Mit to opowieść, która porządkuje i przedstawia wierzenia dawnych społeczności. Mit stara się odpowiedzieć na pytania dotyczące pochodzenia człowieka i świata, a także wyjaśnić przyczyny rozmaitych zjawisk przyrodniczych, pełniły więc w dużej mierze funkcję poznawczą. Mity miały duży wpływ na tworzenie społecznej więzi. Dzięki nim poznajemy tradycje i obyczaje starożytnych ludzi. Mitologia, jako zbiór mitów nie stanowiła religii, ale była podstawą dla wierzeń religijnych. Mitologia nadawała kształt i wyraz temu, co było tajemnicze i niejasne. Wszystko to zostało przekształcone fabularnie i uzyskało wyjaśnienie w postaci działania bogów. Bogowie i herosi ukazani są jako podobni i bliscy człowiekowi. Dzieki mitom zostały wyjaśnione wszelkie niezrozumiałe dla ówczesnych ludzi zagadnienia.

Początkowo mity przekazywano w formie ustnej kolejnym pokoleniom. Później mity zostały spisane i pogrupowane przez poetów.

Polscy badacze również zbierali mity greckie i rzymskie łącząc je w zbiory. Autorami mitologii są w Polsce Jan Parandowski, Wanda Markowska, Zygmunt Kubiak.

Dzięki mitologii poznajemy społeczeństwa starożytnych Greków i Rzymian. Mity pokazują jednocześnie najważniejsze cechy starożytnych religii. Ważną cechą mitologii greckiej jest politeizm, czyli wielobóstwo, tj. wiara w kilku lub kilkunastu bogów, posiadających nadprzyrodzone cechy.

Można wymienić kilka podstawowych funkcji, jaki pełniły mity:

  • funkcja poznawcza - pozwalały ludziom dawnych epok zrozumieć różne zjawiska przyrodnicze, z którymi stykali się bezpośrednio.
  • funkcja światopoglądowa - kształtowanie światopoglądu poprzez wyjaśnianie społecznych zjawisk i związanych z religią rytuałów. Dzięki ukazywaniu źródeł kultów i obrzędów religijnych, wzmacniała się więź społeczna i sakralna.
  • mity dostarczały rozmaitych archetypów poprzez ukazanie postaci bogów i herosów, różniących się od ludzi jedynie nieśmiertelnością. Dla przykładu stosunki Kronosa i Zeusa ukazują rywalizację ojca i syna. Ikar symbolizuje nieposłuszeństwo wobec ojca i ciekawość świata. Niemal każda postać z mitologii przedstawia jakiś model ludzkiego zachowania.

W mitologii greckiej mamy do czynienia z paralelizmem światów ludzi i bogów. Są one ze sobą nierozerwalnie powiązane i wzajemnie na siebie wpływają, dlatego światy te nie mogą istnieć osobno. Ludzie są w bardzo dużym stopniu uzależnieni od bogów, którzy ciągle ingerują w życie ludzkie. Po pierwsze ludzie zwracali się ze swoimi problemami do bogów, wierząc, że pomogą im w kłopotach i chorobie. Stosunki bogów i ludzi były na ogół przyjacielskie. Zdarzało się, że zapraszano ludzi na Olimp na rozmaite uczty, gdzie mogli zakosztować, dającej wieczną młodość ambrozji i napić się nektaru. Znamy jednak przypadki, że ktoś z ludzi zdradził, jak Syzyf, boskie tajemnice i zostali za to bardzo surowo ukarani. Wśród bogów dawał się zauważyć podział na niższych i wyższych. Toczyła się też między nimi walka o wpływy i władzę. Bardzo wiele elementów codziennego życia ludzi miało patronujące nad nimi bóstwa. I tak na przykład Dionizos był bogiem życia oraz winnej latorośli, a o za tym idzie wina. Pamięć o nim towarzyszyła więc ludziom w czasie zabaw i uczt. Na jego cześć upuszczano na ziemię kilka kropel wina przed rozpoczęciem picia. Boginią życia, patronką plonów i urodzaju była wielce czczona Demeter. Bardzo dużo czasu spędzała z ludźmi Atena, która uczyła ich rzemiosła. Natomiast boginią, która dawał ludziom miłość byłą piękna Afrodyta. Istniało dziewięć Muz, córek Zeusa, z których warto wymienić Euterpe, patronkę liryki oraz Taleię, muzę komedii.

Trzeba zwrócić uwagę na wspólną zależność świata ludzi i bogów od przeznaczenia. Jednakże tylko ludzie byli śmiertelni. Może dziwić fakt, że olimpijscy bogowie mieli zupełnie ludzkie wady i słabostki. Nieraz wdawali się na Ziemi w romanse ze śmiertelniczkami. Ze związków bogów i ziemskich kobiet przychodzili na świat niezwykle potężni i silni herosi. Często jednak umierali oni młodo, gdyż prześladowały ich zdradzone żony bogów, zazdrosne o swoje rywalki. Przykładem takiego prześladowanego przez Herę herosa był Herakles, syn jej męża Zeusa i śmiertelnej królowej Alkmeny.

Jak wspomnieliśmy, sylwetki ludzi i bogów łączyło podobieństwo. Charakteryzowały ich te same cechy i wady, jak na przykład zazdrość i pycha. Jako przykład można przytoczyć spór Hery, Ateny i Afrodyty, które kłóciły się o jabłko, rzucone przez Eris, boginię niezgody. Jabłko miało napis "Dla najpiekniejszej" i każda uważała, że to jej się ono należy. Spór rozstrzygnął dopiero Parys.

Między bogami toczyły się zaciekłe boje o władzę, co miało miejsce zwłaszcza na początku świata. Kronos, wiedząc, że swym może pozbawić go władzy, pożerał swe dzieci tuż po urodzeniu.

Mitologia grecka przedstawia więc bogów niesłychanie podobnych do ludzi, z którymi dzielą te same troski, namiętności i pragnienia. Bogowie rywalizują między sobą, kochają się i nienawidzą, często mszczą się wzajemnie na sobie. Okazuje się, że można wpłynąć na nich na przykład za pomocą przekupstwa. Pod względem moralnym i etycznym nie ma wielkiej różnicy między bogami a ludźmi. Stąd mówi się często "bogowie jak ludzie, ludzie jak bogowie".