Po zwycięskiej dla Niemiec kampanii wrześniowej, pod niemiecką okupacją znalazło się około 188 tysięcy km2 terenów państwa polskiego i około 22 miliony jej mieszkańców. Na pozostałych polskich terenach Niemcy hitlerowscy utworzyli tzw. Generalne Gubernatorstwo.

Na terenach poddanych okupacji wprowadzono niemiecki porządek prawny i podjęto ataki na przejawy polskości - w ramach akcji AB eksterminacji poddano polską inteligencję, między innymi profesorów uniwersyteckich, a dobra polskiej kultury zaczęto wywozić do Rzeszy, lub niszczyć Nowe władze niemieckie przystąpiły też do masowych wprost aresztowań polskich działaczy opozycyjnych, partyzantów i patriotów. Aresztowanych całymi grupami rozstrzeliwano w więzieniach, albo w lasach, a ich zwłoki grzebano bezimiennie w masowych grobach. Oficerowie i żołnierze, którzy podczas walk zostali wzięci do niewoli, trafiali do specjalnych, zamkniętych obozów jenieckich. Wielu z nich wywieziono też do obozów koncentracyjnych. Z ziem włączonych do Rzeszy, na tereny Generalnej Gubernii w roku 1939 przesiedlono mnóstwo Polaków, pozwalając im zabrać ze sobą tylko skromny bagaż. Na ich miejsca sprowadzono Niemców ze wschodu – głównie z Rosji i z krajów nadbałtyckich.

W GG trwały okrutne prześladowania ludności polskiej. W Warszawie, przy alei Szucha swoją siedzibę urządziło Gestapo - tutaj przywożono aresztowanych Polaków  i torturami wymuszano na nich zeznania. W gestapowskim więzieniu na Pawiaku przetrzymywano później tych (torturowanych wcześniej na alei Szucha) więźniów, aby ich potem wywieźć poza miasto i dokonać na nich masowej egzekucji.

Szkolnictwo ograniczono do zakresu podstawowego i zawodowego. Rozpoczęto też prześladowania duchowieństwa. Jednocześnie III Rzesza cały czas prowadziła (na masową skalę wysyłki) polskich obywateli na roboty przymusowe do Niemiec. Przyszłych robotników brano często z tzw. łapanki – chwytano, zniewalano i zmuszano do wyjazdu ludzi, którzy akurat w tym momencie przez przypadek przebywali na ulicy. Stanowili oni potem dla hitlerowskiej III Rzeszy tanią siłę roboczą i mieli zastępować niemieckich robotników powołanych do hitlerowskiego wojska. Robotników polskiego pochodzenia, w Niemczech traktowano zupełnie jak niewolników.

Już od pierwszych dni okupacji, Niemcy także na terenach państwa polskiego rozpoczęli realizację rasistowskiej ideologii nazistowskiej, która ludność żydowską uznawała za „podludzi” i skazywała na eksterminację. Rozpoczęły się więc prześladowania ludności żydowskiej – najpierw gwiazdą Dawida nakazano oznakować restauracje i sklepy prowadzone przez Żydów, potem wprowadzono dla żydowskich mężczyzn między 14 a 60 rokiem życia przymus pracy, a następnie wszystkim Żydom nakazano noszenie charakterystycznych białych opasek z gwiazdą Dawida. Kolejnym etapem fali prześladowań ludności żydowskiej, było oddzielenie jej od ludności polskiej - dla polskich Żydów w wielu dużych miastach utworzono specjalne, oddzielne i otoczone wysokim murem dzielnice – tzw. getta. Warunki życia w gettach były koszmarne. Panował okropny tłok i głód. Brakowało lekarstw i szerzyły się epidemie, co powodowało śmierć wielu osób. Kolejnym etapem antyżydowskiej polityki hitlerowskich Niemiec było tzw. „ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej” – getta powoli ulegały likwidacji, a ich mieszkańców hitlerowcy wywozili do obozów zagłady i masowo mordowali w komorach gazowych. Ich zwłoki palono w specjalnie do tego celu stworzonych piecach krematoryjnych.

Tymczasem Rosjanie po swojej agresji na terytorium państwa polskiego mającej miejsce 17 września 1939 r.  zajęli prawie 200 tysięcy km2, zamieszkanych przez około 13 milionów ludzi.

Wszystkim Polakom zamieszkującym ziemie włączone do ZSRR, natychmiast narzucono obywatelstwo radzieckie. Tuż po zajęciu ziem polskich, Rosjanie podjęli planową akcję wyniszczania polskiej inteligencji. Aresztowania objęły więc przede wszystkim: oficerów, wyższych stopniem zawodowych żołnierzy, (zwłaszcza z Korpusu Obrony Pogranicza), sędziów, policjantów, starostów oraz  innych państwowych urzędników. Większość spośród aresztowanych wywieziono do łagrów lub na miejscu rozstrzelano. Ponad 150 tysięcy Polaków przymusowo wcielono też do Armii Czerwonej. Przeprowadzono również szeroko zakrojoną akcję rejestracji tzw. „wrogów ludu” (w praktyce: Polaków, przed wojną piastujących wyższe funkcje społeczne lub państwowe) - większość z nich trafiło na zesłania lub do łagrów w głębi ZSRR. Do połowy roku 1941 deportowano w ten sposób około miliona Polaków. Wyniszczenie narodu polskiego podczas II wojny światowej przybrało katastrofalne w skutkach rozmiary. Wymordowano czołowych przedstawicieli polskiego społeczeństwa, znaczącą część polskiej inteligencji, duchowieństwa, arystokracji, działaczy społecznych i politycznych. Ze strat tych Polska podnosiła się całymi latami.