Faszyzm

Faszyzm powstał we Włoszech i prowadził do przejęcia władzy w celu utworzenia państwa totalitarnego. Zrzeszał on w swoich szeregach osoby, którym bliskie były poglądy skrajnie nacjonalistyczne.

Mussolini w 1919 r. założył "Fasci di Combattimento" co w języku włoskim oznaczało związki kombatanckie, które przypominały tradycję starożytnego Rzymu. Przykładem na to stał się gest wzniesienia prawej ręki w znaczeniu pozdrowienia były to tak zwane "rózgi liktorskie", które były stosowane po raz pierwszy w starożytnym Rzymie przez legionistów tego państwa.

Organizacja ta z czasem przerodziła się w Narodową Partię Faszystowską w 1921 r. Zdobyła ona wielką popularność we Włoszech w 1922 r. dzięki czemu Benito zdobył władzę w państwie, przekształcając je jednocześnie w kraj faszystowski. Z biegiem czasu nazwa tej organizacji przybrała nazwę międzynarodową i partie o tej nazwie pojawiły się także w innych rejonach świata. Od samego początku nazwa faszyzm budziła wiele kontrowersji w środowiskach inteligencji oraz w kręgach politycznych. Ostatecznie uznano, że ostrzejszą wersją faszyzmu włoskiego był nazizm w Niemczech, który do 1935 r. nawiązywał i czerpał inspirację z ideologii Mussoliniego. W kolejnych latach sytuacja się odmieniła i Hitler wywierał wpływ na faszyzm włoski.

Poza Niemcami i Włochami ideologie faszystowskie pojawiały się również w Wielkiej Brytanii pod nazwą Czarne Koszule, Francji — Croix de Feu, Austrii, Finlandii, w Polsce nazywane były ONR lub Falanga, a także w niektórych państwach Ameryki Łacińskiej.

W czasie trwania II wojny światowej partie faszystowskie rządziły w Chorwacji, Słowacji, Rumunii oraz na Węgrzech. Natomiast w Portugalii i Hiszpanii rządziły władze autorytarne, które były podobne do partii faszystowskich, choć nie zostały one tak nazwane. Przyczyną rozwinięcia się faszyzmu był sprzeciw społeczeństw, które zostały pokonane w I wojnie światowej. Narody te nie umiały pogodzić się z porażką oraz z postanowieniami w Wersalu po zakończeniu wojny, które pogorszyły warunki w tych państwach poprzez spłatę reparacji wojennych dla państw zwycięskich. Swoją frustrację partie faszystowskie wyrzucały na kryzysy ekonomiczne oraz na komunistów, którzy odnosili sukcesy oraz coraz większe znaczenie na arenie międzynarodowej.

Na podatny grunt idee faszystowskie szczególnie wstąpiły we Włoszech i Niemczech. Otwarcie sprzeciwiały się one demokracji, liberalizmowi, kapitalizmowi, bolszewizmowi, humanizmowi, indywidualizmowi, chrześcijaństwu, komunizmowi, pluralizmowi parlamentarnemu. Faszyści uważali się za jedynych, którzy mają rację, dlatego należało wierzyć tylko w ich poglądy, wszystkie inne były błędne. Poza tym ostro występowali przeciwko chrześcijaństwu oraz komunizmowi, który podobnie postępował w stosunku do faszyzmu.

Filozofia faszyzmu we Włoszech opierała się na imperializmie włoskim, który zainicjował Crispiego oraz na nacjonalistach XIX w. jak Pareta, Sorela, czy Machiavelle. W Niemczech natomiast faszyzm opierał się na poglądach Gobineau, Chamberlaina, Nietzschego i Wagnera. Sam przywódca faszyzmu we Włoszech rozwinął program swojego ruchu w swoim dziele pt. "La dottrina del fascismo", które powstało w 1932 r. W innych ruchach faszystowskich wzorowano się przeważnie na tradycjach nacjonalistycznych oraz na tych, które sprzeciwiają się demokracji.

Najważniejszym punktem ideologii faszystowskiej było nawiązanie do historii swego państwa oraz spojrzenie na swoją rasę jako wyższą od innych. Poza tym winą za złą sytuację ekonomiczną w państwie obarczono wrogów faszyzmu, których upatrywano w liberałach, demokratach, komunistach i Żydach. Antysemityzm najwcześniej pojawił się w poglądach niemieckich nazistów. Przykładem na to były ustawy norymberskie, które zostały przegłosowane i wprowadzone w życie w 1935 r. w III Rzeszy. Na jego mocy ludność żydowska była dyskryminowana. Wojna prowadzona z wyżej wspomnianymi przeciwnikami była wpisana w ideologię faszystowską, aby mogła rozszerzać się po całym świecie. Program ruchu faszystowskiego czerpał wiele z idei socjalistycznych przykładem na to jest: zlikwidowanie podziałów klasowych, usunięcie kapitalizmu, zapobieganie bezrobociu w wyniku wprowadzenia robót publicznych, czas pracy nie miał przekraczać ośmiu godzin. Faszyści zyskali dzięki temu przychylność społeczeństwa w budowaniu swojego państwa.

Na czele państwa faszystowskiego stała jedna partia, która poprzez policję polityczną ingerowała we wszystkie sprawy publiczne, prywatne, kulturę oraz w oświatę. Zmierzano do tego, aby państwo stało się totalitarnym, w którym tylko partia faszystowska mogła ustanawiać prawo w tym kraju. W konsekwencji doszło do wielu nadużyć w sprawie przestrzegania sprawiedliwości, a także wstrzymano rozwój kultury. Na czele państwa faszystowskiego stał wódz, który w języku włoskim oznaczał duce. Pełnił on najważniejszą funkcję w jedynej partii, stał na czele armii oraz był najwyższym sędzią. Duce kształtował moralność i etykę ludzi, którymi rządził, sam decydował kto jest wrogiem partii. W celu utrzymania porządku w państwie wprowadzał terror, doprowadzał do masowych morderstw w wyniku których zginęło miliony osób.

Po zakończeniu działań wojennych w 1945 r. odkryto prawdę o faszyzmie, przez co został potępiony i stracił na popularności. Mimo że istniał w dalszym ciągu po II wojnie światowej to już nie przybierał takich rozmiarów masowych jak wcześniej. Do partii faszystowskich, które powstały w drugiej połowie XX w. zaliczyć możemy Narodowodemokratyczną Partię Niemiec oraz Partię Republikanów, Ruch Społeczny we Włoszech, Amerykańska Partia Nazistowska w Stanach Zjednoczonych, Front Ludowy we Francji. Partie te obecnie są nazywane neofaszystowskimi i w swoich szeregach posiadają przede wszystkim młodzież, która sprzeciwia się bezrobociu i stagnacji gospodarczej.

Nazizm zwany także hitleryzmem

Nazizm jest to ruch polityczny, który powstał w 1919 r. i nawiązuje do narodowego socjalizmu. Ruch ten zwany jest także hitleryzmem, tą nazwę wziął od swojego wodza Adolfa Hitlera. W 1933 r. przejął on władzę w Niemczech, a następnie wprowadził reżim zwany III Rzeszą.

Hitleryzm uważany jest jako jeden z systemów totalitarnych na naszym kontynencie bądź niemiecką formę faszyzmu. Nazizm był wymierzony przeciwko postanowieniom traktatu wersalskiego, trudnej sytuacji gospodarczej, która się pojawiła w kilka lat po wojnie, liberalizmowi, systemowi wielopartyjnemu, demokracji, marksizmowi, komunizmowi, pacyfizmowi, chrześcijaństwu oraz innym kościołom.

Na czele partii faszystowskiej NSDAP w Niemczech stał Adolf Hitler, który od samego początku dążył do obalenia rządów Republiki Weimarskiej. Idee ruchu nazistowskiego powstały w 1920 r. zapoczątkowane przez Federa, a rozwinął je Hitler w swojej książce "Main Kampf", która powstała w 1925 r. oraz Rosenberg.

Hitleryzm dążył do podporządkowania człowieka we wszystkich jego poczynaniach, oznaczało to całkowitą lojalność i posłuszeństwo wobec NSDAP. Ponadto nawiązywał do rasizmu, uważając wyższość rasy aryjskiej nad wszystkimi innymi. Darwinizm społeczny nadawał siłę i podsycał walkę stanowiącą najważniejsze prawo społeczne, które zmierzało do zdobycia przestrzeni życiowej. Ponadto z nacjonalizmu wypływała teoria krwi i ziemi. Za wrogów przez nazistów uważano Żydów, komunistów, liberałów oraz socjaldemokratów.

Teoria nieprzyjaciela wypływała z nacjonalizmu w hitleryzmie i prowadziła do usunięcia go bez żadnych wyjątków. Podobnie jak w faszyzmie włoskim, nazizm w Niemczech nawiązywał do idei socjalistycznych, dzięki czemu znaczną część społeczeństwa tego kraju poparła Hitlera w wyborach. Hitler w ten sposób doszedł do władzy i wprowadził poglądy faszystowskie w sprawowaniu władzy w państwie. Mimo to koncepcja socjalizmu według faszystów niemieckich była traktowana tak, że każde państwo ma prawo do stworzenia swojej wersji.

Od wygranych wyborów przez nazistów w 1933 r. do 1945 r. panowała w Niemczech jedyna partia nazistowska NSDAP. Na jej czele stanął charyzmatyczny wódz. Idea wodzostwa została zaczerpnięta od teorii filozofii Nietzschego. Funkcję tą pełnił Adolf Hitler, w wyniku czego stanowił on najwyższą osobę w państwie III Rzeszy. W ciągu 12 lat swego panowania wprowadził terror i bezprawie wobec wszystkich wrogów nazizmu, uzasadniał w myśl swojej ideologii wywołanie II wojny światowej oraz masowych zbrodni dokonanych w czasie jej trwania.

Przegrana wojna przez Niemców zakończyła w ich kraju sprawowanie władzy przez nazistów, wielu z nich zostało poddanych pod sąd w Norymberdze za zbrodnie, których dokonali. Niektórzy zostali skazani na karę śmierci większość z nich została osadzona w więzieniach, byli i tacy, których uniewinniono z zarzutów. Ponadto postanowiono wprowadzić denazyfikację terminów i nazw ulic faszystowskich w Niemczech. Jednak akcja ta została przeprowadzona niekonsekwentnie i nie wprowadzono jej we wszystkich przypadkach. Po II wojnie światowej od czasu do czasu powstawały ruchy, które nawiązują o idei nazizmu. Nazywane one są partiami neonazistowskimi. Po nie chlubnej popularności raczej było niewiele osób, które popierały te partie stąd liczba członków tych partii jest raczej znikoma i nie stanowi większego zagrożenia dla współczesnego parlamentaryzmu.

Różnica między faszyzmem a nazizmem

Faszyzm oraz nazizm miały podobne idee i zaczęły się pojawiać początkowo wśród kombatantów, którzy byli niezadowoleni z postanowień traktatu wersalskiego po zakończeniu I wojny światowej. Oba ruchy bazowały na ideologii nacjonalizmu, socjalizmu i syndykalizmu. Podobnie kształtowała się idea hierarchiczna władzy w postaci wodza, który stał na czele państwa, usuwano opozycję parlamentarną, aby na arenie państwa istniała jedynie partia faszystowska, wprowadzano propagandę. W Niemczech najwyższą osobą w partii nazistowskiej był Adolf Hitler, a we Włoszech Benito Mussolini.

Największa różnica między faszyzmem a nazizmem wynikała z wdrażania tych idei w życie. Włoski faszyzm nawiązywał tylko do stworzenia imperium włoskiego, lecz nigdy nie wprowadził swego pomysłu w czyn. W Niemczech naziści doprowadzili do wprowadzenia idei faszystowskich w czyn doprowadzając do wybuchu II wojny światowej. Podobnie sprawa miała się w stosunku do wymordowania ludności żydowskiej, hitlerowcy doprowadzali do masowych mordów tego narodu we wszystkich podbitych przez siebie państwach. Świadczyć o tym mogą, chociażby obozy zagłady, których było bardzo wiele na terenie naszego państwa. Ich liczba w Polsce wynikała z tego faktu, że w naszym kraju było bardzo wielu obywateli syjonistycznych i łatwiej było ich przetransportować z Europy Zachodniej do nas niż na odwrót. Holocaust zapisał się ciemną stroną w historii nazistowskich Niemiec. Włosi natomiast ograniczali się tylko do piętnowania Żydów bez stosowania wobec nich krwawego terroru.