Pomysł powołania organizacji zastępującej międzywojenną Ligę Narodów powstał w wyniku spotkań Wielkiej Trójki - Stalina, Roosvelta i Churchill'a w Moskwie i w Teheranie w 1943 roku. Na konferencji w Dumbarton Oaks w 1944 roku ustalono wstępnie zasady działania ONZ, a w Jałcie podjęto decyzję, że wymagana będzie jednomyślność mocarstw w podejmowaniu decyzji. Konferencja w San Francisco doprowadziła do przyjęcia 26 czerwca 1945 roku Karty Narodów Zjednoczonych. Określała one główne cele Organizacji Narodów Zjednoczonych jako obronę pokoju i bezpieczeństwa oraz praw człowieka. Jednocześnie Karta zawierała klauzulę o nieingerencji w wewnętrzne sprawy państw. ONZ wyposażone zostało w sześć organów:

  1. Zgromadzenie Ogólne - składało się z przedstawicieli wszystkich państw członkowskich, które dysponowały pod jednym glosie. Faktycznie nie posiadało realnej władzy, ponieważ jego zalecenia nie były obligatoryjne. ZSRR dostało dodatkowe głosy dla Ukrainy i Białorusi jakoby niezależnych.
  2. Rada Bezpieczeństwa - składa się z piętnastu członków, pięciu stałych: ZSRR, USA, Wielka Brytania, Francja i Chiny, którzy dysponowali prawem veta oraz dziesięciu niestałych wybieranych na zasadzie klucza geograficznego. Rada podejmowała najważniejsze decyzje i mogła wprowadzać sankcje polityczne i ekonomiczne.
  3. Rada Społeczno-Gospodarcza zajmująca się zagadnieniami ekonomicznymi i społecznymi.
  4. Rada Powiernicza zajmująca się terytoriami mandatowymi i powierniczymi.
  5. Trybunał Sprawiedliwości - składał się z piętnastu sędziów wybieranych na dziewięć lat, zajmował się sporami międzynarodowymi a od jego decyzji nie było odwołania.
  6. Sekretariat na czele z Sekretarzem Generalnym wybieranym przez Zgromadzenie Ogólne.

Roosvelt planował, że pokoju światowego będzie strzegło pięciu policjantów światowych poprzez ONZ, natomiast Stalin miał do tej organizacji stosunek lekceważący.

Na pierwszej sesji Zgromadzenia Ogólnego w 1946 roku zadecydowano, że siedziba ONZ będzie w USA na odprzedanym przez Rockefellera terenie na Manhattanie. Pierwszym Sekretarzem Generalnym został Norweg Trygve Lie.

Oczywiście ONZ przez klauzulę nieingerencji i panujące pośród członków stałych prawo veta nie było w stanie działać efektywnie i skutecznie. Głównie prawem veta szermował ZSRR uniemożliwiając jakiekolwiek międzynarodowe działania zwłaszcza na terenie Europy Środkowo-Wschodniej. Z czasem, gdy ZSRR zaczął nie uczestniczyć w posiedzeniach Rady Bezpieczeństwa pozostali członkowie byli w stanie coś przegłosować, jednak i tak nie powodowało to zwiększenia skuteczności ONZ. Na skutek przyjmowania do ONZ państw, które znajdowały się w orbicie wpływów ZSRR przewaga w ONZ przechylała się na stronę państw sowieckich. Nie udało się ZSRR zastąpić jednak urzędu Sekretarza Generalnego ONZ ciałem kolegialnym.

Pierwszą ważną sprawą rozstrzyganą przez Radę Bezpieczeństwa była wojna w Korei rozpoczęta w 1950 roku. Do Rady Bezpieczeństwa wpłynęła skarga na Koreę Północną jako agresora. Ze względu na brak w Radzie Bezpieczeństwa przedstawiciela ZSRR, który prowadził bojkot z uwagi na zasiadanie w niej przedstawiciela Tajwanu zamiast Chin przyjęto rezolucję, w której uznawano Koreę Północną za agresora i wzywano państwa członkowskie do udzielenia pomocy ONZ i jednocześnie do powstrzymania się od działań na rzecz Korei Północnej. Po rozkazie Trumana o interwencji amerykańskiej w Korei Rada Bezpieczeństwa zaleciła udzielenie pomocy Korei Południowej. Tym samym ONZ sankcjonował podjęte przez Amerykanów działania zbrojne. Wojska amerykańskie uzyskały więc sankcję działania pod flagą ONZ. ZSRR zareagował oskarżeniem, że decyzje Rady Bezpieczeństwa były nielegalne, ponieważ nie uzyskały zgody ZSRR a USA działały przez decyzjami ONZ. ZSRR powrócił do Rady Bezpieczeństwa, by nie dawać już pretekstu do podejmowania nie akceptowanych przez siebie decyzji za swoimi plecami. Głosy co do zgodności akcji ONZ w Korei z zasadami Karty Narodów Zjednoczonych są podzielone.

Sił ONZ użyto także przy okazji kryzysu w Kanale Sueskim w 1956 roku. Wojska ONZ miały jedynie utrzymywać odsunięte już przez oddziały amerykańskie siły brytyjsko-francuskie. Wojska ONZ patrolowały następnie Kanał Sueski będący rejonem konfliktu. ONZ wysyłał też w rejony konfliktów swoich obserwatorów i mediatorów, np. wielokrotnie w Afryce. ONZ wysłało swoje siły do Konga, gdy doszło tam do napięć po opuszczeniu tych terenów przez Belgów. Siły ONZ miały na celu wyprowadzenie z Konga Belgów, ale jednocześnie nie dopuszczenia tam wojsk amerykańskich czy radzieckich, które mogłyby przekształcić ten teren w swoją strefę wpływów. Akcja w Kongu przyniosła wzrost autorytetu ówczesnego Sekretarza Generalnego Daga Hammarskjölda, który w 1961 roku zginął w katastrofie lotniczej.

Porażką ONZ okazała się wojna o Falklandy-Malwiny w 1982 roku, która wybuchła miedzy Anglią i Argentyną i nie dały efektu działania mediacyjne ONZ.

Do działań ONZ doszło też przy okazji wojny kuwejcko-irackiej. W 1990 roku Rada Bezpieczeństwa stwierdziła naruszenie zasad pokoju międzynarodowego zażądała od Iraku wycofania się z Kuwejtu i nałożyła embargo finansowo-militarne. Przyjęto rezolucję, w której wyznaczono Irakowi czas do 15 stycznia 1991 roku na zrealizowanie żądań ONZ w przeciwnym razie upoważniono państwa członkowskie do podjęcia działań zbrojnych. Pierwszy raz w historii swą zgodę na podjęcie akcji zbrojnej wyraził ZSRR. Nie ufając jednak skuteczności ewentualnych działań ONZ USA doprowadziły do demonstracji siły względem Iraku koncentrując w tamtych rejonach znaczne siły zbrojne. Po niezastosowaniu się Hussajna do ultimatum ONZ z 16 na 17 stycznia wojska amerykańskie w imieniu Sekretarza Generalnego ONZ rozpoczęły interwencję w Iraku. Szybko pokonano wojska irackie i wyzwolono Kuwejt.

W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych wzrosła zdecydowanie liczba operacji z udziałem wojsk ONZ. Wiązało się to oczywiście z ogromnymi kosztami finansowymi. Sytuacja stawała się paradoksalna, ponieważ wciąż domagano się od ONZ zwiększania liczebności kontyngentów, ale państwa członkowskie nie chciały ponosić kosztów. W latach dziewięćdziesiątych ONZ zaangażowało się w akcje w Somalii i w Jugosławii.

Generalnie działania ONZ dzielą się na misje obserwacyjne wysyłane w rejon potencjalnego konfliktu dla zbadania sytuacji i przedstawienia wniosków i raportów oraz akcje pokojowe, w ramach których wojska ONZ wysyłane są w rejon, gdzie doszło do wstrzymania konfliktu, by powstrzymać ten stan i doprowadzić do jego rozwiązania. W akcjach pokojowych siły ONZ są uzbrojone, ale nie SA przewidziane do działań zbrojnych. Tymczasem w Jugosławii oddziały ONZ zaangażowały się w walki.

Z czasem powstało bardzo wiele agend wyspecjalizowanych ONZ, np. UNESCO zajmująca się rozwojem kultury, oświaty i nauki, UNICEF broni praw dziecka, ILO - Światowa Organizacja Pracy, FAO - ONZ ds. Wyżywienia i Rolnictwa, WHO - Światowa Organizacja Zdrowia itd.

Od dłuższego czasu podkreśla się konieczność zreformowania biurokratycznego molochu pożerającego tysiące dolarów jakim stało się ONZ. Powstają nowe projekty reform, ale żadne z nich nie są realizowane. Podkreślano konieczność utworzenia sił szybkiego reagowania ONZ, które wysyłałoby natychmiast w rejon konfliktu zanim zdołałoby utworzyć większe jednostki. Ponadto proponowano, by powiększyć skład Rady Bezpieczeństwa zachowując jednak podział na członków stałych i niestałych. Kolejnym problemem były kłopoty finansowe ONZ związane z wydatkami na misje pokojowe ale Ina nazbyt rozrośnięta biurokrację. Mimo zapowiedzi zmian, których dokonał Kofi Annan obejmując stanowisko Sekretarza Generalnego w 1997 roku jakoś do tej pory ich nie widać. Z pewnością należy stwierdzić, że ONZ nie spełnia wytyczonych mu celów i pokładanych w nim nadziei w zakresie strzeżenia międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.