orgon jest tak zafascynowany nowym towarzyszem że zaprasza go do swojego domu.

Odkąd Świętoszek wprowadza się do jego domu, Orgon całkowicie jest pochłonięty jego osobą. Nie interesuje się nikim z domowników. Wyrzuca nawet swojego syna z domu. Nie słucha nikogo, a ataki na Tartuffa odbiera tak jako atak na swoją osobę . Uważa że biorą się one z zazdrości. Orgon ma plan wydać za Tartffa swoją córkę a także przepisanie na swojego przyjaciela całego wielkiego majątku. Zostaje jednak zdemaskowany przez żonę Orgona - Elmirę. Utwór kończy się wtrąceniem Świętoszka do więzienia.

Cel i wymowa komedii "Świętoszek":

"Świętoszek" posiada cechy komedii charakterów i komedii intrygi. Molier zaatakował w swym dziele fałsz, obłudę i fanatyzm religijny. W komedii tej Molier poddał krytyce a także ośmieszył postawy i zachowanie dewotów. Także w doskonały sposób wyśmiał fałsz obłudę i zakłamanie Francuzów. Komedia Moliera ma charakter uniwersalny - można ją odczytać jako ostrzeżenie przed fałszywymi przyjaciółmi, którzy oszustwem i obłudą zyskują sobie nasze zaufanie i względy, a pragną nas jedynie wykorzystać i zniszczyć. Dzieło odczytano jako atak na Kościół, na religię traktowaną jako narzędzie władzy.

Uważa bowiem Francuzów za ofiary manipulacji króla a zwłaszcza kardynałów. Ten atak przyczynił się do zakazu wystawiania sztuki na scenie. Nie wolno było także mieć ani czytać tekstów tego utworu.

Utwór nosi znamiona epoki klasycystycznej. Oparty jest na zasadzie stosowności. Komedią tą zaliczamy do stylu niskiego , ponieważ taki rodzaj stylu zarezerwowany był właśnie dla komedii i satyr.

W zasadzie cały utwór jest komedią wyjątkiem jest jedna dramatyczna scena wyrzucenia przez Orgona Damisa z domu.

Wymiar komedii Moliera jest bez wątpienia ponadczasowy . Tematyka utworu ograniczona jest do ukazania różnego rodzajów oszustów. Oszuści ci działają pod płaszczykiem dobroci , uczciwości, udają że współczują zwłaszcza ludziom pokrzywdzonym przez los. To tylko gra pozorów. W rzeczywistości czyhają tylko by zdobyć nasze zaufanie a później wykorzystują naszą dobroć.

W komedii pt. "Świętoszek" znajdujemy te analogie do tego o czym pisał i opisywał Molier a między tym jacy są i jak się zachowują się dziś współcześni ludzie. Pozerstwo, obłuda według niektórych są czymś bardzo opłacalnym i uprzywilejowanym. Robimy często wiele rzeczy na pokaz. Najwięcej świętoszków znajdziemy natomiast na scenie politycznej. Przed wyborami przekonują wyborców zapewniają nas o swojej dobroci, pobożności a także deklaracje o naprawie państwa i dodatkowych reform. W rzeczywistości myślą oni o swoim dochodzie, i własnej karierze.

Podobnie skonstruowane są reklamy telewizyjne. Wykorzystują naszą naiwność. Reklama obiecane jest wszystko o czym marzymy, gdy kupimy produkt okazuje się że tak naprawdę nie spełnia on naszych oczekiwań.

Śmiało zatem można podsumować, że dzisiejsze czasy są epoką powszechnych świętoszków.

Jesteśmy z każdej strony narażeni na atak ludzi pokroju Tartuffa.

Innym przykładem z życia wziętym jest wydarzenie z przed kilku lat. Miało ono miejsce w Ameryce, dokładniej w Teksasie. Zaczął tam działać człowiek , który udawał że jest osoba przysłaną przez Boga. Skupił przez to wokół siebie wielu łatwowiernych ludzi. Następnie wyłudził od nich ogromne ilości pieniędzy. Nakazał także tym ludziom zerwanie wszelkich kontaktów ze swoją dawna rodziną i przyjaciółmi. Gdy FBI czyli Federalne Biuro Śledcze dowiedziało się o tej sekcie, ten sam człowiek nakłonił tych wszystkich ludzi do popełnienia zbiorowych samobójstw. Udało się go skazać na dożywocie. Jednak krzywd nie udało się naprawić.

Kolejnym tym razem znanego nam z naszej historii wydarzenia jest niechęć jaką darzymy chorych na AIDS . Ludzie mieszkający koło Lasek nie zgodzili się by wybudować tam dom pomocy wszystkim chorym i nosicielom, mimo iż uważają się mieszkańcy za katolików.

Takich przykładów jest mnóstwo i można by je wymieniać niestety bez końca.

Podsumowanie:

Współczesne czasy są epoką "świętoszków". Ludzie zaślepieni są pogonią za pieniędzmi, nie zwracają uwagi na przestrzeganie prawa i na to by mówić i żyć zgodnie z prawdą.

Wykorzystują łatwowierność i naiwność innych ludzi nawet często swoich bliskich. Cały nasz świat narażony jest na działanie ludzi pokroju molierowksiego Tartuffa. Niestety walka z nimi to walka z wiatrakami, wad ludzkich nie da się niestety szybko i łatwo wyplewić, dlatego komedie Moliera maja ponad czasowy wymiar, warto do nich sięgnąć i wyciągnąć wnioski by nie paść ofiarą świętoszka lub innych oszustów.