WIEK XVIII - Z SALONU NA MÓWNICE

  • Początek rewolucji przemysłowej
  • Wiek oświecenia i rewolucji
  • Z wąskiej grupy odbiorców do szerszej
  • Deklaracja praw człowieka i obywatela + konstytucja amerykańska (pierwsza poprawka)
  • Początek ekspansji kolonialnej w Azji
  • Działa regularna poczta; umożliwia prenumeratę gazet
  • Procesy wyodrębniania się zawodu dziennikarza (możliwość zysku)
  • Rejestracja wydarzeń zmieniła się w narzędzie kształtowania opinii
  • „The Times” - pierwsza gazeta prestiżowa, 1788r

Dziennikarz staje się obserwatorem mównicy. Powstaje prasa polityczna.

1910r - I ustawa o prawie autorskim [UK]

Początkowo istnieje tzw. piśmiennictwo moralne, jednak szybko zanika.

Prasa skupia się na rzeczywistości, faktach i racjonalizmie.

Merkuriusz Polski Ordynariusz

  • Najstarsza zachowana polska gazeta
  • Nakład: 100-200 egzemplarzy
  • Pierwsze wydanie: Kraków, styczeń 1661r
  • Kosztował 10gr
  • Wydawany w Krakowie i Warszawie
  • Jan II Kazimierz i jego żona - inicjatorzy
  •  41 numerów: ostatnie wydanie 22 lipca 1661r
  • 1978r - wydany w formie książki
  • Informacje polityczne, wojny, traktaty

Powstał ponieważ król walczył o zmianę poglądów szlachty (chciał władzy absolutnej). Chciał stworzyć regularnie wojsko.

Monitor:

  • Powstał w 1775 roku
  • Ignacy Krasicki, Czartoryski
  • Wydawany przez 20 lat - do 1795 roku
  • Podobna rola do „Merkuriusza”
  • Tępił wady narodowe
  • Kierowany do środowiska mieszczańksko-chłopskiego
  • Czasopismo moralizujące
  • Język rzeczowy, konkretny, prosty
  • Nie skupiał się na sztuce
  • 2x w tygodniu
  • Stanisław August Poniatowski wspierał
  • tolerancja religijna

Rozwój prasy w Polsce XVIIIw

  • po 1721r  uspokoiła się sytuacja międzynarodowa
  • inicjatywy prasowe związane z próbami naprawy państwa
  • ogromna rola Warszawy
  • Brak instytucji cenzury prewencyjnej (dopiero od 1792r)
  • Ogromna rola zakonów oraz duchownych w funkcjonowaniu prasy
  • Początki polskiej prasy periodycznej
  • Drukowane czasopisma