Templariusze to zakon założony w 1118 r. lub 1120 r. przez Hugo de Paynes i współtowarzyszy. Złożyli oni wówczas śluby ubóstwa, czystości oraz posłuszeństwa i walki za wiarę zgodnie z regułą cysterską przed patriarchą Jerozolimy Gormondem Picquigny. Templariusze to nazwa potoczna, natomiast pełna nazwa zakonu brzmi Zakon Ubogich Rycerzy i Świątyni Salomona.

Głównym celem bractwa była ochrona pielgrzymów. Reguły zakonu templariuszy i jego miejsce w strukturach kościelnych zostały ustanowione w dwóch dokumentach. Reguła została zatwierdzona na soborze w Troyes w roku 1129, natomiast zasady działania określono w 1139 r. bullą Omne datum optimum papieża Innocentego II.

Reguła opierała się na 72 artykułach określających obowiązki religijne i wojskowe templariuszy, hierarchię wewnętrzną, kwestie własności, procedur i posłuszeństwa.

Templariusze - historia

Po ukonstytuowaniu się zakonu templariuszy na soborze w Troyes, na ich rzecz zaczęły spływać datki i darowizny. Sam zakon zaczął się rozrastać w całej Europie, a templariusze - uczestniczyć w walkach z muzułmanami. Pierwszą ofensywną kampanią, w której wzięli udział templariusze, było oblężenie Damaszku w 1129 r. Dopiero jednak od 1147 r. można mówić o ich znaczącej ekspansji.

Po śmierci Hugona de Paynes, na czele templariuszy stanął Robert de Craon z Andegawenii, który zapewnił zakonowi liczne przywileje, m.in. zwolnienie z dziesięciny, upoważnienie do budowy kaplic i kościołów wyłączonych spod jurysdykcji biskupiej.

Upadek templariuszy

Po upadku Królestwa Jerozolimskiego w 1291 r. templariusze przenieśli się na Cypr.

Zadłużony u templariuszy król Francji Filip IV Piękny, chcąc uwolnić się od długów, uwięził członków zakonu templariuszy w 1307 r. oskarżając ich o herezję, świętokradztwo, innowierstwo, odstępstwo od wiary, czary i rozpustę.

Proces przeciwko templariuszom zakończył się w 1311 r. na soborze w Viennie, kiedy to dokonano kasacji zakonu templariuszy i konfiskaty ich mienia. W 1312 r. papież Klemens V zawiesił zakon, jednak uwolnił go od oskarżeń o herezję. Majątek templariuszy został przekazany joannitom.

Templariusze w Polsce

Templariusze zaistnieli w Polsce dzięki Henrykowi Sandomierskiemu, który sprowadził ich w 1155 r. wracając z krucjaty. Pierwszych nadań na rzecz templariuszy dokonał Henryk Brodaty przekazując im ziemie w okolicach Oławy. W Polsce przebywało ok. 150 -200 templariuszy. Po upadku zakonu jego majątek przejęli joannici.