Jeden z ludów germańskich - Wizygoci w 410 roku pod wodzą Alaryka zdobyli i złupili Rzym. Następnie powędrowali na Sycylię, skąd próbowali przeprawić się do Afryki. Po śmierci Alaryka osiedlili się w Galii. Ich sukcesy rozchodziły się błyskawicznym echem, ponieważ oznaczało to słabość cesarstwa. Wizygoci należeli do grupy ludów germańskich, które określano mianem barbarzyńców. Zamieszkiwali obszar między Dunajem i Renem. Opanowali wiele prowincji rzymskich, ponieważ kierowali się chęcią wzbogacenia i zdobycia nowych terenów. Zdobycie Rzymu było dla nich wielkim wyzwaniem, interesowały Germanów bogactwa i łagodny klimat występujący w rejonach śródziemnomorskich.
Do przyczyn kryzysu Cesarstwa zalicza się wiele różnorakich czynników. Już od III wieku p.n.e. borykano się z problemami wewnętrznymi w państwie. Wymienić tu można brak stabilnej władzy, częste wybory nowych uzurpatorów, problemy gospodarcze i społeczne. Gwałtownie zmniejszyła się liczba ludności i spadł przyrost naturalny. Spowodowane to było długimi okresami nieurodzaju, epidemiami i licznymi wojnami. Budżet państwa nie był zasilany wpływami z podatków ponieważ było mniej płatników. Państwo było osłabione od wewnątrz, a przez to miało problemy z odpieraniem najazdów ludów barbarzyńskich. Pojawiają się również drugorzędne próby tłumaczenia upadku cesarstwa, które zwracają uwagę na degenerację Rzymu spowodowaną zatruciem ołowiem. Wytwarzano z niego rury wodociągowe oraz sprzęt używany w kuchni. Dochodziło także do sytuacji, w których z powodu braku wolnych chłopów zasilano armię rzymską przez barbarzyńców. Wpływ działalności ludów germańskich objął także sferę kultury. Żołnierze zapuszczali długie włosy i nosili spodnie. Dużą rolę odgrywali niewolnicy barbarzyńscy, którzy pracowali w gospodarstwach Rzymian. Być może któryś z niewolników wpuścił do Rzymu Wizygotów otwierając im bramy miasta. Mimo zniszczenia Rzymu przez Wizygotów potęga cesarstwa ciągle była widoczna. Kontrolowano drogi morskie i handel w rejonie Morza Śródziemnego. W 429 roku kolejny lud germański - Wandalowie pod wodzą Genzeryka przeprawili się przez Gibraltar i zajęli północną Afrykę. Tym samym doprowadzili do kłopotów z dostawami żywności dla Europy. W 455 roku zaatakowali i zniszczyli Rzym. Opanowali Sycylię, Sardynię, Korsykę i Baleary. Istnieje kilka umownych dat upadku cesarstwa rzymskiego. Niektórzy za datę umowną uważają 476 rok, gdzie Odoaker uznał zwierzchnictwo cesarza bizantyjskiego i obalił ostatniego władcę Rzymu. Część badaczy za okres upadku państwa uważa rok 529, w którym zamknięto Akademię Platońską.
